|
Konu Başlığı: Mu'dal hadis Gönderen: ღAşkullahღ üzerinde 07 Mart 2010, 18:23:00 MU´DAL HADİS
Senet zincirinde peşpeşe iki ve daha fazla ravinin düştüğü ve bu sebeple zayıf sayılan hadis. Arapça, "güçlük, kapalılık, kötü olmak" gibi anlamlara gelen fiilinin mef´ulü olup, hadis ıstılahında peşi sıra ravilerin düşmesiyle hadisin durumunun muğlak ve müphem bir hal almasını ifade eder. Mu´dal hadis, munkatı hadisin bir türü olarak kabul edilmekle birlikte, mu´dal hadiste en az iki ravinin arka arkaya düşmesi şart olduğundan, munkatı hadisten ayrılmaktadır (İbn Hacer el-Askalânî, Nuhbetü´l-Fiker Şerhi, İstanbul 1306, 36). Buna göre her mu´dal munkatıdır; fakat her munkati mu´dal değildir. Mu´dal hadis, munkatı´dan daha kapalıdır. Senedinde ittisal bulunmadığı için de zayıf sayılmıştır. Tabiinin, Sahabe ve Rasûlullah (s.a.s)´ı zikretmeden rivayet ettiği hadis mu´dal´dır. Bunun örneği A´meş´in Şa´bî´den rivayet ettiği; (Kıyamet gününde insana, falan falan işi yaptın denecek...) hadisidir: Bu hadisi A´meş Şa´bi´den, Şa´bî Enes´ten o da Rasûlullah (s.a.s)´den rivayet etmiştir. A´meş, isnaddan Enes (r.a) ve Rasûlullah (s.a.s)´ı diişürmek suretiyle hadisi mu´dal yapmıştır (Ali b. Ali et-Tehanevî, Keşşafu İstilahâti´l-Fünûn, İstanbul 1984, II, 1026; Suphi es-Salih, Hadis İlimleri ve Hadis İstilahları, Terc. Y. Kandemir, Ankara 1981, 141). Ayrıca Tabiinden mevkuf olarak yapılan merfu rivayetler de mu´dal´dır. Ravinin Tabiinden naklen (Rasûlullah dedi) şeklinde yaptığı rivayet buna bir örnektir (et-Tehavenî, aynı yer). Muhaddisin senedi başından sonuna kadar hazfederek (atlayarak) Rasûlullah (s.a.s)´e isnad ettiği hadisler de mu´dal sayılmıştır. Ancak bu durumda mu´dal ile mu´allak aynı anlamdadır (Talat Koçyiğit, Hadis İstılahları, Ankara 1980, 356). Senedlerinden düşürülen raviler adalet, hıfz ve zapt yönünden tespit edilip yerlerine konmadıkça mu´dal hadislerin hiç bir geçerlilikleri yoktur (a.g.e., 357). |