Uzun emelin sebebi ve çaresi

Uzun Emel´in Kötülenmesi, Kısa Emel´in Fazileti, Uzun Emel´in Sebebi ve Çaresi
Kısa Emelin Fazileti
Hz. Peygamber (s.a), Abdullah b. Ömer´e hitaben şöyle buyurmuştur:

Sabahladığında, nefsine akşamlayacağını, akşamladığında sabahlayacağını söyleme! Hayatında ölümün için, sıhhatinde de hastalığın için tedbir al! Ey Abdullah! Muhakkak ki sen yarın isminin ne olacağını bilmezsin.19

Hz. Ali, Hz. Peygamberin şöyle buyurduğunu rivayet eder:
Sizin için en fazla korktuğum şey a) Hevâ-i nefse tâbi olmanız, b) Tûl-i Emel (uzun yaşama hayali) beslemenizdir! Hevâ-i nefse tâbi olmak, halktan uzak durmaktır, tûl-i emel de dünyayı sevmektir.
Sonra şöyle dedi:İyi bilin ki Allah dünyayı, sevdiği kimseye de buğzettiği kimseye de verir. Fakat bir kulunu sevdiğinde ona imanı verir. Muhakkak ki dinin evlatları vardır. Dünyanın (da) evlatları vardır. Siz dinin evlatlarından olunuz. Dünyanın evlatlarından olmayınız. Elbette dünya arkasını çevirdiği halde göç etmiştir. Muhakkak ki içinde hesap olmayan bir çalışma gününde bulunuyorsunuz. Muhakkak ki içinde amel ve çalışma olmayan bir hesap gününe yaklaşmış durumdasınız!20

Ümmü Münzir şöyle demiştir: Hz. Peygamber (s.a) bir akşam halka baktı ve şöyle dedi:
- Ey insanlar! Allah´tan utanmıyor musunuz?
- Ey Allah´ın Rasûlü! Niçin utanalım!
Yemeyeceğinizi derliyor, yetişmeyeceğinizi umuyorsunuz. İçinde oturmayacağınız binalar inşa ediyorsunuz21

Ebû Said el-Hudrî der ki: Usame b. Zeyd, Zeyd b. Sabit´ten bir ay vâde ile yüz dinara bir câriye aldı. Hz. Peygamber hâdiseyi işitti ve şöyle dedi: ´Bir ay vâde ile câriye satın alan Usame´ye hayret etmiyor musunuz? Muhakkak ki Usame uzun emellidir! Nefsimi kudret elinde tutan Allah´a kasem ederim! Gözlerim her açıldığında göz kirpiklerimin bir daha kapanmayacağını sanmıyorum. Bu durum, Allah ruhumu kabzedinceye kadar devam edecektir. Ağzıma bir lokmayı aldığımda, onu yutamayacağımı ve öleceğimi sanıyorum´.

Ey Ademoğulları! Eğer aklınız yetiyorsa, kendinizi ölmüş sayın. Nefsimi kudret elinde bulunduran Allah´a yemin ederim ki size va´dedilen muhakkak başınıza gelecektir. Siz onu geri çeviremezsiniz. 22

İbn Abbas´tan şöyle rivayet ediliyor: Hz. Peygamber dışarı çıkıp su döküyordu, toprak ile siliniyordu. Bunun üzerine ´Ey Allah´ın Rasûlü! Su sana yakındır!´ dedim. Cevap olarak dedi ki: ´Suya yetişeceğimi nerden bileyim?´23

Rivayet ediliyor ki; Hz. Peygamber eline üç çöp aldı. Birini önüne, diğerini onun yanına, üçüncüsünü de uzağa dikerek şöyle dedi:
- Bunun ne olduğunu biliyor musunuz?
- Allah ve Rasûlü daha iyi bilir!
- Şu önümdeki çöp insandır. Yanındaki çöp ise eceldir.
Uzaktaki ise, emelidir. Ademoğlu emelini işlemeye başlar.
Emelden önce ecel gelip onu apar topar götürür.24

Hz. Peygamber (s.a) şöyle buyurmuştur:
Ademoğlunun, yanında doksan dokuz mukadderat vardır., Eğer mukadderatın pençesinden kurtulursa, ihtiyarlığa girer.25

İbn Mes´ud (r.a) şöyle demiştir: İşte bu kişi, bunlar da onun etrafındaki tehlikelerdir, ona doğru gelmektedirler. İhtiyarlık, tehlikelerin arkasında ve emel de ihtiyarlığın ötesindedir´.

İnsan uzun emel besler. Tehlikeler de ona doğru akıp gelirler. Bunların hangisi onun yanından geçerse onu kapar götürür. Eğer tehlikelerin pençesinden kurtulursa, emelini beklerken ihtiyarlık onu öldürür.

Abdullah (r.a) der ki: Hz. Peygamber dörtgen bir çizgi, onun ortasına da ikinci bir çizgi çizdi. Ortadaki çizginin etrafına da birçok çizgiler çizdi. Bir çizgi de dörtgenin dışına çizdi ve şöyle dedi:
- Bunun ne olduğunu biliyor musunuz?
- Allah ve Rasûlü daha iyi bilir!
- Şu ortada bulunan çizgi insandır. Bu dörtgen de onu kapsayan eceldir. Şu etraftaki çizgiler de olaylardır. Onu durmadan ısırırlar. Bunlardan biri onu ısırmazsa öbürüsü ısırır. Şu dörtgenin dışındaki çizgi ise insanın emelidir.26

Enes Hz. Peygamberin şöyle buyurduğunu rivayet eder:
Âdemoğlu ihtiyarlar. Onunla beraber iki şey kalır: Hırs ve emel!27

Bir rivayette de şöyledir: ´Onunla beraber iki şey de ihtiyarlar: Mal ve ömür için hırs!´
Hz. Peygamber (r.a) şöyle demiştir:Bu ümmetin ilki yakîn ve zühd ile kurtuldu. Bu ümmetin sonu ise, cimrilik ve emel ile helâk olacaktır.

Şöyle anlatılıyor: Hz. İsa (a.s), oturan ve elinde bir kürek ile yeri kazan bir ihtiyar gördü. Bunun üzerine İsa (a.s) şu duayı yaptı: ´Ey Allahım! Onun kalbinden emeli söküp atF Dua âkabinde, ihtiyar küreği elinden attı. Sırt üstü uzanıp bir saat durdu. Bu manzara karşısında İsa (a.s) şöyle dua etti: ´Ey Allahım! Ona emeli geri ver!´ Bunun üzerine ihtiyar kalkarak çalışmaya başladı. Hz. İsa ihtiyardan bahsi geçen durumu sordu. İhtiyar şu cevabı verdi: "Çalıştığım bir anda nefsim bana şöyle dedi: ´İhtiyar olduğun halde daha ne zamana kadar çalışacaksın?´ Dolayısıyla ben küreği elimden atıp uzandım. Sonra nefsim bana ´Yemin olsun! Hayatta kaldıkça senin için geçim lâzımdır!´ dedi. Böylece kalkıp çalışmaya başladım".

Hasan, Hz. Peygamberin şöyle buyurduğunu rivayet eder:
- Acaba hepiniz cennete girmeyi sever misiniz?
- Evet ya Rasûlullah!
- Emelinizi kısaltınız, ecellerinizi gözlerinizin önüne getiri niz. Gereği gibi Allah´tan utanınız! (Bu takdirde cennete girersiniz).28

Hz. Peygamber duasında şöyle derdi:
Ey Allahım! Ahiretin hayrını engelleyen dünyanın şerrinden sana sığınıyorum. Ölümün hayrını engelleyen bir hayattan sana sığınıyorum. Amelin hayrını engelleyen bir emelden sana sığınıyorum.29

Ashab´ın ve Âlimlerin Sözleri
Mutarrıf b. Abdillah şöyle demiştir: ´Eğer ecelimin ne vakit olduğunu bilseydim aklımın kaybolmasından korkardım. Fakat ölümden gafil olmayı, Allah kullarına bir nimet olarak ihsan buyurmuştur. Eğer gaflet olmasaydı kullar herhangi bir maişetten lezzet almazdı. Aralarında pazarlar kurulmazdı´.

Hasan şöyle demiştir: ´Unutkanlık ve emel, ademoğulları için iki büyük nimettir. Eğer bu iki nimet olmasaydı müslümanlar yollarda yürümezdi´.

Süfyan es-Sevrî şöyle demiştir: ´Kulağıma geldiğine göre insan ahmak olarak yaratılmıştır. Eğer bu durum olmasaydı maişetten hoşlanmazdı´.

Ebû Said b. Abdurrahman şöyle demiştir: ´Dünya ancak insanların akılsızlığından ötürü imar edilmiştir!´

Selman-ı Fârisi (r.a) şöyle demiştir: Üç şey vardır ki beni güldürecek kadar hayrette bırakırlar:
1. Ölüm kendisini aradığı halde dünyayı isteyen kimse(nin durumu).
2. Kendisinden gaflet edilmediği halde gafil olan kimse.
3. Rabbinin kendisinden razı olup olmadığını bilmediği halde ağız dolusu gülen kimse.

Üç şey vardır ki ağlatacak kadar beni üzerler:
1. Hz. Peygamber ve cemaatinden ayrılmak.
2. Kıyametin dehşeti.
3. Cennete mi, cehenneme mi gönderileceğimi bilmediğim halde Allah´ın huzurunda hesaba çekilmek için durmam!

Seleften biri şöyle diyor: "Zürâre b. Ebi Evfayı, ölümden sonra, rüyada görüp ´Sizin katınızda amellerin hangisi daha verimlidir?´ diye sordum. Zürare ´Tevekkül ile emeli kısaltmak!´ dedi".

Süfyan es-Sevrî şöyle demiştir: ´Dünya hakkındaki zâhidlik lezzetsiz yemek ve aba giymek değildir. Emelin kısaltılmasıdır´.

Mufaddal b. Fudale30 Rabbinden emelinin kaldırılmasını istedi. Dolayısıyla onun kalbinden yemek ve içmek şehveti silindi. Sonra Rabbine geri vermesi için yalvardı. Emel kendisine geri verildi, yemeye ve içmeye başladı.

Hasan´a ´Ey Ebû Said! İç gömleğini yıkamaz mısın?´ diye soruldu. Bununla meşgul olmak uzun emeldir´ dedi.
Hasan şöyle demiştir: ´Ölüm sizin önünüzdedir. Dünya ise arkanızdadır´.
Bir kişi şöyle demiştir: ´Ben boynunu uzatmış, üstünde de bir kılıç olduğu halde, boynu ne zaman vurulacaktır diye bekleyen bir kimse gibiyim´.

Dâvûd et-Tâî şöyle demiştir: ´Eğer bir ay yaşamayı ümit edersem kendimi büyük bir günah işlemiş olarak görürüm. Ben bunu nasıl ümit ederim?. Oysa fecaatlarm gece ve gündüz saatlarinde halkı kasıp kavurduğunu görmekteyim.

Hikâye ediliyor ki Şakîk el-Belhî, hocası Ebû Haşim Rumânî´nin31 yanına geldiğinde abasının köşesinde bağlı birşey vardı. Bunu gören hocası ´Nedir bu?´ dedi ve kapıyı Şakîk´in yüzüne kapayarak eve girdi.

Ömer b. Abdülazîz, kürsüde şöyle demiştir:
Muhakkak ki her sefer için azık hazırlanır. Öyleyse siz de düyadan ahirete olan seferenizde takvayı azık edinin. Siz, Allah´ın hazırladığı sevap ve ikabı gören bir kimse gibi olun, ibadete dalıp günahlardan çekinin! Sakın zaman sizin için uzun gelip de kalpleriniz katılaşmasın ve düşmanınıza itaat etmeyin. Yemin olsun muhakkak ki akşamdan sonra sabahlamayacağını ve sabahladıktan sonra akşamlamayacağını bilmeyen bir kimse uzun emel taşımamalıdır. Çoğu kez bunların arasında ölüm gelip insanın boğazına y...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın