๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => İhya-u Ulumiddin 1-2 => Konuyu başlatan: ღAşkullahღ üzerinde 04 Şubat 2010, 17:25:40



Konu Başlığı: Dördüncü Derece
Gönderen: ღAşkullahღ üzerinde 04 Şubat 2010, 17:25:40
Dördüncü Derece  

Dördüncü derece, sövmek, sert ve çirkin sözlerle azarlamaktır. Yumuşaklıkla kişiyi menetmekten aciz olduğu ve kişinin bu günaha ısrar etmesinin başlangıçlarını gördüğünde va´z ve nasihata önem vermeyip alay ettiği anda bir nevi uyarıcılığa gidilir. Bu tıpkı Hz. İbrahim´in ´Yuh size ve Allah´tan başka taptıklarınıza! Hâlâ akıllanmayacak mısınız? (Enbiya/67) ayetinde geçen sözü gibidir.

Bizim sövmekten gayemiz; çirkin, sövüleni zinaya ve zinanın mukaddimelerine nisbet etmek ve yalanlar uydurmak şeklindeki sövmek değildir. Aksine kişide bulunan sıfatlarla kişiye hitap etmektir. Bu sözler de çirkin kelimeler cinsinden sayılmak kaydıyla şöyle demelidir: ´Ey fâsık! Ey ahmak! Ey cahil! Sen Allah´tan korkmaz mısın?´ veya şöyle demelidir: ´Ey cahil çiftçi! Ey bağî!´ veya bunların mânâsını ifade eden bir kelimeyi kullanmalıdır. Çünkü her fasık ahmak ve cahildir. Eğer ahmak olmasaydı Allah´a isyan etmezdi. Hatta akıllı olmayan herkes ahmaktır.

Akıllı odur ki, Hz. Peygamber akıllı olduğuna dair şahidlik ederek şöyle buyurmuştur: Akıllı o kimsedir ki, nefsini rabbinin emirlerine mûti kılar ve ölümden sonraki âlem için çalışır. Ahmak odur ki, nefsini hevasına tâbi kılar, onu şehvetlerden alıkoymaz. Bununla beraber, Allah Teâlâ´dan affı ve cenneti umar. (28)

Bu rütbenin iki edebi vardır:

1.Bu tür uyarıcılığa zaruret anında ince ve zarif ikazlardan aciz olunduğu anda gidilir.
2.Uyarılana ancak doğru sözleri söylemek sûretiyle onu azarlamalıdır ve burada da pek ileri gitmemelidir, Gerekmeyen laflar zincirini uzatmamalıdır. Hatta ihtiyaç kadarıyla yetinmelidir.

Eğer bu önleyici kelimelerle ona hitap ettiği halde onu günah işlemekten önleyemeyeceğini biliyorsa, fazla uzatmak uygun değildir. Aksine yaptığından öfkelendiğini göstermeli ve yaptığını hakir gördüğünü ve yapanı, günah işlediği için mürüvvetsiz saydığını açıklamalıdır. Eğer konuştuğu takdirde dövüleceğini biliyorsa, fakat öfkelenip yüzünün hatlarıyla bu fiilden razı olmadığını gösterdiği takdirde dövülmeyeceğini biliyorsa, böyle yapması lâzımdır. Sadece kalben inkâr etmesi kâfi değildir. Aksine yüzünün hatlarını sertleştirip yapılan fiile razı olmadığını açıkça göstermelidir.

28) Tirmizî, İbn Mâce