Müskir

MÜSKİR

Yenilmesi ve içilmesiyle insana sarhoşluk veren şey. Arapça (se.ke.re.) kökünden türemiş olup çoğulu "müskirat"tır.

Müskirat katı (câmid) ve akıcı (sıvı, mâyi) olmak üzere ikiye ayrıldığı gibi; yiyecek (me´kûlât) ve içecek (meşrûbât) olmak itibariyle de iki çeşide ayrılır.

Katı ve yiyeceklerden sayılan müskirat, afyon, benk, esrar, kokain, marihuana vs. gibi bitkilerden elde edilip insana gevşeklik, uyku veren ve aklı bozan şeylerdir. Bunlar katı olarak kullanıldıkları gibi, toz olarak veya sulandırılıp damardan zerkedilerek de kullanılabilirler.

Sıvı olan müskirât, içilmeleriyle insana sarhoşluk veren bir kısım mayilerdir ki; üzümden, hurmadan, diğer meyvelerden, buğday, arpa gibi hububattan, sütlerden elde edilir.

Müskiratta asıl olan "hamr" adı verilen şaraptır ki bunun haram kılınması dört merhalede gerçekleşmiştir.

İlk önce Mekke´de "Hurma ve üzüm ağaçlarının meyvelerinden içki ve güzel bir rızık edinirsiniz" (en-Nahl, 16/67) âyet-i kerimesi nâzil olmuştur. Burada içkinin (müskirin) haram kılınmasıyla ilgili bir emir bulunmamasına rağmen, üzüm ve hurma ağaçlarının meyvelerinden elde edilen içki güzel rızka karşılık gösterilmiştir. Bu ise içkinin güzel rızık olmadığını açıkça göstermektedir (Elmalılı, M. Hamdi Yazır, Hak Dini Kur´ân Dili, 1, 3107).

İçki kötü bir şeydir. Ancak içki ilk dönemlerde yasaklanmadı. Hz. Ebû Bekir gibi seçkin bazı kişiler, cahiliyye döneminde bile içki içmemişlerdir. İslam gelince inananlardan bir kısmı Rasulullah (s.a.s)´ın içki içmediğini görünce içkiyi bıraktılar. Ama hakkında bir yasak hükmü bulunmadığı için içki içenler vardı. İçildikten sonra insanda meydana gelen olumsuz davranışlar sebebiyle Ashab bundan tedirgindi. Hz. Ömer ve Muaz gibi bazı sahabiler, Rasûlüllah(s.a.s.)´e gelerek:

- Ey Allah´ın Rasûlü! İçki hakkında bize (aydınlatıcı) tür fetva ver; çünkü o, aklı giderici, malı helâk edicidir dediler. Rasûlüllah (s.a.s.) bunlara cevap vermeyip susmayı tercih etti. Bu sıralarda:

"Sana içki ve kumarı soruyorlar. De ki; bu ikisinde büyük bir günah, bir de insanlara bazı faydaları vardır. Fakat günahları faydalarından daha büyüktür" (el-Bakara, 2/19) âyet-i kerimesi nazil oldu. Bunun üzerine ashabtan bir kısmı içkiyi terk ettikleri halde, bir kısmı yine içmeye devam etti (Hak Dini Kur´an Dili, II, 763).

Abdurrahman b. Avf bir cemaati ziyafete çağırdı. Ziyafettekilerden bir kısmı içki içip sarhoş oldular. Sonra kalkıp namaz kıldılar. Namazdayken Kâfirûn Sûresinin ilk âyetindeki (Lamelif) harfini atlayarak okudular. Bu okuyuşa göre âyetin: "De ki: Ey kâfirler, tapmam sizin taptıklarınıza"olan manası "Ey kâfirler, taparım sizin taptıklarınıza" şekline gelmiş oldu. Bunun üzerine Nisâ Sûresinin:

"Ey iman edenler, siz sarhoşken, ne söylediğinizi bilinceye kadar namaza yaklaşmayın"meâlindeki üçüncü âyeti nazil oldu. Bu içki hakkında açıktan ilk yasaklamaydı, ama bunda namaz dışında yasak olduğunu bildiren bir ifade yoktu. Buna rağmen içenlerin sayısı bir hayli azaldı.

Yine bir ara ashabtan Itban b. Mâlik, Sa´d b. Ebî Vakkas´la birlikte bir kaç kişiyi yemeğe davet etti. Yemekten sonra içki içenler de oldu. Sarhoş oldukları zaman kendilerini öven şiirler söylemeye başladılar. Bu sırada Sa´d, Ensardan birini hicveden bir şiir okudu. Ensarlı da bir devenin çene kemiğiyle vurup Sa´d´ın başını yardı. Sa´d giderek durumu Rasûlüllah (s.a.s.)´e şikayet etti. Bunun üzerine Rasûlüllah (s.a.s.):

"Allahım, içki hakkında bize yelerli bir açıklama gönder" diye dua etti. Bunun üzerine:

"İçki, kumar, ibadet için dikilen taşlar (putlar), fal okları hep şeytanın işlerinden olan bir pisliktir. Bundan sakının ki kurtuluşa eresiniz. İçki ile kumarda şeytan, sırf aranıza düşmanlık ve kin sokmayı, sizi Allah´ı anmaktan ve namazı kılmaktan alakoymayı ister. Artık vazgeçiyorsunuz değil mi?" (el-Maide, 5/90) âyeti nazil oldu.

Bu ayet okunduğu zaman içkinin yasak kılınması için Allah´a devamlı niyazda, Rasûlüllah´a da müracaatta bulunan Hz. Ömer:

"Vazgeçtik ya Rabbi, vazgeçtik ya Rabbi!" demekten kendisini alamamıştır (Ebû Davûd Eşribe, 1; Tirmizî, Tefsiru Sûre-i Mâide, 5/8-9).

Son âyeti kerimede içkinin, kumar, dikili putlar ve fal okları gibi küfür ve büyük günah işareti olan şeylerle birlikte zikredilmiş olması, müskiratın günahının ağırlığını gösterir. İşte bunun için Rasûlüllah (s.a.s.) tarafından:

"Şarap (içki) içen (günah bakımından) puta tapan gibidir" (Feyzu´l-Kadîr: IV, 153, Hadîs no: 4853) buyurmuştur.

Müskirâtı kullanan kişinin durumunu ve günâhının ağırlığını ifade bakımından yukarıdaki âyet ve hadislere ilâveten şu hadisler de kaydedilebilir:

"Kim sarhoşluk veren şeyi (müskiri) içerse namazı batıl olur" (Ebû Davûd, Eşribe, 5);

"Sarhoşluk veren şeyi içene, Cehennem ehlinin vücudundan akan irini içirmek Allah´ın ahdidir" (Müslim, Eşribe, 72; İbn Mâce, Eşribe: 4; İbni Hanbel, III, 361);

"Sarhoş karısını boşarsa talâkı caiz, yani geçerli olur" (Muvatta´, Talâk, 82);

"İçki bütün kötülüklerin anasıdır" (Neseî, EŞribe, 44).

Yemen´de bir bölge olan Ceyşân´dan bir kişi Rasülullah(s.a.s.)´e, kendi yörelerinde darıdan yapılan ve adına "Mizr" denilen bir içkinin hükmünü sordu. Rasûlüllah (s.a.s.):

- O sarhoşluk veriyor mu? diye sorduğunda, adam:

- Evet, cevabını verdi. Bunun üzerine Rasûlüllah (s.a.s.):

- Her sarhoşluk veren şey haranıdır. Sarhoşluk veren Şeyi içen kişiye (kıyamette) "Tîne-i Habâl"i içireceğine dair Allah´ın ahdi vardır" buyurdu. Ashab:

- Tîne-i habâl nedir, ey Allah´ın Rasûlü? dediler.

- Cehennem halkının teridir (veya Cehennem halkının vücutlarından akan irindir) buyurdu.

Târık el-Cu´fi, içkinin durumunu Rasûlüllah(s.a.s.)´e sordu. Rasûlüllah da onun yasak olduğunu bildirince:

- Biz onu ilâç (deva) olarak içiyoruz, dedi. Rasûlüllah:

- O ilâç değildir, hastalık vesilesidir, buyurdu (et-Tâc, III, 141).

Deylemli Himyerî:

- Ya Rasûlallah, biz soğuk bir bölgedeyiz. Orada ağır işlerde çalışıyoruz. Biz şu buğday bitkisinden, işimize ve ülkemizin soğuğuna karşı güç versin, ısıtsın diye, içki imal ediyoruz, dedi. Rasûlüllah (s.a.s.):

- Bu sarhoşluk veriyor mu? diye

sordu. Deylemî´nin:

- Evet, demesi üzerine,

- Ondan sakınınız, buyurdu. Deylemî´ nin,

- Halk onu bırakmaz, demesi üzerine de,

- Onu bırakmazlarsa, onlarla savaşınız, buyurdu (et-Tâc III, 141). Son iki hadisten anlıyoruz ki içki tedâvi için kullanılamaz.

Haram olan içki grubuna girenler için ölçü Rasûlüllah (s.a.s.) tarafından belirlenmiştir. Buna göre:

"Sarhoşluk veren her içecek (ve yenen her Şey) haramdır" (Buhârî, EŞribe, 4; Müslim, Eşribe, 97-98; Ebû Davud, Eşribe, 5; Tirmizî, Eşribe, 2; İbn Mace, Eşribe, 9-10).

"İçtiğin zaman bir ölçeği (ferak) seni sarhoş eden şeyin bir avucu da haramdır" (Ahmed İbni Hanbel, VI/71-72-73).

Sarhoşluk veren şeyler arasında ayırım yapılmamalıdır. Çünkü

"Her sarhoşluk veren şey hamrdır ve her sarhoşluk veren şey de haramdır" (Müslim, Eşribe, 73-75; Buhârî, Edeb, 80, Ahkâm, 22, Meğazî, 60).

"Şüphesiz ki üzümden hamr elde edilir. Hurmadan hamr elde edilir. Baldan hamr elde edilir. Buğdaydan hamr elde edilir. Arpadan hamr elde edilir" (Ebû Dâvûd, Eşribe, 4).

"Mısırdan elde edilir" (Ebû Dâvud Eşribe, 4).

"Darıdan elde edilir" (Müslim, Eşribe, 71-72).

Sarhoşluk veren, dolayısıyla haram olan içkiyi üzüm ve hurmadan elde edilen şaraba tahsis etmek doğru değildir. Böyle bir tahsis bu konudaki haram kılmanın hikmetini anlamamaktır. Bu konudaki hadisler gayet açıktır. Hz. Ömer yukarıdaki hadiste zikredilen beş maddeyi saydıktan sonra:

"Hamr, aklı perdeleyen şeydir" demiştir (Buhari, EŞribe, 3).

Rasûlüllah (s.a.s.) de,

"Sarhoşluk veren ve gevşeklik meydana getiren her şeyi yasaklamıştır" (Ebû Davûd, Eşribe, 5).

Bu durumda müskirât grubuna giren şeylerin ortak özellikleri; sarhoşluk vermesi, aklı perdeleyip normal çalışmasını kaybettirmesi, vücûdu gevşetip normal hareketini engellemesidir. Bunları meydana getiren içecek ve yiyecek, ne olursa olsun haramdır. Bu özellikleri bulunan müskirâtın çoğu da, azı da haramdır. Bu konuda şahsın etkilenip etkilenmemesine bakılmaz. Zaten müskiratı kullanıp etkilenmeyen kimse yoktur. En müzmin bir ayyaş bile, belirli bir miktardan sonra sarhoş olup dengeyi kaybeder.

Bu maddelerin sonradan aldığı isimlere de bakılmaz. Fermantasyona uğramış, yani tahammür etmiş şeyler haramdır. Bu konuda Rasûlüllah(s.a.s.)´in şu hadislerini görüyoruz:

"Ümmetimden bazı kimseler hamrı içerler ve ona adından başka adlar takarlar" (Ahmed İbn Hanbel, V, 342).

"Ümmetimden bir grup, hamrı kendi taktıkları bir adla helâl kılmaya çalışırlar" (Darimi, Eşribe, 8; İbn Hanbel, V, 318);

"Ümmetimden bazı kimseler hamrı içerler ve ona adından başka bir ad takarlar" (Neseî, Eşribe, 4).

Bu durumda arpadan yapılan bira da, azıyla, çoğuyla haramdır.

Rakı, votka, cintonik, cin, viski gibi değişik isimlerle anılan her içki haram olduğu gibi, hem içilen, hem yenilen, dolayısıyla yukarıda sayılan ortak etkileri kendilerinde daha da şiddetle görülen afyon, esrar, eroin, marihuana vb. gibi müskirat da haramdır. Hüküm itibariyle bunlar da diğer müskiratla aynıdır. Hanefi alimleri:

"Esrarın helâl olduğunu söyleyen kişi zındık ve bid´atçidir" demişlerdir.

İbni Teymiyye "es-Siyâsetü´ş-Şer´iyye" isimli eserinde şöyle der:

"Esrar haramdır. Onu kullanan kimse tıpkı şarap içen kimse gib...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın