> Forum > ๑۩۞۩๑ İslami İlimler Dunyası ๑۩۞۩๑ > Biyoğrafi Dünyası > İslam Alimleri > Megili
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Megili  (Okunma Sayısı 1284 defa)
11 Temmuz 2012, 11:16:21
Zehibe

Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 31.681



Site
« : 11 Temmuz 2012, 11:16:21 »



MEGİLİ
(ö. 909/1503 ?)


Maliki fakihi.


Ebu Abdillah Muhammed b. Abdilkerim b. Muhammed el-Megili et-Tilimsani. Muhtemelen 844 (1440) yılı civarında Cezayir'in Tilimsan şehrinde doğdu. Berberi kabilelerinden Megile’ye mensuptur. İlköğrenimini Tilimsan'da gördü, Kur’anı ezberledi. Ebu Zeyd es-Sealibı ve Yahya b, Yedir et- Tedellisi'den ders okudu. Abbas el-Veglisi'den ders aldığı Bicaye’de tahsilini tamamladı. Daha sonra özellikle fıkıh sahasında tanınan yetkin bir alim olarak Güneybatı Cezayir'de Tuvat (Touat) vahasındaki Tementit'e gitti. Burada yakındaki yerleşim merkezlerinde yahudilerin göze çarpan refahı ve sosyal nüfuzları karşısında yöneticilerin ihmaline tepki göstererek ehl-i zimmenin ahkâmına dair bir risale kaleme aldı. Bu çalışmasında, yahudilerin düzenli şekilde cizye ödememekle ve önemli idari görevler üstlenmekle İslami hükümlere karşı çıkıp kendilerine verilen ahdi bozduklarını dolayısıyla onlara tanınan koruma hakkını kaybettiklerini, ayrıca şehirdeki havralarının kanunsuz olduğunu ve yıkılması gerektiğini ileri sürdü. Eser ulema arasında büyük bir tartışma başlattı. Megili, Vattasi Hükümdarı Muhammed eş-Şeyh'in sarayında konuyu tartışmak için Fas’a gittiyse de ne fukahanın muhalefetini kırabildi ne de görüşleri sultan tarafından kabul gördü. Bunun üzerine Tementit,e geri döndü (882/1477). Tuvat kadısı Abdullah b. Ebü Bekir el-Asnuni de durumun onun tasvir ettiği gibi olmadığını belirtip kendisine karşı çıkınca her ikisi Fas, Tunus ve Tilimsan ulemasının görüşlerini sordu (mektup için bk. Venşerisi. II, 2:1217). İbn Zekri et-Tilimsani başta olmak üzere bir grup âlimin görüşünün aksine Tilimsan kadısı Muhammed b. Abdullah b. Abdülcelil et-Tenesi ve Muhammed b. Yusuf es-Senusi Megilli'yi destekledi. Bunun üzerine taraftarlarını toplayan Megili Tuvat yahudilerine saldırdı, birçok insan öldürüldü ve Tementit'teki havra yıktırıldı.


Muhtemelen 895 (1490) yılından kısa bir süre önce meydana gelen bu olayın ardından Megili'nin Vattasi yönetimine karşı bir hareket içine girmeyi düşündüğü, ancak taraftarlarının dağıtıldığı kaydedilir. Bu olay yüzünden Megili bölgeden ayrıldı; öğretim ve tebliğ maksadıyla Biladüssudan'a gitti; Air, Takidda, Katsina ve Kano'yu dolaştı. Kano Sultanı Muhammed Rumfa ile yakın ilişki kurdu. (897/1492); uzun süre Kano'da kaldı ve sultana tavsiyelerini içeren bir risale kaleme aldı. Buradan Gao'ya gitti ve hacdan dönen Songay hâkimi Askia Muhammed tarafından kabul edildi, ona öğütlerde bulundu. Askia'nın sorularına cevap vererek selefi Sünni Ali’nin mallarına el koymasını meşru gördü ve Sudan bölgesinde geniş bir müslüman toprağı üzerinde hâkimiyet iddiasını destekledi. Oğlunun Tementit'te bir grup yahudi tarafından öldürüldüğü haberini alınca Askia'dan ülkesindeki bütün Tuvatlılar'ı tutuklatmasını istediyse de Tinbüktü kadısı Mahmud b. Ömer'in karşı çıkmasıyla bu engellendi. Bunun üzerine Tuvat'a dönen Megili, Bû Ali’deki zaviyesine yerleşti ve 909 (1503) veya 910 (1504) yılında burada vefat etti.


Megili'nin kaleme aldığı otuz kadar eserden çoğu fıkıh ve kelam konularıyla ilgilidir. Mantık öğrenimini uygun görmeyen ve bu amaçla el-Kavlü'l-müşrik fi tahrimi iştiğal bi’l mantık adlı bir eser yazan Süyuti ile manzum yazışmalarda bulunarak onunla tartıştı; bu konuda aksi görüşü savunduğu, Batı Afrika'da yaygın olarak okunan Minehu'l- Vehhab fi reddi'l-fikr 'ale's-savab adıyla bir risale kaleme aldı. Ayrıca Senusi ile de kelam konularında tartışmaları oldu. Megili'nin büyük tesir bıraktığı Sahra seyahati boyunca yazdığı risaleler bölgedeki XIX. yüzyıl ıslahçı âlimleri tarafından rağbet gördü. Osman b. Fudi, onun Sünni Ali'nin tekfiri hakkında verdiği hükümleri Hevsa sultanlarına karşı hücumlarında kullandı. Moritanya'dan Mali'ye kadar geniş bir bölgede yayılan Künte kabilesi de Megili'ye X. (XVI) yüzyılın müceddidlerinden biri olarak büyük saygı duyar. Künteler ve diğer Batı Afrika Kadirileri tarikat şeyhliği şüpheli de olsa Megili'ye tarikat silsilelerinde yer verirler. Yetiştirdiği öğrenciler arasında Eyd Ahmed (Muhammed b. Ahmed et-Tazahti), Akıb b. Abdullah el-Ensamüni, Ebü'l-Abbas el-Venşerısi ve Muhammed b. Abdülcebbar el-Fecici gibi alimler sayılabilir.


İslami ilimlerdeki ehliyeti ve tebliğ alanındaki başarısı Batılı araştırmacıların dikkatinden kaçmasa da Megili sert ve uzlaşmaz kişiliğiyle, silahlı girişimlerine ön ayak olan dini temelli tartışmalara ve o dönemdeki siyası şartlara bakılmaksızın bu araştırmacılar tarafından yahudileri merhametsizce öldüren mutaassıp ve hoşgörüsüz biri olarak takdim edilir. Halbuki onun bu sert tavrında, Fas'ta hüküm süren Vattasiler'in hıristiyanların müslüman topraklarını tedricen ele geçirmeleri, yahudilerin iktisadi nüfuzları ve yönetime sızmaları karşısında sessiz kalmalarına gösterilen toplumsal tepkinin etkili olduğu şüphesizdir. Megili'nin bu tutumu, hıristiyan saldırılarına karşı zamanın yöneticilerinin ihmal ve yetersizliklerinin özellikle tarikat çevrelerinde doğurduğu tepkiden ayrı düşünülmemelidir (Batran, XIV/3 -1973-s. 381- 382). Bunun yanında bu olayların müslümanların İspanya'dan sürüldüğü ve yahudilerin Sahra bölgesindeki ticari etkinliklerinin müslüman tüccarların rahatsızlık duydukları bir ölçüde geliştiği bir döneme rastladığı da belirtilmelidir.


Eserleri.

1. Risale fi ahkami ehli'z-zimme. Rabih Bunar tarafından müellifin bir başka eserine ait Misbahu’l-ervah fi usulü’l-felah; başlığıyla yayımlanan eseri (Cezayir 1968) Georges Vajda bir makalesinde incelemiş, H.I. Gwarzo da The Life and Teachings of al-Maghili with Particular Reference to the Saharan Community adlı çalışmasında tenkitli neşrini yapmıştır (London 1972, s. 97-123).


2. Ecvibe 'an es'ileti'l-Emir Eskiya el-Hac Muhammed. Abdülkadir Zebadiyye tarafından yayımlanan eseri (Cezayir 1974) John O. Hunwick, Shari'a in Songhay: Al-Maghili's Replies to the Questions of Askia al-Hijj Muhammad, Edited and Translated with an lntroduction on the History of Islam in Niger Bend to 1500 adlı çalışmasında (London 1974; Oxford 1985) inceleyerek tercümesiyle birlikte yayımlamıştır. Eseri, El Hadji Ravane M'baye ve J. M. Couq da ayrı ayrı Fransızca'ya çevirmiştir.


3. Risale fi umuri's-saltana. Kano Sultanı Muhammed Rumfa için yazdığı, Tacü'd-din fima yecib 'ale'l-müluk diye de anılan risale T. H. Baldwin tarafından İngilizce tercümesiyle birlikte neşredilmiş (The Obligation of Princes, Beyrut 1932), Gwarzo'nun anılan çalışmasında da yer alan metni (s. 279-283) K. I. Bedri ve P. E. Starratt ayrıca tercüme etmişlerdir ("The Crown of Religian Conceming the Obligations of Princes", Kana Studies, 1/2 -1974-1977-. s. 15-28).


4. Cümle muhtasara fima yecüzü li'l-hükkam min reddi'n-nas 'ani'l-haram. Muhammed Rumfa'ya tavsiyelerini içeren risale Osman b. Fudi'nin Tenbihü'l-ihvan 'ala ahvali arzi's-Sudan adlı eserinde iktibas edilmiş, ayrıca Abdullah İluri’nin el-İslam fi Nijirya adlı eseriyle (Kahire 1370/1950, s. 21-24) Rabih Bunar'ın ilk esere ait neşrinde yer almış (s. 73-77) ve H. R. Palmer tarafından tercüme edilmiştir ("An Early Fulani Conception of Islam", Journal of African Society, XIII [1913-1914], s. 407-414; XV [1914-1915 i. s. 53-59, 185-192; eserlerinin bir listesi ve yazma olanların nüshaları için bk. Hunwickv.dğr., II, 21-25; Ferrac Ata Salim, XI/3 [ 1411/1990 i. s. 345- 352).


Megili üzerine yapılan araştırmalar arasında H.I. Gwarzo ve John O. Hunwick'in çalışmalarıyla Abdullah İluri'nin el-İmamü'l-Megili ve asarühu fi'l-hükümati'l-İslamiyye fi'l-kurini'l-vüsta fi Nijirya'sı (Kahire 1974) ve P.E. Starratt'ın Oral History in Muslim Africa: al-Maghili Legends in Kano adlı doktora çalışması (1993, University of Michigan) anılabilir.

(T.D.V. İslam Ans. 28/358-359)

 

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Megili
« Posted on: 28 Mart 2024, 11:42:21 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Megili rüya tabiri,Megili mekke canlı, Megili kabe canlı yayın, Megili Üç boyutlu kuran oku Megili kuran ı kerim, Megili peygamber kıssaları,Megili ilitam ders soruları, Megiliönlisans arapça,
Logged
Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes