İmam Zeyd in özellikleri

İMAM ZEYD´IN ÖZELLİKLERİ

56- Zeyd b. Ali (ra) kendisini temiz ve duru bir ilme doğru meylettiren birtakım kişisel karakteristik Özelliklerle bezenmiştir. Şüphesiz bu özellikler, Ali b. Ebu Talib (kv) ailesinden gelen duruluğun özellikleridir. Sanki şair, şöyle derken Hz. Ali´nin zürriyetini kastediyor;

"Onların getirdiği ne kadar iyilikler varsa ancak. Ancak onu daha önceki alalar miras bırakmıştır.."

Sanki ilmi seciyelerle değerli ahlaki yapılar, bu çok değerli yüce şahsiyetlerin Nebi (sav)´in ailesinden birbirine aktardıkları mirastır. Yine sanki onların şahsiyetlerinde nebevi ahlak, tıpkı damarlarında temiz ve bol üriinlü nebevi kanların akması gibi akıp gitmektedir. Ehl-i Beyt imamlarının hiç bir sıfatı yoktur ki onda nebevi bir kalıntı, Mu-hammed´e layık bir kültür ve AH soyuna layık bir gayret bulunmasın. Bundan dolayı Ehl-ı Beyt imamları bütün çağdaşlarının saygı duyduğu bir konumda idiler. Öyle ki, şii olanlarla şii olmayanlar arasında bu yönden bir fark yoktu. Onlarda, diğer insanlarda bulunmayan ve Allah tarafından verilmiş özellikleri ve seciyeleri görüyorlardı. İşte Ebu amfe, Cafer Sadık hakkında kendisinden ilimce daha yüksek ve ahlakça daha üstün ıç kimse göremiyor, ona ve babası Muhammed Bakır´a denk düşecek kimse düşünemı-• Malık (ra) de Cafer b. Muhammed´i aynı duygularla yüceltiyor ve Medine´de ona denk düşecek birisini görmüyordu. Duygularım şöyle belirtiyordu: "Ben onu şu üç özel-iik dışında görmedim: Ya oruçtular, ya namaz kılar, veya Kur´an okurdu. Nitekim kıyam hareketine giriştiğinde Zeyd´in yarasını fakihler ve kurradan başkasının sardığını da görmedim."

Acaba onlardaki bu seciyeler diğer çağdaşlarına değil de sadece bunlara mı has kılındı? Yoksa bu durum onlann damarlarında Nebi´nin temiz ve bol ürünlii kanı ile Allah yolunda hiçbir ayıplayanm ayıplamasını kale almayan Farisü´l-İslam fakih Aii´nin kanının akmasından dolayı mıydı? Bu konuda çoğunluk olumlu sözler söylemişle! Biz de bir noktaya kadar bu görüşlere katılabiliriz. Lakin bu tamamen bir genelleme sayılamaz. Aksi halde Rasulullah´a ve Ali´ye bu zamanda nisbet edilen herkes de aynı seciye ve aynı huyların bulunması icabederdi.

Bu konumda gerçek şudur ki ilk yüzyıl ve ikinci yüzyılın çoğunluğunda yetişen Ehi-iBeyt´in önünde öyle sebepler vardı ki, onları başkalarının yanında bulunmayan seciyelerin sahipleri yapmıştır. Bunun nedeni. Beyti Nebevi´nin biribirindcn miras olarak aldıkları nebevi adetlerle Ali soyuna ait hatıraların bütününü muhafaza etmeleridir. Yine Beyt-i Nebevi´nin bu anıları alevlendirmesi, çağın siyaset adamlarının kendilerine karşı kötü davranışlarını ve egemen olmaktan alıkonulmalarını gördükleri sürece o hatıraları geliştirip büyütmeleridir. Böylece miras olarak aldıkları değerlere tuiundular ve başka hiçbir şeye yönelmediler. Nasıl ki her ailenin adet, gelenek ve görenekleri varsa, Ehl-i Beyt´in bu asırdaki gelenekleri de ilme yönelme, onu arama ve insanlar arasında yaymak, mü´minlerin kalplerini ısındırmak ve dalalette olanlara da yol göstermekti.

Şüphesiz onlann başından eksik olmayan şiddet olayları, içinde doğup büyüdükleri onurluluk, Allah Teala´nın kendilerine bahşettiği sadık bir iman ve nebevi rahmet ile birlikte insanların kendilerine güven duymalarının, mü´minlerin onlarla ülfet etmesinin, onlann da Rasulullah (sav) ve Ali b. Ebi Talib (kv)´den gelen makama duyulan heybetli-lik ve saygı duyma ile ülfet etmelerinin tek sebebidir.

Şüphesiz ki nesepleri onları değersiz davranışlardan yücelerde tutuyor ve neseplerinin dengine sahip olmayanların düştüğü şeylerden uzaklaştırıyordu. Bununla birlikte Rasulullah (sav)den öğrendikleri gereğince bu neseple üstünlük iddiasında bulunmuyorlardı. Yaşadıkları zamansa Rasulullah´tan pek uzak değildi. Başlarından eksik olmayan şiddet olayları kendilerini başkalarının acılarını duyar bir duruma getiriyor ve kalplerin-deki merhamet pınarlarını coşturuyordu.

Özet olarak Nebi´nin Ehl-i Beyt´inde birinci ve ikinci yüzyılda soylu davranış ve güzel ahlaktan başkası mevcut değildi.

Bu zamanda bu çeşit davranışlar Ehl-i Beyt içerisinde yaygın olunca Zeyd ve kardeşleri, onların arasından tabii olarak üstün özelliklere ziyadesiyle sahip olacaktır. Bunun nedeni onu yetiştiren ve ilk terbiyesini vererek topluma sunan kişinin, babası Ali Zeyne! Abidin olmasıdır. Nitekim babasının üstün mevkiini, güzel ahlak, erdemlilik,

ve vakarlılıktaki üstün meziyetlerini öğrenmiştir. Bu nedenle Zeyd eş-" "´ice ve kendisini böyle büyük ve sahip olduğu değerlerin en zirvede olanı uğrunda M İıı veren bir mücahid kılan sıfatlarla bezenmiştir. İşte onun feda ettiği en değerli malı, kendi camdır.

Bu sıfatlann bir kısmı şunlardır: [1]

a) İhlas

57- İhlas. iç dünyada parıldayan bir nurdur ki, hemen etrafı aydınlatır. O bir yönelmedir Ve nefsini sırf Allah için arıtmaktır. İşte o, imanın en yüksek derecesidir.- Bundan dolayı Nebi (sav) şöyle buyurmuştur "Sizden biriniz sevdiği ber şeyi sırf Allah nza-sı için sevmedikçe gerçek mü´min olamaz." Şüphesiz mü´min hakkı taleb etmeye içinde hiçbir eğrilik bulunmayan dosdoğru bir yönelişle yöneldiğinde Allah Teala onun kalbine hikmet nurunu atar. Böylece idraki sapasağlam olur. aklı parıldar, kavrayışları dosdoğru olur. Kalbi ihlas gibi aydınlatan hiçbir şey bulunmadığı gibi akılların nurunu da heva ve heves gibi söndüren hiçbir şey yoktur. Kuşkusuz istek ve arzuların üstünlük sağlaması kalp gözünü dumura uğratır da, artık göremez olur. Fikri de öyle söndürür ki, algılayamaz hale gelir.

Allah Teala İmam Zeyd (ra)a ihlasdan en son payeyi vermiştir. Nitekim ilim yolundaki ihlası onu ilmin çeşitlerini arama konusunda hicrete zorlamıştır. Çeşitli ilimleri bizzat kaynağından ve yerlerinden aramış, dinin fıkhı ile ilm-i füruu kendi evinden ve Medine´den almıştır. Fırkalarla ilgili ilimleri almak için de çeşitli islami fırkaların vatanı sayılan Basra´ya taşınmış ve bu ilimleri orada edinmiştir. Her ne kadar her söylediğini ve iddia ettiğini onaylamasa bile Vasıl b. Ata ile ders müzakere etmeyi gurur vesilesi yapmamıştır. Halkın Vasıl hakkındaki görüşü ne olursa olsun, Zeyd kendisinden ilim gördüğü sürece ilmi müzakeresinden kaçınmamıştır.

Thlas meyvelerinin ilki, takvadır, onun takvasıyla ilgili haberler birbirini kovalamış-tır. Kuşkusuz takvası onu daima Allah korkusunu hisseder duruma koymuştur. Çağdaşlarından birisi onu anlatırken şöyle der: "Onu Medine´de gördüm. O, yanında Allah anıldığında baygınlık geçiren bir gençtir."

Kendisini tanıtırken şöyle diyor: "Kuşkusuz Zeyd b. Ali sağını-solunu bildiğinden beri Allah için hiçbir mahrem perdeyi yırtmadı."[2]

Zeyd (ra) Allah Teala´ya olan bağlılığı ve taatıyla halkın kendisine sevgi ve itaati arasında çok ince bir bağ kurmuştu ve o şöyle diyordu: "Her kim ki Allah´a itaat ederse Allah´ın yarattıkları da ona itaat eder."

imasından dolayı müslümanlann iki yakasını bir araya getirmek, aralarım bulmak ve fırka fırka olmanın açtığı gediği kapamak için koşturuyordu. Bu çabalarıyla sünnetleri yaşatmak bid´atlan öldürmek ve azgınların hilelerini geri püskürtmek uğrunda fidye olarak canını verdi.

İhlasi onu müsamahakarlığa Şevketti. Öyle çok müsamahakar idi ki. amcası oğlu Abdullah b. Hasan b. Hasan ile ayrılığa düşüyordu. Nihayet bu durum Zeyd´in annesi konusunda Abdullah´ın ileri-geri konuşmasına vesile olur. Diğer taraftan Zcyd de Abdullah´ın annesi konusunda uzak bir ima ile ta´rizde bulunur. Bunun üzerine Zeyd çok, ama çok pişmanlık duyarak haklarının tümünü amcası oğluna terketmek suretiyle bu pişmanlığını kapatır.

Yine ihlası onu sefih kişilerden yücelerde tutmaya ve onlara iltifat etmemeye sevke-der. Çünkü o ihlast nedeniyle ruhi açıdan çok üstün değerler kazanmış ve bunların sayesinde yüccimişti.

Nitekim itilasının nuru onun hem yüzünde, hem sözünde ve hem de davranışlarında açıkça gözüküyordu. Çağdaşlarından birisi onun hakkında şunları söyler: "Zeyd b. Ali´yi gördüğümde yüzündeki nur huzmelerini müşahade ederdim."

Yine çağdaşlarından birisi de hakkında şöyle söylüyor: "Medine´ye giderdim. Her defasında Zeyd b. Ali´yi sorduğumda bana "O hep Kur´an´la beraberdir" denilirdi."[3]

b) Şecaat

58- O, ahlakını verimli bir bahçe durumuna getiren bu müsamahakarlığı ve kendisini hikmetle konuşur duruma sokan ihlasının yanında şecaatli idi de. Allah ona edebi şeca-atla harpteki kahramanlığı, gayreti, savaş yiğitliğini vermişti. İşte edebi şecaati onu şöyle söylemeye itmişti: "Hak uğrunda hiç bir ayıplayıcımn ayıplamasından korkulmaz."

Hatta en çetin zamanlarda ve yumuşak davranmaya en fazla ihtiyacı olduğu anlarda bile kendini meydana attı. İşte o esnada Hz. Ebubekir ve Ömer hakkında kötü söz söylemesi ile ilgili görüşlerini almak isteyen bir gurup insan yanına geldi. Görüşünü onlara yardımlarını yitirmeye neden olsa bile net bir biçimde aktardı. Şüphesiz hakkı arayan kişi batılı ona ait bir ölçü olarak alamaz. Zeyd ve Ehl-i Beyt´in gözündeki gerçek yol, hiç bir zikzak çizmeyi kabul etmeyen gerçeğin ta kendisidir. Batıl ancak batılı neticelendirir.

Edebi kahramanlığı onu Ehl-i Beyt´in kendisine şiar edinmekle ün yaptığı takiyye İlkesini bertaraf etmeye sürükledi. Görüşlerini apaçık ilan etmesi onun işkencelere maruz kalmasına, taraftarlarının kendisini yardımsız bırakmasına ve bir kısım aile fertlerinin kendisine muhalif kalmasına neden oluyordu. Fakat bizzat hak için hakka doğru yol alan kişiyi Allah´ın rızasından başka hiç bir şey ilgilendirmez. Halk ancak Allah´ın hosnutluğuyla hoşnut olmaları oranında onu ilgilendirir.

İkinci türden şecaate gelince: işte bu şecaat onu...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın