İnsanın davranışlarını firenlemek kafi değildir

İNSAN’IN DAVRANIŞLARINI FRENLEMEK
İÇİN TEK BAŞINA KANUN KAFİ DEĞİLDİR:

Toplumun işlerini düzenlemek, ilişkilerini sınırlamak için kanun gereklidir. Ancak kanunun, insanların davranışlarını tek başına raptu zapt altın olması mümkün değlidir. Çünkü onun gücü dışa yeter; içe yetmez. Onunsınırının genel ilişkileri içne alır özellikleri almaz. Onun görevi kötülük yapanı cezalandırmaktır; iyilik yapanı mükafatlandımak değil. Üstelik kanuna karşı hile yapmak, metinlerini arzuya uydurmak da mümkündür. Kanunun kötülüğü önlemekten, fesadı durdurmaktan aciz olunca, iyiliğe itmekten, hakkı müdafaa etmekten haydi haydi aciz olur.

İnsanların yaptığı kanunun adalete ve hakka ne kadar mutabık olduğunu farz etsek de zati gücü yoktur. O, gücünü, onu yürütecek olan hükümetten alır.

Cemaleddin Afgani, bu hükümet hakkında ve adaleti tatbik etme için yeterli müeyyideye sahip olmadığı hususunda der ki67: “şurası bellidir ki,hükümet ancak açık tecavüz ve haksızlığı önleyebilir. Ya ihtiras, irtikap, gibi şeyleri nasıl önleyecek? Gizli hileleri, saklı desiseleri, nereden bilecek de zararını önleyecek?

(67)Tabiatçılığa Raddiye, S. 72

Dahası var, idareciler ve yardımcıları bazan, hatta çoğu zaman keyflerine uyarlar. ﬁimdi bunların önüne kim çıkacak da onları her akıllarına eseni yapmaktan men edecek? Ellerine düşen zavallıları ihitraslarından kim kurtaracak?”

Hocamız Profesör Muhammed Abdullah Diraz “Din” adlı kitabında der ki:

“Fertleri arasında yardımlaşma olmadıkça toplum hayatı ayakta durmaz. Bu yardımlaşma da ancak düzenleyici, hak ve görevleri belirleyici bir kanunla gereçekleşir. Bu kanun da saygınlığını koruyacak ve çiğnenmesini önleyecek bir yöneticiye muhtaçtır.[/b]

şunu iyice tesbit etmeliyiz ki, yeryüzünde din kuvvetine eşit bir kuvvet yoktur. Bunun sebebi şudur: İnsan, diğer canlı hayvanlara benzemez. Çünkü öyle iradi (isteyerek yaptığı) hareketleri vardır ki bunları yöneten şeyi gözle görmek, kulakla duymak, elle tutmak mümkün değildir. O ancak insanda bulunan birmana (mefhum) dur; bunun da adı düşünce ve inançtır. Bu durumu ters çevirip de düşünce ve vicdanın maddi ve ekonomik hayata etki edemeyeceğini; terisine onlardan etkileneceğini sananlar sapık kimselerdir (Üstat, Marksistleri kasdediyor).

Evet, insan, dışından değil, içinden sevk ve idare edilir. Ne kanun, ne de hükümet yetkisi tek başlarına, hukuka saygı duyan, görevlerini eksiksiz yerine getiren faziletli bir toplum oluşturmaya elverişli değlidir. Çünkü görevini dayak yahut hapis yahutta para cezası korkusu ile yapan insan, kanunun pençesinden kurtulacağını aklı keser kesmez görevini ihmal eder.

İlim ve kültürü yaygınlaştırmanın da tek başına asayişi temin edeceğini, bolluk getireceğini; dinin, terbiyenin ve ahlakın yerini tutacağını sanmak da açık hatadır. Çünkü ilim iki ağızlı bir silahtır; yapar da yıkar da. ilmi iyi kullanmak için, onu insanlığın yararına, dünyanın imarına doğru yöneltecek ahlaki bir denetleyici lazımdır; o da “itikat ve imandır”68.

(68) Merhum Prof. Dr. Muhammed Abdullah Diraz’ın Din adlı kitabından alınmıştır.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın