Adeti İlahiyye İstidrac Mucize

Adet-i İlahiyye-İstidrac-Mucize

Dârülfünûnun (İstanbul Üniversitesinin) Medresetü´l-Mütehassısîn Bölümünde Tasavvuf Kürsüsü Müderrisi olan Seyyid Abdülhakîm bin Mustafa Arvâsî buyuruyor ki: Vâridât-ı ilâhiyyenin hepsi, âdet-i ilâhiyye içinde hâsıl olmaktadır. Yâni, Allahü teâlâ, her şeyi bir sebeb altında yaratmaktadır. Bu sebeplere, iş yapabilecek tesir, kuvvet vermiştir. Bu kuvvetlere, tabiat kuvvetleri, fizik, kimyâ ve biyoloji kânunları diyoruz. Bir iş yapmamız ve bir şeyi elde etmemiz için, bu işin sebeplerine yapışmamız lâzımdır. Meselâ, buğday hâsıl olması için, tarlayı sürmek, ekmek, ekini biçmek lâzımdır. İnsanların bütün hareketleri, işleri, Allahü teâlânın bu âdeti içinde meydana gelmektedir. Allahü teâlâ sevdiği insanlara, iyilik, ikrâm olmak için ve azılı düşmanlarını aldatmak için, bunlara, âdetini bozarak, sebepsiz şeyler yaratıyor. Meselâ: (E. Ans. c.1, s. 15)

1. Peygamberlerden aleyhimüsselâm âdet-i ilâhiyye dışında ve kud- ret-i ilâhiyye içinde meydâna gelen şeylere "mûcize" denir. Peygamber- lerin (salevâtullâhi teâlâ aleyhim ecmaîn) mûcize göstermeleri lâzımdır. (E. Ans. c.1, s. 16)

2. Peygamberlerin (aleyhimüsselâm) ümmetlerinin evliyâsında âdet dışı meydana gelen şeylere "kerâmet" denir. İbn-i Âbidîn mürtedleri anla- tırken diyor ki: "Mu´tezile ve Vehhâbîler, kerâmete inanmadılar. İmâmü´l-Haremeyn ve İmâm-ı Ömer Nesefî ve birçok âlimler (rahmetullahi teâlâ aleyhim ecmaîn), kerâmetin câiz olduğunu isbât etmişlerdir." Evliyânın kerâmet göstermeleri lâzım değildir. Bunlar, kerâmet göstermek istemez, Allahü teâlâdan utanırlar.

3. Ümmet arasında, velî olmayanlardan meydana gelen âdet dışı şeylere "firâset" denir.

4. Fâsıklardan, günâhı çok olanlardan zuhûr ederse "İstidrâc" denir ki, derece derece, kıymetini indirmek demektir.

5. Kafirlerden zuhûr edenlere ise "sihr" yâni "büyü" denir.

Bu münâsebetle, biraz da irhâs, mûcize, âyet, beyyine, burhân, kerâ- met, keşf, firâset, atiyye, mevhibe, kemâlât, ledünnî ilim, meûnet; is- tidrâc, sihir (büyü), kehânet, mekr tâbirlerinden, yâni bâzı fevkalâde, hâ- rikulâde (olağanüstü) hâllerden bahsetmek uygun olacaktır. (Evliyâlar Ansik- lopedisi; c.1, s. 16)

Peygamber olacak bir zâttan, peygamber olduğu bildirilmeden önce meydana gelen ve peygamberliğine müjde olan âdet dışı yâni hârikulâde (olağanüstü) hâllere, işlere irhâs denir. Îsâ aleyhisselâmın beşikte ko- nuşması, kuru ağaçtan tâze hurma isteyince, eline hurma gelmesi, Mu- hammed aleyhisselâmın, çocuk iken, göğsünün yarılması, ağaçların, taşların kendisine selâm vermeleri gibi hâlleri hep irhâstı (çoğulu irhâ- sâttır). (E. Ans. c.1, s. 16)

İstidrâc: Fâsıkların (günahkârların), bilinmeyen bâzı şeyleri haber vermeleri, âdet üstü hârikulâde hâdiseler göstermeleridir. Allahü teâlâ, her şeyi bir sebeb altında yaratmaktadır. Allahü teâlâ, sevdiği insanlara, iyilik ve ikrâm olmak için ve azılı düşmanlarını aldatmak için, bunlara â- detini bozarak sebepsiz şeyler yaratıyor. Bunlar kâfirlerden, fâsıklardan, günâhı çok olanlardan zuhûr ederse, istidrâc denir ki, derece derece kıy- metini indirmek demektir. (E. Ans. c.1, s. 21)

İmâm-ı Rabbânî (rahmetullahi teâlâ aleyh) "Bir kimse, peygamber- lere tâbi olmadan doğru yolda yürümek isterse, muhakkak eğri yola sapar. Eğer eline bir şeyler geçerse, istidraçtır. Sonu zarar ve ziyândır." demektedir. (E. Ans. c.1, s. 21)

Tabîat kuvvetleri, fizik, kimyâ ve biyoloji kanunları dışında gizli se- bepler kullanarak, garip şeyleri yapmayı sağlayan işe, müslüman olmayanlardan ortaya çıkan âdet dışı şeylere, büyüye sihir denir. El-Hadîkat-ün-Nediyye´de zikredilen bir hadîs-i şerîfte, Peygamber efendimiz şöyle buyurmuştur: "...Kâhinlik yapan ve kâhine giden ve sihir, büyü yapan ve yaptıran ve bunlara inanan bizden değildir. Kur´ân-ı kerîme inanmamıştır." İhyâ´da geçen diğer bir hadîs-i şerîfte ise; "Müslüman, büyü yapmaz. (Allah saklasın) îmânı gittikten sonra, büyüsü tesir eder." buyrulmuştur. (E. Ans. c.1, s. 21)

Abdülhakîm Arvâsî (rahmetullahi teâlâ aleyh) büyünün insanları has- ta yaptığını, sevgi veya muhabbetsizliğe sebeb olduğunu, yâni cesede ve rûha tesir ettiğini, kadın ve çocuklara tesirinin daha çok olduğunu be- lirtmiştir. (E. Ans. c.1, s. 21)

İmâm-ı Nevevî (rahmetullahi teâlâ aleyh) sihir yaparken küfre sebeb olan kelime veya iş olursa küfürdür; böyle kelime veya iş bulunmazsa, büyük günâhtır demiştir. (E. Ans. c.1, s. 22)

İmâm-ı Rabbânî (rahmetullahi teâlâ aleyh) sihrin tesirinin kat´î olmadığını, ilâcın tesiri gibi olup, Allahü teâlânın, isterse yaratacağını, istemezse, hiç tesir ettirmeyeceğini ifâde etmiştir. (E. Ans. c.1, s. 22)

Gaybın sır ve hallerini bilirim iddiâsında bulunmaya, kâhinliğe Kehâ- net denir. Berîka´da zikredilen bir hadîs-i şerîfte; "Hased, nemîme (insan- lar arasında söz taşımak) ve kehânet sâhipleri, benden değildir." Buyru- lmuştur. (E. Ans. c.1, s. 22)

Muhammed Mâsum Fârûkî (rahmetullahi teâlâ aleyh) ise şöyle demiştir: "Hakîkî mümin, batıl inançlara inanmaz, sihir, uğursuzluk, fal, efsûn, Kur´ân-ı kerîmden başka şeyle yazılı muska, mâvi boncuk, kehanet ve benzeri şeylere, bunların muhakkak iş yapacaklarına, mezârlara mum dikmeye, tel ve iplik bağlamaya îtibâr etmez ve kerâmet sâhibi olduğunu söyleyen sahtekârlara inanmaz." (E. Ans. c.1, s. 22)

Abdullah ibni Abbâs (rahmetullahi teâlâ aleyh) hazretleri´nin haber verdiğine göre, Peygamber efendimizden önce şeytanlar göklere çıkmaktan men olunmazlardı. Göklere giderler, meleklerden işittiklerini, kâhinlere haber verirlerdi. Resûl-i ekrem (sallallahü aleyhi ve sellem) doğduğu zaman, bunların göklere çıkmaları yasaklandı. (Evliyâlar An. c.1, s. 22)

İmâm-ı Rabbânî (rahmetullahi teâlâ aleyh) kâhinlere, falcılara inanmamalı, bilinmeyen şeyleri onlara sormamalı, onlar gaybı bilir sanmamalıdır, deyip, gaybı ancak, Allahü teâlâ ve O´nun bildirdiklerinin bileceğini ifâde etmiştir. (E. Ans. c.1, s. 22)

Biraz da mekr terimi üzerinde duralım. Mekr, bir kimseye, hiç beklemediği, ummadığı yerden hîle yapmak, tuzak kurmak sûretiyle zarar vermeye çalışmak, istidrâc yâni Allahü teâlânın, bir kimseye bir müddete kadar, devamlı olarak hakkında hayırlı olmayan nîmetler verip, onun da bunu Allahü teâlânın bir lütfu ve ihsânı, tuttuğu yolun kendisi için iyi olduğunu zannederek aldandığı, gururlandığı, gaflette bulunduğu, taşkınlık yaptığı ve günahlara daha da daldığı bir sırada, Allahü teâlânın onu âniden azâbı ile yakalayıvermesi; Allahü teâlânın, mekr yapanların mekrini kendilerine çevirmesi, mekrlerine karşılık onları cezâlandırması, kötülüklerini, kurdukları tuzakları bozması mânâlarına gelir. (Evliyâlar An. c.1, s. 22)

Kur´ân-ı kerîmde meâlen şöyle buyruluyor: "Allahü teâlânın mekrin- den emîn mi oldular? Hüsrâna uğrayanlardan (küfür yâni îmansızlık ve günâhlar sebebi ile, ibret almamak ve tefekkürü terk etmek sûretiyle zararda olanlardan) başkası Allahü teâlânın mekrinden emîn olmaz." (A´râf sûresi: 99) (E. Ans. c.1, s. 22)

Hazret-i Ali (radıyallahü anh) şükrünü yerine getirmediği halde ken- disine çok dünyâlık, mal, mülk v.s. verilen, bunların kendisi için Allahü teâlânın mekri olduğunu bilmeyen kimsenin aklında bozukluk vardır demiştir. (E. Ans. c.1, s. 23)

Şeyhülislâm Ahmed ibni Kemâl Paşa (rahmetullahi teâlâ aleyh) ise şunları söylemiştir: "İnsanın, işine göre ömrü ve rızkı değişir, iyiler kötü, kötüler iyi olarak değiştirilebilir. Böylece Allahü teâlâ, birine, ölümüne ya- kın iyi işler yaptırıp, son nefeste îman ile gönderir. Başka birine kötü amel işletip, îmânsız gönderir. Bunun için, Resûlullah efendimiz her zaman; "Allahümme yâ Mukallib-el-kulûb, sebbit kalbî alâ dînike." duâsını okurdu (ki, ey büyük Allah´ım! Kalpleri iyiden kötüye kötüden iyiye çeviren, ancak sensin. Kalbimi, dîninde sâbit kıl, yâni dîninden döndürme, ayırma! demektir). Eshâb-ı kirâm (radıyallahü anhüm) bunu işitince; "Ya Resûlallah! Sen de kalbinin dönmesinden, korkuyor musun?" dedikleri- de; "Allahü teâlânın mekrinden beni kim emin eder? (bana kim garanti, güven verebilir?)." buyurdular. Çünkü, hadîs-i kudsîde; "İnsanların kal- leri, Rahmân´ın kudretindedir. Kalpleri, dilediği gibi çevirir." buyrulmuştur. Yâni Celâl ve Cemâl sıfatları ile, kötüye ve iyiye çevirir. (E. Ans. c.1, s. 23)

Senâullah Dehlevî (rahmetullahi teâlâ aleyh) bu konuda şöyle de- mektedir: "Allahü teâlâdan yüz çeviren birçok kimsenin, dünyâ nîmetleri içinde yaşadığı görülüp, mahrûm kalmadıkları zan olunuyorsa da, bun- lara dünyâ için çalışmalarının karşılığını vermektedir. Yalnız dünyâ için çalışanlara verdiği dünyâlıklar, hakîkatte azâb ve felaket tohumlarıdır. Allahü teâlânın mekridir. Nitekim, Mü´minûn sûresinin 55 ve 56. âyetle- rinde meâlen; "Kâfirler, mal ve çok evlâd gibi dünyâlıkları verdiğimiz için, kendilerine iyilik mi ediyoruz, yardım mı ediyoruz sanıyorlar? Peygambe- rime inanmadıkları ve dîn-i İslâmı beğenmedikleri için, onlara mükâfât mı ediyoruz, diyorlar? Hayır öyle değildir. Aldanıyorlar. Bunların nîmet olma- yıp, musîbet olduğunu anlamıyorlar." buyruldu. Kalplerini, Hak teâlâdan yüz çevirenlere verilen dünyâlıklar, hep haraplıktır, felâkettir. Şeker has- tasına verilen tatlılar, helvalar gibidir. (E. Ans. c.1, s. 23)

Yine büyük âlim Senâullah Dehlevî ve Tefsîr-i Kebîr sâhibi Fahrüd- dîn Râzî, Allahü teâlânın mekri ile insanların mekrleri arasında fark oldu- ğunu belirtip, insanların mekrinde, başkasına kötülük ve zarar vermek esastır. Mekr-i ilâhî böyle değildir; Allahü teâlânın mekri, mekr yapanların mekrini bozmak, mekrlerine karşı onları cezâlandırmak sûretiyle herkese hayır, iyilik olduğu gibi, onlara hadlerini ve mekr yapma...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın