Değişen Gidişat

Değişen Gidişat

Müşriklerin kaçtığı, Müslümanların kovaladığı; Müslümanlardan bazılarının ise müşrik ordusunun ordugâhına girip ganimetleri toplamaya, ganimet eşyalarını istiflemeye başladığı anda gidişatı değiştirecek bir şey yaşandı. Ayneyn tepesine yerleştirilen okçular savaşın bittiğini görüp; zaferin Müslümanlara ait olduğundan emin bir halde yerlerini terk etmeye, ganimet toplayanların arasına katılmaya başladılar. Okçuların komutanı Abdullah b. Cübeyr direndi; yerlerini terk eden askerlerine Resûlüllah'm talimatını hatırlattı. Onları durdurmaya çalıştı. Abdullah'ın 'Yerinizi terk etmeyin! Durun! Siz Resulûllah'ın 'Yensek de, yenilsek de benden bir haber gelmedikçe yerinizi terk etmeyin' emrini bilmiyor musunuz? Resulûllah'ın emirlerini hatırlayın; komutanınıza itaat edin' sözlerine, 'Müşrikler perişan oldu, Re-sûlüllah yerimizde sağlam duralım diye öyle söylemişti. Artık savaş bittiğine göre burada beklemek gereksiz [247] karşılığını verdiler. Abdullah b. Cübeyr dahil olmak üzere tepede sadece on kişi kaldı, diğerleri yerlerini terk ettiler.

Müşriklerin korkudan akılları başlarından gitmiş bir hâlde kaçıştıkları ve tepedeki Müslüman okçuların büyük çoğunluğunun görev yerlerini terk ettiği anda, müşriklerden Dırar b. Hattab okçuların boşalttığı tepeyi fark etti. Sesini duyurabileceği kadar uzaklıkta olan Halid b. Velid'e bağırdı: 'Arkana bak, tepeye bak'. Savaşın başından beri hep bir fırsat kollayan Halid b. Velid beklediği ve beklemesine fazlasıyla değecek fırsatı bulduğundan emin bir hâlde komutasındaki süvarilerle birlikte tepeye doğru hücuma geçti. Tepede, Resûlüllah'ın emrine uyma noktasında en ufak gevşeklik göstermeyen on mücahitle, Halid b. Velid'in yüz kişilik süvari birliği arasında kısa süreli, ama yoğun bir çatışma yaşandı. Müslümanlar önce oklarıyla, okları bitince kılıçlarıyla süvari birliğini durdurmaya çalıştılar. Fakat hepsi de kısa sürede şehit oldular; vücutları aldıkları kılıç, mızrak darbelerinden tanınmayacak şekilde parçalandı. Müşrik süvari birliği adeta Bedir'in ve biraz önce yaşadıkları hezimetin intikamını tepedeki bu on Müslümandan aldı.

Bir kısmı müşrikleri kovalayan, bir kısmı ise müşriklerin bıraktıkları mallan toplamakla meşgul olan ve tepede olup bitenden habersiz bulunan Müslümanlar bir anda arkadan kuşatıldıklarını fark ettiler. Neye uğradıklarım şaşırdılar. Hiç beklenmeyen bir şekilde arkalarında buldukları düşman süvarileri karşısında şaşırıp kaldılar. Kendilerine gelip, silahlarına sarıhncaya, karşılık vermeye karar verinceye kadar olan oldu ve Müslüman gruplar arasındaki irtibat kesildi. Bu sırada kaçmakta olan müşrikler de geri döndüler ve saldırıya geçtiler. Müslümanlar artık iki ateş arasmdaydılar. Her taraflarından sarılmışlardı. Üzerlerine yağan ok yağmurunun altında, kendilerine uzanmış kılıç ve mızrakların karşısında, üzerlerine yıldırım gibi gelen atların arasında darmadağın oldular. Her biri kendi canını kurtarmanın derdine düştü. Yaşanan panik öylesine büyüktü ki, bir kısmı kaçıyor, bir kısmı o panik içerisinde müşrik zannederek hemen yanındaki Müslü-mana saldırıyordu. Ebû Bürde b. Niyat, Üseyd b. Hudayr'ı; Ebû Zâ'ne ise Ebû Bür-de b. Niyat'ı; Cebbar b. Sahr, Hubab b. Münzir'i bu şekilde yaralarken; Utbe b. Mes'ud ise Huseyl b. Cabir'i yine aynı şekilde yanlışlıkla öldürdü. Daha birkaç dakika önce müşriklerin yaşadığı panik ve karışıklık, bu sefer aynıyla Müslümanlara geçmişti. Yine daha birkaç dakika önce müşrikler kaçıp canlarını kurtarmanın çabasını yürütürlerken, bu sefer Müslümanlar aynı duruma düşmüşlerdi.

Müslümanlardan hemen herkesin kaçıştığı sırada, yerinden hiç kıpırdamayan ve bir adım dahi geri gitmeyen sadece bir kişi vardı. O da Resûlüllah'tı. Müslümanlar Halid b. Velid komutasındaki süvari birliğinin ani saldırısına uğradığında Resulüllah savaşı izlemekte, ordusunu sevk ve idare etmekteydi. Ancak bir anda Müslümanların darmadağın olmasıyla yanında sadece dokuz Müslüman kalmış; ordusuyla bağlantısı kopmuştu. Önünde iki seçenek vardı; ya kuşatma altındaki ordusunu terk edip kendi canını kurtarmak için dağa çıkıp saklanacak, ya da ordusunu tekrar kendi etrafında toplamanın bir yolunu bulacak. Birinci tercih kendisi ve yanındaki dokuz Müslüman için en kolay ve güvenilir olandı. Ancak bu durumda diğer Müslümanların mahvolacağı kesindi. İkinci yol ise kendisi açısından çok riskli, ama orduyu kurtarmanın tek yoluydu. Tereddüt etmeden ikincisini tercih etti. Müslümanlardan önce müşriklerin duyacağını ve Müslümanlardan önce müşriklerin kendisine ulaşacağını bilmesine rağmen, Müslümanlara seslenmeye, onları yanma çağırmaya başladı: 'Müslüman!ar.' Buraya gelin! Yanıma gelin! Ben Allah'ın Resulüyüm. [248] Ancak Müslümanlardan O'nun bu seslenişini çok az kişi duydu. Çoğu kaçışmakta, bir an önce dağa tırmanarak, dağın taşları arasında siperlenmenin; saklanmanın çabasını gütmekteydi. Bazıları ise o kaçışla Medine'ye kadar gitmişti. Medine'ye kadar kaçanların ilki Sâ'd b. Osman'dı. Savaş alanını terk ettiği sırada duyduğu Resûlüllah'ın öldürüldüğü haberini Medine'ye ulaştırmıştı. Medine'deki kadınlar savaştan kaçanları aşağılayıp, azarlarlarken; Resûlüllah'ın vekil olarak Medine'de bıraktığı Ibn Ümm-ü Mektûm ise iki gözü de görmez bir hâlde Medine sokaklarına çıkmış 'Beni Uhud'a götürün! Beni Uhud'a yöneltin [249] diye yalvarıyordu.

Zırhın içinde olduğu için daha önce tanıyamadıkları Resûlüllah'ı Müslümanlara seslenişiyle tanıyan müşrikler, Resûlüllah'a yöneldiler. Resûlüllah'ın üzerine hücum etmeye başladılar. Bu sırada kendi aralarında özel plan yapanlar da vardı. Müşriklerden Abdullah b. Şihab, Utbe b. Ebî Vakkas, Abdullah b. Kanıia ve Ubeyy b. Halef aralarında konuşup, birbirleriyle yardımlaşarak Resûlüllah'ı öldürme konusunda anlaşmışlardı. Kararlarını uygulamaya koymak için de hemen harekete geçtiler. Resûlüllah'ın sesinin geldiği taraftaki küçük gruba doğru saldırıya geçtiler.

Savaşın gidişatı değişip, mevcut durum Müslümanların aleyhine dönünce, sayıları savaşın ilerleyen dakikalarında sürekli değişen bir grup Müslüman Resûlüllah'ı aralarına aldılar. Sayıları genellikle on civarında olan bu Müslümanlar, Resûlüllah'a yönelik saldırıları canları pahasına durdurmaya çalışıyorlardı. Müşriklerin ok yağmuruna, kılıç ve kalkan saldırılarına vücutlarını siper ederek sevgili peygamberlerini korumanın çabasını yürütüyorlardı, tik saldırılar sırasında Resûlüllah'ın yanındaki Müslümanlardan yedisi Resûlüllah'ı korumak amacıyla vücutlarını siper ettikleri için şehit oldular. O zamanlar müşrik saflarında bulunan Ebû Nemr-i Kinanî o anın bir tanığı olarak şunları anlatmıştır: 'öldürmek amacıyla Resûlüllah'a bakıyordum. Müslümanlar O'nu aralarına almış korumaya çalışıyorlardı. Ok atmayahaşladık. Ben de elli civarında ok atmış Resûlüllah'ı korumaya çalışan birçok Müslümana isabet ettirmiştim. Aralarında Resulüllah olmak üzere o Müslümanlar ok yağmuru altında birbirlerine kenetlenmişlerdi, üzerlerine her taraftan ok yağıyordu. [250]

Ok yağmurunun altındaki Müslümanlar bir yandan vücutlarını siper ettikleri Resûlüllah'ı korumaya çalışırlarken, bir yandan da müşrik saldırılarını durdurmanın çabasını yürütüyorlardı. Bazıları elindeki kılıçla ilerleyip en yakınındaki müş-riği püskürtmeye çalışırken, oku ve yayı olanlar ise attığı oklarla müşriklerin ok sağanağına karşılık vermeye çalışıyordu. Sehl b. Huneyn ok atan Müslümanlar-dandı. Ustaca attığı oklarla müşriklere zor anlar yaşatıyor, Resulullah'a yaklaşmalarını önlüyordu. Sâd b. Ebî Vakkas da ok atan Müslümanlardan bir diğeriydi. O da ustaca attığı oklarıyla Resûlüllah'ı korumaya, O'na yönelen müşrikleri geri püskürtmeye çalışıyordu. Savaşın o en kızgın anlarını kendisi şöyle anlatmıştır: 'Uhud günü Müslümanlar Resûlüllah'ın yanından uzaklaşıp kaçışmaya başladıkları zaman ben de bir kenara çekildim. Kendimden ne şehitlik arzusunu ne de kurtulma arzusunu uzaklaştırabiliyordum. Bir ara Mikdad'ın 'Resûlüllah seni çağırıyor' diye bana seslendiğini du'ydum.'Nerede' diye sordum. Resûlüllah'ın bulunduğu yeri gösterdi. Hemen kalkıp yanına vardım. Yanına vardığım zurnan hiç korkum kalmamıştı. Resûlüllah bana 'Ey Sâ'd neredeydin?' diye sordu. Ben de 'Ey Allah'ın Resulü! Savaş alanınday-âım1 dedim. Daha sonra Resûlüllah'ın önüne oturup ok atmaya başladım. Her atışta: 'Allahım bu senin okundur! Onunla düşmanı vur' diyordum. Resûlüllah da 'Allahım! Sâ'd'ın duasını kabul et. Sâ'd'ın atışını, okunu doğrult. Devam et Sâ'd! Anam, babam sana feda olsun!' diyordu. O, her ok atışımda aynı duayı yapıyordu. Ok çantam boşalınca, Resûlüllah kendi çantasınâaki oklan da birer birer yayına yerleştirip bana verdi. O, oklan yaya yerleştirmekte herkesten daha çabuk ve gayretli idi. [251]

Şemmas b. Osman çatışmaların kızıştığı, Resûlüllah'ın ok yağmuru altında ve müşrik saldırıları ile karşı karşıya kaldığı anda kendisini Resûlüllah için canlı kalkan yapanlardan birisiydi. Sürekli hareket halinde Resûlüllah'ın dört bir yanında dolaşıp O'na yönelen oklara, kılıçlara ve mızraklara karşı vücudunu siper ediyordu. Fazla geçmeden Resûlüllah'ın önünde şehit düştü. O, Resûlüllah'ın şemmas'ı kendime siper ve kalkan olarak buldum' dediği ve övdüğü bir kimse oldu.

Resûlüllah'ın önünde müşriklere ok atıp müşrik akınlarını durdurmaya çalışanlardan birisi de Talha b. Ubeydullah'tı. Resûlüllah diğer bazı Müslümanlardan oklarını ona vermelerini istedi. Talha, attığı oklarla bir yandan müşrik akınlarını geri püskürtmeye çalışırken, bir yandan da Resûlülah'ı korumaya çalışıyordu. Ayağa kalkan Resûlüllah'ı 'Ey Allah'ın Resulü! Anam babam sana feda olsun! Sakın ayağa kalkma, ne olur otur. Düşman oklarından birisi sana isabet edebilir. îşte göğsüm; bu göğüs senin önünde siperdir [252] diyerek yalvararak oturtmaya...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın