๑۩۞۩๑ Güncel Haberler & Tarihden Başlıklar ๑۩۞۩๑ => ilimdunyasi.com Haberleri => Konuyu başlatan: Zehibe üzerinde 27 Eylül 2012, 12:19:56



Konu Başlığı: Dizi ve reklam ile alkol özendiriliyor
Gönderen: Zehibe üzerinde 27 Eylül 2012, 12:19:56
Dizi ve reklam ile alkol özendiriliyor

(http://www.risalehaber.com/d/news/105629.jpg)

Di­zi ve rek­lam­la­rın al­ko­lü özen­dir­di­ği­ni ifa­de eden uz­man­lar, hü­kü­me­tin si­ga­ra ko­nu­sun­da ol­du­ğu gi­bi al­kol ko­nu­sun­da da ya­sal dü­zen­le­me­ye git­me­si­ni is­ti­yor.

Alkol kullanma yaşının 11’lere indiğini belirten Ye­şi­lay Ce­mi­ye­ti Baş­ka­nı Av. Mu­har­rem Bal­cı, di­zi ve film­ler­de­ki iç­ki sah­ne­le­ri­nin top­lu­mu et­ki­le­di­ği­ni söyledi

Hü­kü­me­tin si­ga­ra­ya kar­şı baş­lat­tı­ğı sa­vaş so­nu­cu tü­tün ma­mul­le­ri kul­la­nı­mın­da yüz­de 22 ora­nın­da azal­ma ya­şan­ma­sı­na rağ­men, al­kol kul­la­nı­mın­da­ki ar­tış kor­ku­tu­yor. Uz­man­lar, di­zi­le­rin ve rek­lam­la­rın al­ko­lü özen­dir­di­ği­ni vur­gu­la­ya­rak, hü­kü­me­tin si­ga­ra ko­nu­sun­da ol­du­ğu gi­bi al­kol­de de ba­zı ya­sak­la­ma­la­ra git­me­si­ni is­te­di.

BİR YIL­DA 2 MİL­YON 200 BİN Kİ­Şİ Sİ­GA­RA­YI BI­RAK­TI

Si­ga­ra­ya uy­gu­la­nan rek­lam ya­sa­ğı ve hü­kü­me­tin “Du­man­sız Ha­va Sa­ha­sı” ile si­ga­ra­ya kar­şı baş­lat­tı­ğı sa­va­şın so­nuç­la­rı alın­ma­ya baş­lan­dı. Türk To­raks Der­ne­ği’nin (gö­ğüs has­ta­lık­la­rı uz­man­la­rı ve so­lu­num has­ta­lık­la­rı ala­nın­da ça­lı­şan he­kim­le­rin kur­du­ğu bir der­nek) açık­la­dı­ğı ra­kam­la­ra gö­re, 2011 yı­lın­da 2 mil­yon 200 bin ki­şi si­ga­ra iç­me dav­ra­nı­şı­nı terk et­ti. Kul­la­nım ise yüz­de 22,5 azal­dı ve 14 mil­yar li­ra va­tan­da­şın ce­bin­de kal­dı. Der­ne­ğin yap­tı­ğı araş­tır­ma­lar­da Tür­ki­ye’de bir yıl için­de tü­tün alı­mı için top­lam har­ca­nan pa­ra­nın 20 mil­yar do­lar ve tü­tün­le iliş­ki­li has­ta­lık­la­rın ta­nı ve te­da­vi­si için har­ca­nan pa­ra­nın ise 30 mil­yar do­lar ol­du­ğu be­lir­ti­li­yor.

Dİ­Zİ­LER VE REK­LAM­LAR AL­KO­LÜ ÖZEN­Dİ­Rİ­YOR

Uz­man­lar, al­kol kul­la­nım ya­şı­nın il­ko­kul­la­ra ka­dar düş­me­si­nin ne­de­ni­ni, al­ko­lün te­le­viz­yon­lar­da ve ga­ze­te say­fa­la­rın­da özen­di­ril­me­si­ne bağ­lı­yor. Di­zi ve film­ler­de hiç­bir ya­sak­la­ma uy­gu­lan­mak­sı­zın gös­te­ri­len al­kol sah­ne­le­ri­nin genç­ler üze­rin­de me­rak uyan­dır­dı­ğı ve al­kol kul­la­nı­mı­nın nor­mal­miş gi­bi al­gı­lan­dı­ğı vur­gu­la­nı­yor. Böy­le­ce genç­le­rin al­kol kul­lan­ma ora­nı­nın art­tı­ğı ve kul­lan­ma ya­şı­nın il­ko­ku­la ka­dar düş­tü­ğü di­le ge­ti­ri­li­yor.

GA­ZE­TE­LE­RE TAM SAY­FA REK­LAM VE­Rİ­Lİ­YOR

Te­le­viz­yon ile be­ra­ber ga­ze­te­le­rin de al­kol kul­la­nı­mı­nı üze­ri­ne et­ki­li ol­du­ğu kay­de­di­li­yor. Özel­lik­le haf­ta­so­nu bir çok ga­ze­te­de tam say­fa ve peş pe­şe ola­rak ya­yın­la­nan al­kol rek­lam­la­rı­nın genç­le­ri al­ko­le sevk et­ti­ği be­lir­ti­li­yor.

AL­KOL KO­NU­SUN­DA YA­SAK­LA­MA YOK

Si­ga­ra ko­nu­sun­da uy­gu­la­nan bir çok ya­sak ve yap­tı­rı­ma rağ­men al­kol ko­nu­sun­da her­han­gi bir ya­sak­la­ma söz ko­nu­su de­ğil. Tü­tün ve Al­kol Pi­ya­sa­sı Dü­zen­le­me Ku­ru­mu (TAPDK) yet­ki­li­le­ri, al­kol rek­lam­la­rın­da uyul­ma­sı ge­re­ken hu­sus­la­rın ol­du­ğu­nu söy­le­me­si­ne rağ­men ka­nun­da ke­sin bir ya­sak ol­ma­dı­ğı­nı be­lir­ti­yor. Böy­le­ce ga­ze­te­ler­de, TV’ler­de ve si­ne­ma­lar­da al­kol rek­lam­la­rı sık­ça ya­yın­la­nı­yor. Ay­rı­ca te­le­viz­yon ve si­ne­ma­lar­da al­kol­lü sah­ne­le­re her­han­gi bir kı­sıt­la­ma ge­ti­ril­mi­yor.

“DEV­LET HAL­KIN SAĞ­LI­ĞI­NI KO­RU­MAK ZO­RUN­DA­DIR”

Ko­nu­ya Akit’e de­ğer­len­di­ren, Al­kol ve Mad­de Ba­ğım­lı­lı­ğı ile Mü­ca­de­le Der­ne­ği (BA­DER) Ge­nel Baş­ka­nı Mus­ta­fa Gü­ney, TV ve ga­ze­te­ler­de­ki ya­yın­la­rın al­ko­lü özen­dir­di­ği­ni vur­gu­la­ya­rak, “Bu ya­yın­la­rın bu ka­dar ra­hat­ça ya­pıl­ma­sı doğ­ru de­ğil. Hü­kü­me­tin, si­ga­ra­da ol­du­ğu gi­bi al­kol ko­nu­sun­da da ba­zı ya­sak­la­ma­la­ra ve yap­tı­rım­la­ra git­me­si ge­re­ki­yor. Bu ya­sak­la­ma­la­rı ba­zı çev­re­ler ‘Öz­gür­lük­le­ri­miz kı­sıt­la­nı­yor’ şek­lin­de yo­rum­lu­yor. Bu dü­şün­ce­yi ka­bul et­mi­yo­rum. Ana­ya­sa­mı­za gö­re dev­let hal­kın sağ­lı­ğı­nı ko­ru­mak zo­run­da­dır ve in­san sağ­lı­ğı­na za­rar­lı şey­le­ri ya­sak­la­ma­lı­dır” di­ye ko­nuş­tu.

BAL­CI: Dİ­Zİ­LER­DE­Kİ İÇ­Kİ SAH­NE­LE­Rİ­Nİ FİR­MA­LAR Fİ­NAN­SE EDİ­YOR

Tür­ki­ye’de son yıl­lar­da al­kol kul­la­nım ya­şı­nın düş­tü­ğü gi­bi, al­kol kul­la­nım yay­gın­lı­ğı­nın da art­mak­ta ol­du­ğu­nu ifa­de eden Ye­şi­lay Ce­mi­ye­ti Baş­ka­nı Av. Mu­har­rem Bal­cı ise, “Or­ta­öğ­re­tim sı­ra­la­rın­da oku­yan ço­cuk­la­rın si­ga­ra­dan da­ha çok al­kol kul­lan­dık­la­rı 2007 TÜ­İK Ço­cuk­lar­da Şid­det Ra­po­ru ve ya­pı­lan son araş­tır­ma­lar­la or­ta­ya ko­nul­muş­tur. Si­ga­ra­nın kul­la­nı­mın­da azal­ma eği­li­mi ol­ma­sı­na rağ­men, al­kol­de ar­tış ol­ma­sın­da el­bet­te ga­ze­te ve in­ter­net­te­ki ale­ni rek­lam­la­rın pa­yı yad­sı­na­maz. Özel­lik­le in­ter­net­te cez­be­di­ci al­kol rek­lam­la­rı pay­la­şı­lı­yor. Te­le­viz­yon­lar­da ise giz­li-açık al­kol rek­la­mı ya­pı­lı­yor. Di­zi­ler­de özen­dik­le­ri kah­ra­man­la­rın al­kol kul­lan­dı­ğı­nı gö­ren ço­cuk­la­rı­mız el­bet­te bun­dan et­ki­le­ni­yor­lar. Biz te­le­viz­yon di­zi­le­rin­de­ki bu sah­ne­le­rin al­kol fir­ma­la­rı ta­ra­fın­dan fi­nan­se edil­di­ği­ni dü­şü­nü­yo­ruz. Fa­kat si­ga­ra­da dü­şü­şe rağ­men al­kol­de­ki yük­se­li­şi sa­de­ce rek­lam­la­ra bağ­la­mı­yo­ruz. Bun­da hü­kü­met­le­rin ba­ğım­lı­lık­la­ra top­ye­kün bir ba­kış açı­sıy­la yak­laş­ma­ma­sı en bü­yük et­ken­dir. Si­ga­ray­la sa­va­şı­yor­ken al­ko­le kar­şı ted­bir alın­maz­sa, rek­lam ve özen­dir­me­si­ne izin ve­ri­lir­se or­ta­ya çı­ka­cak so­nuç bu­dur. Mec­lis’te gru­bu bu­lu­nan hiç­bir par­ti­nin tü­zü­ğün­de “ba­ğım­lı­lık­lar­la mü­ca­de­le” prog­ra­mı yok­tur. Oy­sa bu ül­ke­de her yıl 120 bin in­san si­ga­ra­dan, yak­la­şık 55-60 bin in­san da al­kol­den do­la­yı ha­ya­tı­nı kay­bet­mek­te­dir. Uyuş­tu­ru­cu ve di­ğer ba­ğım­lı­lık­la­ra ne ka­dar kur­ban ver­di­ği­mi­zi gör­mü­yor si­ya­set­çi­ler. Her yıl ara­mız­dan 200 bin ki­şi­yi öl­dü­ren ka­til­ler­dir al­kol, si­ga­ra ve uyuş­tu­ru­cu. Bu ka­til­ler ara­mız­da do­laş­ma­ya de­vam et­mek­te­dir­ler. Bu mad­de­le­ri üre­ten­ler in­san­lı­ğa kar­şı suç iş­le­mek­te, soy­kı­rım yap­mak­ta­dır­lar.

TAPDK AL­KO­LÜ YA­SAK­LA­DI, DA­NIŞ­TAY SER­BEST BI­RAK­TI

2011’de TAPDK’nın ya­yın­la­dı­ğı yö­net­me­li­ğe gö­re al­kol ürün­le­ri­nin her tür­lü rek­la­mı ve özen­dir­me­si­nin ya­sak­lan­dı­ğı­nı vur­gu­la­yan Bal­cı, “An­cak Da­nış­tay 13. Da­ire­si bu ka­ra­rı dur­dur­du. Şim­di Da­nış­tay Da­va Da­ire­le­ri Ge­nel Ku­ru­lu bu ka­ra­rı göz­den ge­çir­miş ve ka­mu sağ­lı­ğı­nı öne alan bir ka­rar ver­miş­tir. Ya­ni TAPDK yö­net­me­li­ği­nin hü­küm­le­ri ye­ni­den ha­ya­ta ge­çe­cek ve al­kol­lü iç­ki üre­ti­ci­si fir­ma­lar fes­ti­val­le­re ve et­kin­lik­le­re spon­sor ola­ma­ya­cak­lar, 25 yaş al­tı genç­le­rin bu­lun­du­ğu me­kan­lar­da al­kol­lü iç­ki sa­tış ve da­ğı­tı­mı ya­pı­la­ma­ya­cak­tır. Bu­ra­dan ha­re­ket­le Ye­şi­lay’ın al­kol­lü fes­ti­val­le­re yap­tı­ğı hu­ku­ki mü­da­ha­le son­ra­sın­da YÖK ge­nel­ge­si ile üni­ver­si­te­ler­de al­kol­lü iç­ki sa­tış ve ik­ra­mı ya­sak­lan­mış­tır. Dün­ya­nın pek çok ül­ke­sin­de al­kol rek­la­mı ya­sak­ken bi­zim ül­ke­miz­de bu­nun ya­sal ol­ma­sı tam bir ay­maz­lık­tır. Rus­ya’da in­ter­net­te da­hi al­kol rek­la­mı ya­sak­lan­mış­tır. Pek çok Av­ru­pa ül­ke­sin­de hiç­bir şe­kil­de al­kol rek­la­mı ya­pı­la­ma­mak­ta­dır” açık­la­ma­sın­da bu­lun­du.

YE­Şİ­LAY’DAN AL­KO­LE ÇÖ­ZÜM ÖNE­Rİ­Sİ

Ye­şi­lay’ın ko­nuy­la il­gi­li çö­züm öne­ri­le­ri şöy­le:
Genç­le­rin al­kol kul­lan­ma­sı­nı özen­di­re­cek uy­gu­la­ma­lar ve rek­lam izin­le­ri kal­dı­rıl­ma­lı, bu ko­nu­da genç­le­ri baş­ka ya­rar­lı alış­kan­lık­la­ra yön­len­di­re­cek et­kin­lik­ler ya­pıl­ma­lı, Ye­şi­lay gi­bi STK’la­rın genç­le­re doğ­ru eği­tim­ler ver­me­si­ne ola­nak sağ­lan­ma­lı­dır. Al­kol pro­mos­yo­nu, üc­ret­siz da­ğı­tı­mı ya­sak­lan­ma­lı, rek­lam ve özen­dir­me ya­pan­lar hak­kın­da ce­zai yap­tı­rım­lar uy­gu­lan­ma­lı­dır. Okul ve iba­det­ha­ne, ders­ha­ne gi­bi me­kan­la­rın ya­kın­la­rın­da açı­lan te­kel ba­yi­le­ri­nin ruh­sat­la­rı der­hal ip­tal edil­me­li­dir. Pik­nik ala­nı ve me­si­re yer­le­rin­de, ka­mu­ya açık yer­ler­de al­kol kul­la­nı­mı en­gel­len­me­li­dir.

ŞE­NER: MED­YA­DA AL­KOL DE­Lİ­KAN­LI­LI­ĞIN SİM­GE­Sİ Gİ­Bİ GÖS­TE­Rİ­Lİ­YOR

Sa­kar­ya Üni­ver­si­te­si Sos­yo­lo­ji Bö­lü­mü Baş­ka­nı Prof.Dr. Sa­mi Şe­ner ise, “Al­kol so­ru­nu bi­rey­sel de­ğil, top­lum­sal bir so­run­dur. Bu­ra­da en bü­yük iş si­vil top­lum ku­ru­luş­la­rı­na düş­mek­te­dir. Bi­linç­siz bi­rey­le­re ders­ler ve­ri­le­rek al­ko­lün za­ra­rı öğ­re­til­me­li­dir. Al­kol kul­la­nan bi­rey bi­lin­ci­ni kay­bet­mek­te ve bu­nun so­nu­cu­nu ise top­lum çek­mek­te­dir. Dev­le­tin ge­rek­li or­gan­la­rı bu işin üze­rin­de du­ra­rak bir an ön­ce çö­züm bul­ma­lı­dır. Bu du­rum Tür­ki­ye’de­ki top­lum­sal ya­pı­yı da boz­mak­ta­dır. Ai­le bü­yü­ğü­nün iç­ki iç­ti­ği yer­de ço­cuk onu rol mo­del ola­rak al­mak­ta ve ile­ri­de al­kol­le ta­nış­mak­ta­dır. Al­kol bu­nun ya­nı sı­ra te­le­viz­yon­da, med­ya­da da giz­len­me­den açık­ça afi­şe edil­mek­te­dir. Yer­li ve­ya ya­ban­cı si­ne­ma­lar­da al­kol ce­sa­re­tin, bü­yük­lü­ğün, de­li­kan­lı­lı­ğın bir sim­ge­si gi­bi gös­te­ri­li­yor. Ke­der­le­nen ve ya­hut se­vi­nen ka­rak­ter­ler al­kol kul­la­nı­yor. Bu da o fil­mi iz­le­yen bi­re­yin bi­lin­çal­tı­na yer­le­şe­rek iler­de kul­lan­ma­sı­na ne­den olu­yor. Ör­fü­müz ve ade­ti­miz­de bu gi­bi top­lum­sal so­run­lar yer al­ma­mak­ta­dır. Ba­tı özen­ti­si tip­ler el­le­rin­de iç­ki şi­şe­siy­le ka­la­ba­lık­ta ra­hat­ça dolaşabiliyor. Top­lum­da iç­ki içenin modern olacağı al­gısı oluş­turuluyor. Bu durum ak­sine geri kalan top­lum­ların birey­sel değil genel bir sorunudur. Al­kol veya tütün fir­maları kâr yapacak diye geleceğimizi kur­ban et­memeliyiz” dedi.

AL­KOL KUL­LA­NI­MI  İL­KO­KU­LA KA­DAR DÜŞ­TÜ

Si­ga­ra ko­nu­sun­da uy­gu­la­nan ya­sak­la­ma­la­ra rağ­men al­kol ko­nu­su­nun gün­de­me gel­me­me­sin­den do­la­yı al­kol kul­la­nım ya­şı­nın düş­tü­ğü gö­rü­lü­yor. Sağ­lık Ba­kan­lı­ğı’na bağ­lı Sağ­lık Araş­tır­ma­la­rı Ge­nel Mü­dür­lü­ğü ta­ra­fın­dan her yıl ya­yın­la­nan Sağ­lık İs­ta­tis­tik­le­ri Yıl­lı­ğı’nın 2011 araş­tır­ma­la­rı­na gö­re, 10-14 yaş gru­bun­da ilk kez al­kol kul­la­nım ora­nı 2008’de­ki yüz­de 6.7 ora­nın­dan yüz­de 6.9’a çık­tı. Ay­nı yaş gru­bun­da ve ay­nı dö­nem­de kız ço­cuk­la­rın al­kol kul­la­nım ora­nı ise ne­re­dey­se üç kat ar­ta­rak yüz­de 2’den yüz­de 5.7’ye yük­sel­di.  35 yaş ve üs­tü ka­dın­lar­da 2008’de yüz­de 3.9 olan al­ko­le baş­la­ma ora­nı 2010’da yüz­de 6.4’e çık­tı. 15 yaş ve üze­rin­de ise ay­nı dö­nem­de oran kır­sal ke­sim­de yüz­de 8.5’ten 8.8’e, kent­ler­de ise yüz­de 12’den 14.3’e çık­tı.

ALKOL KULLANANLARIN  ORANI YÜZDE 20’YE DAYANDI

Ai­le ve Sos­yal Po­li­ti­ka­lar Ba­kan­lı­ğı’nın yü­rüt­tü­ğü “Tür­ki­ye’de Ai­le Ya­pı­sı Araş­tır­ma­sı”nın so­nuç­la­rı; al­kol tü­ke­ti­min bo­yut­la­rı­nı or­ta­ya ko­yu­yor. Ül­ke ge­ne­lin­de 12 bin ha­ne­de 18 yaş üs­tü 10 bin 362 er­kek, 13 bin 17 ka­dın ol­mak üze­re top­lam 23 bin 379 ki­şi ile gö­rü­şü­le­rek ya­pı­lan araş­tır­ma­nın so­nuç­lar­dı geç­ti­ği­miz Ni­san ayın­da açık­lan­dı. Araş­tır­ma­ya gö­re; ka­tı­lım­cı­la­rın yüz­de 82,5’i hiç al­kol kul­lan­ma­dı­ğı­nı be­lir­tir­ken; her gün al­kol kul­la­nan­la­rın ora­nı bin­de 6, haf­ta­da 1-2 gün kul­la­nan­la­rın ora­nı yüz­de 2, ay­da bir­kaç kez kul­la­nan­la­rın ora­nı yüz­de 3,5, sa­de­ce özel gün­ler­de al­kol­lü iç­ki kul­la­nan­la­rın ora­nı yüz­de 7,4, “Kul­la­nı­yor­dum, bı­rak­tım” di­yen­le­rin ora­nı ise yüz­de 4 ola­rak dik­kat çe­ki­yor.

ALKOL KULLANMA YAŞI 11’E KADAR DÜŞTÜ

Ye­şi­lay ile İs­tan­bul Va­li­li­ği’nin araş­tır­ma­sı­nın so­nuç­la­rı ise da­ha va­him bir ger­çe­ğe işa­ret edi­yor. Ocak 2011’de açık­la­nan araş­tır­ma­nın so­nuç­la­rı­na gö­re; il­köğ­re­tim­de ha­ya­tı bo­yun­ca en az bir kez al­kol kul­la­nan­la­rın ora­nı yüz­de 15’in üze­rin­de, or­ta öğ­re­tim­de ise yüz­de 50 dü­ze­yin­de, üni­ver­si­te­li­ler ara­sın­da al­kol kul­lan­ma sık­lı­ğı da yi­ne yüz­de 50 do­la­yın­da. Araş­tır­ma, Tür­ki­ye’de 15 yaş ve üze­ri ki­şi­ler­de, ki­şi ba­şı­na saf al­kol tü­ke­ti­mi­nin 1 lit­re­yi hay­li aş­tı­ğı­nı da gös­te­ri­yor.

KAZA VE BOŞANMALARIN YÜZDE 68’İ ALKOLDEN

Ye­şi­lay Yö­ne­tim Ku­ru­lu Üye­si, İÜ Cer­rah­pa­şa Tıp Fa­kül­te­si De­ney Hay­van­la­rı Araş­tır­ma­la­rı La­bo­ra­tu­va­rı Mü­dü­rü Doç.Dr. Veh­bi Al­tun­çul, al­ko­lün hız­la ya­yıl­ma ris­ki­nin yük­sek olu­şun­da, al­kol­le il­gi­li fes­ti­val ve haf­ta­la­rın dü­zen­len­me­si­nin olum­suz et­ki­si­nin ol­du­ğu­nu kay­det­ti. Yıl­ba­şı et­kin­lik­le­rin­de al­kol tü­ke­ti­mi­nin had saf­ha­ya ulaş­tı­ğı­na dik­kat çe­ken Al­tun­çul, al­kol tü­ke­ti­mi­ni, ar­ka­daş bas­kı­sı, sos­yal ya­pı  ve psi­ko­lo­jik ne­den­le­rin te­tik­le­di­ği­ni de be­lir­te­rek, şu çar­pı­cı ger­çe­ğe dik­kat çe­ki­yor: “Tra­fik ka­za­la­rı ve bo­şan­ma­la­rın yüz­de 68’lik ne­de­ni al­kol­dür.”

Yeni Akit