Sayfayı Yazdır - Ünite 1: İslam Düşüncesi ve Kaynakları

Bu Özetler İlimdünyası Ailesi İlahiyat Yönetimi Tarafından Hazırlanmıştır. www.ilimdunyasi.com Lütfen Kaynak Gösteriniz.

ÜNİTE 1

İSLAM DÜŞÜNCESİ VE KAYNAKLARI

İslam kaynakları:Kur`an ve sünnettir.

HERMES GELENEĞİ:İnsanlık tarihinin bilinen en eski düşünce geleneğidir.Özellikle ve sihri(okült) düşünceler bakımından zengindir.

YUNAN VE HELLENİSTİK DÜŞÜNCESİ:İslam düşüncesinin en önemli yabancı kaynaklarıdır.Eflatun(Platon),Aristo(Aristoteles),Platinus,Proclus,Galen,Alexandre d`Afradise.

SASANİ DÜŞÜNCESİ:Manikeizm ve Zerdüştlük gibi önemli eski İran dinlerinin,Sasanilerin düşüncesinin gelişimşne büyük katkıları olmuştur.Sasani hükümdarı 1.Şapur zamanında,Enuşirvan orada bir
hastahane açmış,Rum ve Hintli tabiplerin orada vazife almasıyla tıp gelişmiştir.Bu medreselerde,özellikle Eflatun felsefesi ve Aristo mantığı okutuluyordu

HİNT DÜŞÜNCESİ:Biruni`nin Hint incelemeleri (Tahkik Ma li`l Hind) adlı eseri çok meşhurdur
Bütün bu düşünceler,İslam`dan önceki zamanlarda ve belirli merkezlerde öğretiliyordu.Bu merkezle;

İSKENDERİYE MEKTEBİ:İskenderiye şehrinde iki mektep kuruldu.Birincisi,Hristiyan kelamcısı ORijen`in kurduğu İlahiyat mektebi,diğeri ise Ammonius Saccas`ın kurduğu felsefe mektebidir.Bu mektep,
Hz.Ömer devrinde Mısır`ın fethiye 8.yy. a kadar ayakta akaldı.Daha sonra bu mektep ve orada bulunan büyük kütüphane Emevi halifesi Ömer b. Abdülaziz devrinde Antakya`ya taşındı.

URFA VE NUSAYBİN MEKTEPLERİ:Bunlar,gerçekte birer din mektebiydi.Urfa mektebi İranlılar tarafından kuruldu.Bu mekteplerin kapanmasından sonra Nusaybin`de bir mektep açtı.

CÜNDİŞAPUR MEKTEBİ:Sasani hükümdari 1.Şpur tarafından kuruldu.Enüşirvan hükümdar olunca hastahane ve tıp okulu açtı.Rum,Hind ve Farslı tabipler arada ders veriyordu.Eğitim dili Süryanice ve Pehlevice idi.

ANTAKYA MEKTEBİ, HARRAN MEKTEBİ

Bu Özetler İlimdünyası Ailesi İlahiyat Yönetimi Tarafından Hazırlanmıştır. www.ilimdunyasi.com Lütfen Kaynak Gösteriniz.

İSLAM FELSEFESİ

Felsefenin kelime anlamı=hikmet sevgisi
Her hikmet,felsefedir;fakat her felsefe hikmet değildir.

FELSEFİ AKIMLAR:İslam felsefesinde 9. ve 10. yy. da çıkan ama sistematik bir okul haline gelmemişlerdir.

SOFİSTAİYYE(SOFİZM):Yunanlı sofistlerden etkilenen müslümanlardır.Hakikatin ölçüsü insandır.

REYBİYYE(ŞÜPHECİLİK):Yunanlı şüpheci filozoflardan etkilenen müslümanlardır.Bunlar duyular insanı yanıltır derler.

TABİUYYUN:Tabiatçı ve natüralist düşünürlerdir.Bilimin sadece deney ve tecrübeye dayanması gerektiğini söyler.

BİLİNEMEZCİLİK(TEKAFÜ-İ EDİLLE):Hiçbirşeyin doğrunalamayacağını savunurlar.

SİSTEMSEL FELSEFİ EKOLLER

MEŞŞÂİYYE:Kelime anlamı yürüyücülüktür.Aristo derslerini talebelerinin önünde yürüyerek verirdi.Bu ekole İslam felsefesinde Kindi,Farabi,İbn-i sina,İbn-i Bcce ve İbn-i Rüşd gibi büyük filozoflar dahil
edilir.

RİVÂKİYYE:Genelde Stoacılık denir.Snatçılara derslerini ravaklara yani stünlara yaslanarak yaparlar.Bu yüzden o ad verilmiştir.Osmanlı düşünürü Mehmet Efendi, derslerini ve vaazlarını Ayasofya camiinde direk dinine oturarak
veya yaslanarak verdiği için Stoacı anlamına gelen üstüvani lakabı verilmiştir.

İŞRÂKİYYE:Meşhur filozof Sühreverdi el-Mektul`un kurduğu özel bir felsefenin adıdır.Bu felsefeye kendisi Hikmetu'l İşrak demiştir.
İşrak kavramını ilk olarak Farabi ortaya atmıştır.Bu fikri kendisinden sonra İbn-i Sühreverdi gerçekleştirdi.Sühreverdi yeni anlayışlar geliştirmiştir.

MANTIK:Pertevname adlı mantık eserinde Sühreverdi.Aristo'nun kategori anlayışına karşı çıkar.Sonra Kant'ın da söyleyeceği gibi kategorilerin,varlığın değil zihnin kategorileri olduğunu söyler.

METAFİZİK:Sufreverdi'nin en temel metafizik kavramı Nur'dur.

ANSİKLOPEDİSTLER:İhvanüs-Sefa(Safa kardeşleri) gizli,gizemli bir ansiklopedist felsefe cemiyetidir.Kurucu filozolardan bazıları Sünni ve Şii eğimli kişiler olduğu söylenir.
İkiside 52 risaleden oluşan eserler yazmışlardır."Resail" ve "Resailv İhvanus-Safa" larak bilinir.

Bu Özetler İlimdünyası Ailesi İlahiyat Yönetimi Tarafından Hazırlanmıştır. www.ilimdunyasi.com Lütfen Kaynak Gösteriniz.

BAĞIMSIZ FİLOZOFLAR

GAZZALİ:Genel olarak Gazzali felsefesi her yönüyle bir mümküncülük(Cantengenç) metafiziğidir.

EBU'L BEREKAT EL-BAĞDADİ:Bağımsız olarak değerlendirilen bir filozoftur.Metafiziği Gazzali'ninkine yakındır.

İBN HALDUN:Önemli bir tarihçidir.Afrika'daki çeşitli hükümdarlara danışmanlık yapmış bir alim bürokrattır."El-Mukadime" eseriyel şöhret bulmuştur.Kitau'l İber adlı tarih kitabına giriş olarak El-Mukaddime
özellikle tarih felsefesi,sosyoloji,siyaset gibi kültür ilimleriaçısından önemlidir.

ENDÜLÜS'TE FELSEFENİN CANLANMASI:Endülüs'te bilim ve felsefe Muhammed b. Abdurrahman'ın saltanatı zmanında başlamıştır.Büyük filozoflar yetişmiştir İbn Bacce,İbn Tufeyl,İbn Rüşd gibi.

OSMANLI FELSEFİ DÜŞÜNCE:Felsefi düşünceyi yeniden canlandırmada ilk adım bizzat Fatih ile başlamıştır.Ancak,Kanuni'den Lale devrine kadar,genelde mantık dışta bırakılırsa felsefi disiplinler
medreselerde okutulmamıştır.Lale devrinde özellikle Damat İbrahim Paşa'nın girişimleriyle felsefi ve akli ilimlere yeniden bir merak uyanmıştır.

TEFHAFÜTÇÜLÜK VEYA GAZZALİCİLİK -İBN RÜŞDCÜLÜK:İlk iki Tefahüt Kitabı Hocaz ade ve Alaaddin Tursi'ye aittir.Hocazade'ninki Tehafütü'l-Felsefiye,Tusi'ninki "Kitabü'zzahire"dir.Gazzali'nin ihya ve Kimya'yı Sa'adet eserleri çok olmuştur.

EFLATUNCULUK:Eflatunculuğu benimseyen Osmanlı düşünürleri vardır.Müslihiddin b. Sina,Risale-i Eflatuniyye adlı eseriyle Eflatun'un fikirlerini tanıtmış ve eserini 2.Beyazıd'a takdim etmiştir.

ARİSTOCULUK:Osmanlı'da Aristo'ya ilgi, özellikle mantık ilmi açısından hiç eksilmemiştir.

İŞRAKİLİK:Suhreverdi el-Maklül!ün fikirleri Anadolu'da biliniyordu.Osmanlı devrinde de İşrakilik devam etmiştir.

Bu Özetler İlimdünyası Ailesi İlahiyat Yönetimi Tarafından Hazırlanmıştır. www.ilimdunyasi.com Lütfen Kaynak Gösteriniz.

๑۩۞۩๑ Yeni İlahiyat Önlisans Proğramı / Kredili Sistem ๑۩۞۩๑ => İslam Düşünce Tarihi => Konuyu başlatan: Safiye Gül üzerinde 01 Ocak 2011, 01:21:00