|
Konu Başlığı: Emiru'l müminin Gönderen: ღAşkullahღ üzerinde 13 Şubat 2010, 13:09:01 EMÎRU´L MÜMİNÎN Müminlerin emîri, halife, İslâm ümmetinin lideri, idarecisi anlamında kullanılan bu tabir, Hz. Peygamber (s.a.s.) in vefâtından sonra ilk olarak ikinci halife Hz. Ömer (582-644 M.) için kullanılmıştır. Yalnızca emîrlik unvânı ise Hz. Peygamber (s.a.s.)´ın önemli işleri idare etmek üzere tâyin ettiği kişiler için de kullanılmıştır. Harplerde kumandan olarak tayin ettiği kişiye emîr ifadesini kullandığı gibi, Hz. Ebû Bekir´i de hicretin dokuzuncu yılında hacca gidecek kafilenin başına hac emîri olarak tayin buyurmuştur. Resulullah´ın, idarede aksaklık olmaması için toplumlara emîr tayin etme sünneti ve, ´´Üç kişi sefere çıkarlarsa, içlerinden birini kendilerine başkan (emîr) seçsinler´´. "Kafası, siyah kuru üzüm gibi olan Habeşî bir köle başınıza emîr olarak seçilse onu dinleyin ve itaat edin" (Buhâri, Ezan, 56). "Bir kimse Ulü´l-emr´e itaatten elini çekerse kıyamet gününde ileri süreceği hiçbir hücceti bulunmadığı halde Allah ´ın huzuruna çıkar ve bey´at etmeyerek ölen kimse câhiliyye ölümüyle ölmüş gibi olur. " "Ma´siyetle emrolunmadıkça hoş görsün veya görmesin, müminin her hususta Ulu´l-emri dinlemesi ve itaat etmesi gerekir. Ma´siyetle (İslâm´a karşı gelmekle) emrolunduğu zaman ise dinlemez ve itaat etmez " hadisleri ile (Riyâzü´s-Sâlihin, II/80) Allah´ın, "Ey iman edenler, Allah´a itaat edin, Resulüne itaat edin ve sizden olan (müslüman olup İslâm yasalarına göre hüküm veren) Ulu´l-emr´e de itâat edin" (en-Nisâ, 4/59) hükmü, daha sonra gelen müslümanların kendileri için İslâm ile hüküm verecek bir emîr tayin etme gereğini ortaya koymuştur. Emevi ve Abbâsi halifeleri "emiru´l-mü´minin" ünvânını aldıkları gibi Hâriciler, Fâtımîler ve Karmatîler de aynı ünvânı kullanmışlardır. Abbasiler´e bağlı Murâbıtlar ise "emiru´l Müslimîn" ünvânını tercih etmişlerdir. Bağımsız olârak Afrika halifeliğini te´sis eden Muvahhidın "emiru´l-Mü´minin" unvânını almışlardır. Hicretin 11. yılında Nahle üzerine gönderilen bir askeri kıtânın komutanı Abdullah b. Cahş için "emiru´l-müminin" ünvânı kullanılmıştır. Mısır´ın fethinden sonra halifeliğin Osmanlı hânedanına geçmesi üzerine Osmanlı sultanlarına, hilâfetin saltanattan ayrılarak lağvedildiği (3 Mart 1924) tarihine kadar Emiru´l-Müminin; yalnız halifelik ünvânına sahip olan son halife Abdu´l-Mecid´e "Halife-i müslimın" ünvânı verilmiş, daha sonra bu ünvan da kaldırılmıştır. (Daha geniş bilgi için bk. Halife, Hilâfet). |