İrse Mani Sebebler (5.Cilt 2.Bölüm)

5.Cilt 2.Bölüm
İrse Mani Sebebler

Terikemin İntikal Edeceği Mahaller :

Eshabı Feraiz Ve Mukadder Farzlar = Sehimler

Eshabı Ferazin Tevarüsünde Cari Olan Kırk Hal

Ebin Ahvali :

Evlâdı Ümmün Ahvali :

Ümmün Ahvali :

Ceodei Sahihanın Ahvali

İbniyyenin Ahvali :

(Lahika) : Tesbibi Ben At Meselesi :

Liebeveyn Uhtun Ahvali

Zevcelerin Halleri

Asabai Nesebıyyenin Tevarüsü.

Binefıthi asabadan olanlar :

Asabai Sebebiyyenin Tevarüsü.

Ehli Fer A İzin Red Suretiyle Tevarüsü.

Zevil´ekhamın Tevarüsü.

Zevil´erhamın Birinci Sinifi

Zevil´erhamın İkinci Sınıfı :

Zevil´erhamın Üçüncü Sinifi

Zevil´erhamın Dördüncü Sınıfı

Mevlel´müvalatın Tevarüsü.

Mukarrun Leh Binnesebolanların Tevarüsü.

Terikeden Sülüs Mikdarını Mütecaviz Vasiyetlerin Tenfizi

Beytül´mâle Va2´ Olunacak Terikeler

İKİNCİ BÖLÜM...

TERİKELERİN SETİ TAKSİMİNE VE BAZI KİMSELERİN VÂRİS OLUP OLAMAYACAĞINA MÜTEALLİKDİR.

Miras Meselelernde Sehimlerin Mahreçlerini Tayin.

Adedler Arasında Nisbetleri Tayin.

Miras Meselelerinin Tashîhi

Adile ve avliyye meseleleri :

Reddiyye Meseleleri :

Teharüce Aid Mes´eleler

Terikelerden Mefkudlar Namına Hisse Tevkifi

Esirlerin Vâris Ve Mevrus Olup Olamamaları

Haml İçin Terikeden Hisse İfrazı

Hünsayı Müşkilin Tevarüsü.

Ceddi Sahihin Liebeveyn Veya Lieb Kardeşler İle Muka Sem Esi

Münaseha Meseleleri

Terîkelerîn Varisler Arasında Taksimi

Terikelenin Garimler Arasında Taksimi

( Z E Y L )

ARAZİ I EMİRİYYE VE MEVKUFENİN İNTİKALATI HAKKINDADIR.

Arazinin Aksam Ve Envai

Arazinin Sureti İntikali

İcareteynü Müsakkafat Ve Müstagallatın İntikali

1331 - Tarihli İntikal Kararnamesi Sureti

İntikale Mani Olan Sebebler

ON DÖRDÜNCÜ KİTABIN SONU..

HUKUKU İSLAMİYYE KAMUSUNUN İŞBU DÖRT VE BEŞİNCİ CİLDİNDEKİ MESAtLE AİD BAŞLICA ME´HAZLER

Bazı Tashihler :

İrse Mani Sebebler

96 - Bir kimsenin bir müteveffaya vâris olabilmesi için müteveffanın zamanı mevtinde şeraiti irsi cami, mevanii irsden hâli bulunması lâzımdır, Bu şeraiti muahharan ihraz eden kimsenin irse istihkakı yokdur. Bu şeraitin bilâhare zevali de mirasdan mahrumiyeti ihtaç etmez.

Binaenaleyh bir ölünün hîni vefatında meselâ : bir validesiyle liebeveyn bir kardeşi var iken bir sene sonra bir liüm kardeşi de tevellüd edecek olsa bu, vâris olamaz, Kezalik bir müslimin vefatında gayri müslim bulunan babası vâris olamaz. Fakat bir müslimin vefatında müslim olan vârisi bilâhare irtidad etse, veya bir zimmînin zimmî olan vârisi vefatından sonra darı harbe iltihak etse mirasına müstahik olur.

97 - : Mevaniî irs ise bir şahsın sebebi irs meycud olduğu halde vâris olmasına mani olan kati, ihtilâfı dîn, ihtilâfı dar halleridir. Kendisinde bu hallerden birisi bulunan şahsa ; (mahrum) denir.

Maahaza irtidad. lian, cehaleti vâris, tarihi mevtin cehaleti, hacb halleri de mevanii irsden maduddur. Bunları sırasiyle takip edelim :

98 - (Rik hâli) Rakik olan kimseler başkasına vâris olamazlar. Gerek rıkları vâfir ve gerek nakıs olsun.

Rıkkı vâfir eshabı, kendilerine asla ıtk ciheti teveccüh etmemiş olan kölelerin ve cariyelerin halidir. Bunlara «kın» da denir. Rıkkı nakıs erbabı da kendilerine nev´ammâ ıtk ciheti teallûk etmiş olan kölelerin ve cariyelerin halidir, ki mükâteb, müdebber, ümmi veled, mu´takulba´z kısımlarına ayrılırlar.

Bunların hiç birisi karible vâris olamaz, çünkü rakikler, esasen esbabı temellükden bir şeye mâiik aeğildirler, eğer vâris olsalar, kendilerine intikal edecek mallar mevlâlarına aid olmuş olacakdır. Bu halde mevlâlan bir sebeb yok iken yabancı meyyitlere vâris olmuş olurlar ki bu caiz değildir.

Bu, imamı Azama göredir. îmameyne göre mu´takülba´z kamilen hür olduğundan vâris olur ve ledelhâce başkasını da hacb. edebilir.

(îmam Mâlike göre rik, nakıs, olsa da tevarüse manidir. İmanı Şafiîye göre de mutakulba´z vâris olmaz, amma müverris olur. İmam Ah: mede göre mutakulba´z, ıtk edilmiş olduğu kısmı nisbetinde vâris, müverris ve hâcib olur. Çünkü hür olan cüz´î ile kesb etdiği mal kendisine mahsus-dur, bunda mevlâsının hakkı yokdur. Müdebber, mükâteb, ümmi veled ne vâris ne de müverris olabilir.)

99 - (Kat! hâli) : Kati de irse manidir. Şöyle ki : bir kimse kendi ka-ribini kati- etse anın irsinden mahrum kalır, kati, gerek amd veya şibih amd tarikiyle olsun ve gerek hata veya hata mecrasına cari bir kati suretiyle olsun. Fakat tesebbüben vaki olan kati irse mani değildir.

Meselâ : bir kimsenin tariki âmda veîiyyüremrin izni olmaksızın birik-dirrniş olduğu taşlar, keresteler üzerine akribasmdan biri düşerek telef olsa irsinden mahrumiyeti intaç etmez. Çünkü mütesebbiben, katil, hakikaten katil değildir. Muini katil de katil hükmündedir.

Maamafih bir katlin mirası mani olması için gayri meşru surette vukuu ve ikrahı muteberden hâli bulunması, katilin de âkil ve baliğ olması şartdır.

Binaenaleyh müdafaai meşrua ve ikrahı mülcî halindeki kati, irse mani olmadığı gibi çocukların, mecnunların, matuhların yaptıkları katiller de vâris olmasına mani olmaz. Kezalik katil makdulden evvel vefat ederse kati hâdisesi maktulün katile, vâris olmasına mân! Olmaz Cinayet bahsine de müracaat!..

100 - (İhtilâfı din hali) : ihtilâfı din, her iki taraf için irse manidir.

Binaenaleyh bir müslim, bir gayri müslime ve bir gayri müslim de bir müslime vâris olamaz.

Meselâ : bir müslim ile zevcesi bulunan bir kitabiyye arasında veraset cari olmayacağı gibi bunlardan doğan çocuklar da babalarına dînen tabi olarak müslim bulunacaklarından onlar ile valideleri olan kitabiyye arasında da tevarüs carî olmaz.

Kezalik bir müslim, azad etmiş olduğu gayri müslim köle veya cariyesine vefatında velâ itibariyle vâris olamaz.

Kezalik : bir müslim, ehli zimmetden mechulünneseb bir şahıs ile yapmış olduğu akdi müvalâtdan dolayı o şahsa vefatında vâris olamaz.

Müslümanlar arasında ihtilâfı mezahib, tevarüse mani değildir. Çünkü hepsinin esası itikadı birdir, hepsi de enbiyayı ve kütübi ilâhiyyeyi mu-saddikdirler. Aralarındaki kitab ile sünnetin te´vilinden münbais ihtilâf, milliyetlerinin ihtilâfım mucib değldir.

Kezalik : kitabî olan mileli muhtelife erbabı arasında tevarüs carî olduğu gibi kitabîler ile gayri kitabîler arasında da tevarüs cereyan eder. Çünkü hepsi de bir millet mesabesindedir.

Binaenaleyh bir isevi bir Yahudiye vâris olabileceği gibi bir îsevi veya bir Yahudi bir Mecusîye de vâris olabilir.

Bir müteveffanın biri müslim, diğeri gayri müslim iki evlâdından her biri o müteveffanın kendi dinnide olarak vefat ettiğini bil´iddia veraset talebinde bulunsa söz müslim olanındır. Her ikisi de iddiasına beyyine ikame edecek olsa müslim olanın beyyinesi tercih edilir.

Bu meseleler, Hanefîlere göredir.

(Eshabı kiramdan Muaz İbni Cebel ve Muaviye ibni Ebî Süfyan ile Mu-hammed ibnül´hanefiyyeye, Mesruka göre müslürnanlar, gayri müslimlere vâris olabilirler.)

(îbni Ebî Leylâya göre IsevUer ile Museviler arasında tevarüs carî olursa da bunlar ile Mecusîler arasında carî olmaz. Zira Mecus´Ier vahdaniyeti ilâhiyyeye kail değildirler.)

(Bazı fukahaya göre Isevîler ile Museviler arasında da tevarüs carî olamaz. Zira milletleri muhtelifdir.)

(Malikîlerce mutemed olan kavle nazaran da Yahudi, İsevî, Mecusî gibi gayri müslimler birer başka başka milletlerdir, binaenaleyh birbirine vâris olamazlar. Yalnız Abdüsselâma göre Yahudiler ile Nesrânîler arasındaki ihtilâfi din, tevarüse manidir, Mecûsîler ve sair gayri müslimîer ise bir millet sayılarak aralarında tevarüs carî olur.)

(Şafiîlere göre de gayri müsîimler, milletleri muhtelif olsa da biribi rine vâris olurlar. Çünkü bunların milletleri butlan itibariyle milleti vahide* hükmündedirler. Şu kadar var ki meşhur olan kavle göre zimmî ile harbî arasında tevarüs cari olmaz. Çünkü aralarında müvalât müntefîdir.)

(Hanbelî fukahasına gelince bunlara göre bir müslim bir gayri müslime ve bir gayri müsîim de bir müslime yalnız velâ tarikiyle vâris olabilirse de ba.>ka sebeble vâris olamaz.

Bir de vefat eden bir müslimin henüz terikesi taksim edilmeden gayri müs´.im olan karibi, meselâ : babası Ölse kendisine vâris olur, velev ki bu müslüman olan bir mürted veya henüz mu´tedde bulunan bir zevce olsun. Bu tevrisdeki hikmet, islâmiyeti kabule bir tergîb ve teşvikdir.

Gayri müslimler ise bunların milletleri müttehid olunca biri birine vâris olurlar. Velev ki biri zimmî, diğeri harbî olsun. Milletleri müttehid olunca ihlilâfı dar irse mani olmaz. Fakat milletleri muhtelif olursa arakırınd.ı irs carî olmaz, Yahudiler ile Nesrânîler gibi.)

(Zahirilere göre de müslümanlar ile gayri müslimler arasında tevarüs carî değildir. Fakat gayri müslimin bilâhare müslüman olması, gayri müsl lim karibine vâris olmasına mani değildir. Vefat zamanına itibar olunur.)

101 - (İhtilâfı dâr hali) : İhtilâfı dâr, müverris ile vârisden her birinin başka başka memleket ahalisinden olmasıdır ki, gayri müslimler arasında tevarüse manidir.

Binaenaleyh islâm tabiiyetinde bulunan gayri müsîimler ile ecnebi tabiiyetinde bulunan gayri müslimler arasında tevarüs carî olmadığı gibi iki gayri müslim devlet tebeasından bulunan gayri müslimler arasında da carî olmaz. Meselâ : bir Rusyalı bir P...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın