Başkalarını nefsine tercih etmede

YARDIM VE BAŞKALARINI NEFSİNE TERCİH ETMEDE:

Allah’a ve ahiret gününe imanın oluşturduğu ve vicdanın eseri başkalarına malla canla yardım etme konusunda da kendini açıkça gösterir.

Herkes nefsi için sevdiğini başklaarı için de severdi. Ancak en kıymetli çocuğuna ve çok sevdiği ailesine yaptığı mali ve bedeni başkasına da yapardı. İman onu böyle yükseklere çıkarardı ki din kardeşini nefsine tercih eder ve en muhtaç olduğu şeyi ona verirdi. Ve bunu bir kanun zoru ile, hükümet baskısı ile ve denetleme cihazları ile yapmazdı; içinden gelen iman teşviki ile yapardı. Allah rızaı için ve Allah katındaki bitmez tükenmez nimet hatırı için bu hayır işlerini yapardı.

İmam Malik Muvatta’ında rivayet ediyor ki: Bir fakir Hz. Aişe’den bir şeyler istiyor. O sırada Hz. Aişe de oruçludur ve evinde bir tek ekmekten başka bir şey yoktur. Hizmetçisine bu ekmeği fakire vermesini emrediyor. Hizmetçi diyor ki: Hanımefendi, iftar edecek başka bir şeyiniz yok! kendisi: “ver ona” diyor,o da veriyor. şimdi bazıları sanır ki, ekmek Hz. Aişe’nin nazarında önemsizdir de onun için veriyor. Öyleyse hadisçi ve tarihçilerin rivayet etikleri şu kıssayı dinlesinler:

Muaviye b. Ebu Süfyan Hz. Aişe’ye seksen bin dirhem gönderdi. Hz. Aişe oruçlu idi ve üzrinde eski bir elbise ardı. Bu parayı aynı saatte fakir ve yoksullara dağıttı, hiç bir şey kalmadı. Hizmetçisi: Ey Mü’minlerin anası, bir dirhemlik et alamıyorsun, ki, iftar edesin, dedi? Kendisi: Hatırlatsaydın alırdım, karşılığını verdi87!..

(87) Hakim Müstedrek’inde rivayet etmiştir.

Evinde iftarlık bir şey bulamayan bu oruçlu kadın, karnının açlığını, elbisesinin yırtıklığını hatırına getirmeden yüz binlerce dirhemi fakir fukaraya dağıtıyor, onları kendi nefsine tercih ediyor.

Mü’minlerin anası Zeynep Binti Cahş de böyledir. Ona “Yoksul Anası” adını vermişlerdi. Berze Binti Bati’ anlatıyor: Medine’ye harb ganimetleri gelmeye başlayınca Hz. Ömer girince Zeynep anamız: Allah Ömer’in günahını affetsin! Öbür bacılarım benden daha mı varlıklı idiler de bana bu kadar göndermiş, dedi. Bunun hepsi senin, dediler. Sübhanalah, dedi ve bir örtüye sarındı, sonra; parayı yere dökün ve üzerine bir yaygı örtün, dedi.

Kıssayı anlatan diyor ki: Sonra bana şöyle emretti: Elini sok, bir avuç al, falanlara götür; bir pençe de falanlara götür, dedi... Hepsini dağıttım; yaygının altında az bir şey kaldı. Sonra kendisine dedim ki, Allah Mü’minlerin anasını affetsin, bunda başkalarının da hakkı var, Bana: Kalan da sizin olsun, dedi, baktık seksen beş dirhem kalmış88.

(88) Tabakat-ı İbn-Sa’d, c. 3, S. 201.

Hz. Ömer dört yüz altın aldı, bir keseye koydu. Hizmetçisine: Bunu Ebu Ubeyde b. Cerrah’a götür, sonra onu takip, yani evinde biraz eğlen; bakalım ne yapacak? Hizmetçi altınları Ebu Ubeyde’ye götürdü ve: Halife Hazretleri, şunu bir kahve parası etsin, diyor, dedi, Ebu Ubeyde: Allah ondan razı olsun, dedi, sonra hizmetçisini çağırdı. ﬁu yedi altını falanlara, şu beş altını falanlara... götür, dedi. Nihayet altınlar bitti. Hz. Ömer’ in hizmetçisi döndü, vaziyeti anlattı. Hz. Ömer bir o kadar da Muaz b. Cebel’e ayırmıştı. Hizmetçisine: ﬁunları da Muaz’a götür; onu da takip et (evde biraz oyalan), bak bakalım ne yapacak, dedi? Hizmetçi altınları Muaz b. Cebel’e götürdü, Emirülmü’minin şunu ihtiyaçlarınıza harcamanızı buyurdu, dedi. O da: Allah Ömer’e ecirler versin, dedi ve hizmetçisini çağırdı. ﬁunu falanlara, bunuda falanlara götür, dedi, o da götürdü. Muaz’ın karısı geldi: And olsun ki biz de fakiriz, dedi. Kesede ancak iki altın kalmıştı, onları da hanımına attı. Hizmetçi altınları Muaz b. Cebel’e götürdü. Emirülmü’minin çok sevindi ve bunlar birbirinin kardeşidir, dedi89.

(89) Taberani, el Kebir’de rivayet ediyor.

İbn-i Sa’d rivayet ediyor: Abdurrahman b. Avf, Hz. Osman’a 40,000 (kırk bin) altına bir tarla sattı. Parasını fakir akrabalarına, muhtaç insanlara ve Peygamberimizin Hanımlarına dağıttı90

(90) Tabakat-ı İbn-i Sa’d, c. 3, S. 12, 13.

Rivayet olunur ki, Abdurrahman b. Avf’ın ticaret kafilesi geliyor. Medine halkı hep etrafına toplanıyor, gürültü, şamata ediyorlar. Hz. Aişe: Ne oluyor, diyor? Abdurrahman b. Avf’ın kervanı geldi, diyorlar. şöyle diyor. Resulullah (s.a.v.) den şöyle dediğini işittim: Abdurrahman b. Avf’ın sırat köprüsü üzerinde görür gibiyim; bir düşünür, bir kalkıyor. Nihayet kurtuldu, nerede ise... Abdurrahman b.Avf bunu duyunca: Kervan da kervanın yükü de sadakadır, dedi. Ravi diyorki: Kervanın yükü kervandan kıymetli idi. Ve kervan beş yüz develikti”. Medine’yi ayağa kaldıran bu kadar malı bu kadar kolay bağışladı bu adam ve “kervan da, yükü de sadakadır” dedi!

Buhari, Müslim ve diğerleri Hz. Enes’den rivayet ediyorlar; Enes diyor ki: Medine’de en çok hurma bahçesi olan Ebu Talha idi. En sevdiği bahçesi de Mescid-i Nebi’nin karşısındaki Beyraha hurmalığı idi. Resulullah zaman zaman gider, hoş suyundan içerdi. Enes diyor ki: Sevdiklerinizden Allah yolunda harcamadıkça iyiliğe kavuşmazsınız, ayeti nazil olunca Ebu Talha Resulullah’ın yanına gitti veya Resululah, Allah Tebareke ve Teala Hazretleri “sevdiklerinizden Allah yolunda harcamadıkça iyiliğe kavuşmazsınız” diyor. Benim de en sevdiğim malım Beyraha hurmalığıdır. Onu sadaka olarak veriyorum. Umarım ki Allah bu yüzden bana ecir ve savap verir. Bahçeyi sana teslim ediyorum, istediğini yap, dedi. Peygamberimiz (s.a.v.) çok sevindi “Peh peh, kazançlı mal doğrusu, kazançlı mal doğrusu!” dedi.

İmam Gazali İhya’u-Ulum’da İbn-iÖmer’in şöyle dediğini yazıyor: Resulullah (s.a.v.) in ashabından birine bir koyunbaşı hediye etiler. Falan bizden daha muhtaçtır,diyerek birine gönderdi. O da daha fakir saydığı bir başkasına gönderdi. Böylece koyunbaşı yedi ev dolaştıktan sonra yine ilk sahabine geldi.

Okuyucu zannetesin ki bunlar ferdi hadiselerdir, gerçek bir toplum tasvir edemez. Hayır, çünkü bu gibi olaylar cidden çoktur ve cemiyetin ruhunu, yönelimini, felsefesini vehayat görüşünü gerçek şekli ile tasvir eder.

Buhari Edebü’l-Müfred’de İbn-i Ömer’in şöyle dediğini rivayet ediyor: “Öyle bir zaman geldi ki hiç birmiz kendi malına din kardeşinden daha müstehak olduğunu sanmazdı”.

Ne hacet, Ensar’ın (Medine halkının) o yüce kardeşlik ve başkalarını nefislerine tercih etme durumlarını Kur’an-ı Kerim tescil etmiştir; bu bize yeter!

“Ve onlarda önce O yuda (Medine’ye yerleşen, imana sarılanlar yani daha önce Medine’yi yurt edinen Ensar) kendilerne göç edip gelenleri severler v onlara verilen (ganimet) lerden ötürü göğüslerinde bir ihtiyaç (eğilimi) duymazlar. Kendilerinin bir ihtiyaçları olsa dahi, (göç eden yoksul kardeşlerini) öz canlarına tercih ederler. Kim nefsinin cimriliğinden korunursa. İşte onlar umduklarına erenlerdir”. (Haşr: 59/9)

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın