KPSS Vatandaşlık Konu Anlatımı

1921 Anayasası:
   Milli Egemenlik ilk kez dile getirilir.
   Türk tarihinin en yumuşak anayasasıdır.
   Yasama ve yürütme yetkisi mecliste toplandığı için Meclis hükümeti söz konusudur.
   Meclisin bakanları her zaman değişebilir.
   Bakanlar kurulunun meclise kullanabileceği hiçbir silahı yoktur.
   Bakanlar teker teker meclis tarafından seçilir.
   Devlet Başkanlığı müessesi yok.
   Meclis hükümeti; yasama ve yürütme, yasamada birleşmiştir.
   Milletvekili seçimlerini 2 yılda bir yapılmasını öngörmüştür.
   Hangi ilin başkent olacağı karar verilmemiştir.

1924 Anayasası:
   Karma hükümet sistemi benimsenmiştir. Karma hükümet sistemi, meclis hükümet sistemi ile parlamenter hükümet sistemine geçiş arasındaki süreçtir.

   Cumhuriyetin ilanı ile birlikte kabine sistemi oluşmuştur.
   Anayasa sertliği söz konusudur: Anayasanın değişikliği konusuna ilişkin prosedür ayrıntılı işlenmiş ve bazı şartlara bağlanmıştır. Kanunların anayasaya aykırı olamayacağı hüküm altına alınmıştır. Fakat 1961 anayasasına kadar geçen sürede kanunların anayasaya uygunluğuna ilişkin bir yargısal denetim mekanizması mevcut olmadığından, anayasa ihlali sıkça görülmüştür.

   Laiklik: Öncelikle 1928 yılında “Devletin dini İslam’dır” maddesi anayasadan çıkartılmış ve 1937 yılında da 6 Atatürk ilkesi anayasaya alınmıştır.
   Kamu Hürriyetleri: Tabii Hak ilkesi kabul görmüştür. Bu ilke ile hürriyetin tanımı yapılmış ve sınırı çizilmiştir. Denetim mekanizmansın yokluğu dolayısıyla meclis tarafında sıkça çıkarılmıştır.
   Çoğunlukçu demokrasi anlayışına sahiptir.
   1946 yılından itibaren çok partili siyasi hayat kabul edilmiştir.
   1946 yılından itibaren tek dereceli seçim sistemi benimsenmiştir.
   Parlamenter sistemin ayırıcı özelliği; yürütme organın, yasama organından kaynaklanması ve ona karşı sorumlu olması.

1961 Anayasası:
   Yasama yetkisi Millet Meclisi ve Cumhuriyet Senatosu olarak iki meclis arasında bölüşülmüştür. Parlamenter sistem uygulanmıştır.

   Devlet Planlama Teşkilatı kuruldu (1960). Kalkınma ve yıllık planları hazırlar.
   27 Mayıs 1960 müdahalesiyle birlikte geçici bir anayasa düzeni kurulmuş ve meclisin yetkileri ile donatılmış Milli Birlik Komitesi (MBK) oluşturulmuştur. MBK, Kurucu Meclisin askeri kanadını oluştururken Danışma Meclisi sivil kanadı oluşturuyordu. Bu komitenin kurduğu Kurucu Meclis anayasa ve seçim kanunlarını yapmakla görevlendirilmiştir. Kurucu Meclis üyelerinin bir bölümü iki dereceli seçimle seçilen üyelerden, bir bölümü siyasal partilerin kendi seçtikleri temsilcilerden, diğer bölümü de çeşitli kuruluşların (üniversiteler, barolar, yargı organları gibi) temsilcilerden oluşmuştur. Üyelerin bir bölümü de Devlet Başkanı ve Milli Birlik Komitesi tarafından seçilmişti.

   Anayasanın üstünlüğü: Anayasanın 8. maddesi ile anayasaya aykırı kanunların çıkartılamayacağı, uygulanamayacağı belirtildikten sonra, Anayasanın yasama, yürütme ve yargı organları ile idareyi ve kişileri bağladığı belirtilerek Anayasanın üstünlüğü gerçekleştirilmiştir. Ayrıca kurulan yargısal denetim mekanizması ile önemli bir güvence sistemi getirecek anayasanın üstünlüğü sağlanmaya çalışılmıştır. Anayasa Mahkemesi kurulmuştur.

Devamını İndir

Rar Şifresi www.ilahidinle.tk
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın