> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > Usulü Fıkıh Eserleri > Hukuku İslamiye > Davalara dair olub bir mukaddime
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Davalara dair olub bir mukaddime  (Okunma Sayısı 1568 defa)
06 Mart 2010, 02:02:27
Ekvan
Varlıklar, alemler, dünyalar. (Evren).
Tecrübeli Üyeler
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bayan
Mesaj Sayısı: 19.233


« : 06 Mart 2010, 02:02:27 »



YİRMİ SEKİZİNCİ KİTAB

DAVALARA DAİR OLUB BİR MUKADDİME İLE İKİ BÖLÜMDEN
MÜTEŞEKKİLDİR.

(MUKADDİME)


Davalara Aid Bazi Istılahlar :




1 - (Deâvl) : Dâvanın cem´idir. Dâva; luğatde duâ, taleb, niyaz, temen­ni, nida, rağbet manasınadır.,Bir kimsenin münazaa halinde bir şeyi kendi nefsine izafe etmesi, meselâ: «Bu mal benimdir» demesi de bir dâvadır.

Istılahda dâva; bir kimsenin bir hakkı hâkimin huzurunda başkasından taleb etmesi demekdir.

Dâva, şöyle de tarif edilmişdir: Başkasının elinde veya zimmetinde olan bir şeye istihkakı bir insanın kendi nefsine izafe etmesi, meselâ: «Sunun elin­deki şu mal benimdir.» demesidir.

2 - (İddia) : Luğatde tedafü, birbirini defi´ etmek manasınadır. Istılah­da: Bir kimsenin bir şey için şöyledir, meselâ: O şey benimdir, diye zum ve dâvada bulunmasıdır ki, bu zum, hak olacağı gibi bâtıl da olabilir.

3 - (Müddeî) : Bir şeyi dâva eden, bir hakkın kendisine aid olduğunu hâ­kimin huzurunda taleb eyleyen kimsedir ki, dilerse bu talebini terkedebüir.

Müddeî, örfi nâsda iddia etdiği şey hakkında hücceti olmayan kimseye de itlâk olunur. Çünkü böyle bir kimseye beyyine ikâme etmedikçe hâkim, müd­deî adını verir, ikâme etdikden sonra ise «muhik» adını alır.

4 - (Müddeaaleyh) : Kendisinden hâkimin huzurunda bir hak taleb edi­len şahsdır ki, bu talebi terke muktedir olmayıb husûmete mecbur bulunur. Bu durumdaki kimselere iki olursa «Müddeaaleyhima» daha ziyade olursa «Müddeauluyhimı*´ denilir. Müddeî ilo müddeialeyhe «Mütedâiyûn» da denir.

5 - (Müddea) : Müddeînin dâva etdiği şeydir. Meselâ: Bir kimse, bir şahsdan yüz Ura alacağı olduğunu dâva etse bu yüz lira «Müddea» bulunmuş olur. Buna «Müddeabih» de denir.

6 - (Davet) : Bir kimseyi taama veya başka.bir şeye çağırmak manası­nadır. Ziyafet, and ve öeyman mânasında da müstameldir. Dive ise neseb id­diasında bulunmakdır.

7 - (Dâî) : Davet edici, bir kimseyi bir şeye sevk ve teşvik eyleyici kim­se demekdir.

8 - (Muhakeme) : Müddeînin müddeaaleyhi hâkimin huzuruna davet edib onunla muhasamada, murafaada bulunmasıdır.

9 - (Muhasama - Husûmet) : Niza, mücadele, çekişmek, dâvada bulun­mak manasınadır. Birbiriyle husûmetde, dâvada bulunmaya da «ihtişam, mü­nazaa» denilir. Hasım tâbiri de husûmet mânasına geldiği gibi hasım mânası­na da gelir. Hasîmin cem´i: «Husemâ»dır.

10 - (Murafaa) : Dâva edilen şeyi hâil ve fasl etmek için müddea aleyhi hâkimin huzuruna celb etmek manasınadır.

11 - (Müdafaa) : Hasmın iddiasına karşı koymak manasınadır. Bir bor­cu leyte leâlle ile = Bugün yarın diyerek avk ve tehirde bulunmak mânasın­da da müstameldir,

12 - (Def-İ dâva) : Müddeaaleyh tarafından müddeînin dâvasını bertaraf edecek bir dâva dermeyan edilmesidir. Esasen defi´ tâbiri, bir şeyi zor ile Öte­ye savmak, bertaraf etmek manasınadır.

13 - (Fasl-ı husûmet) : Dâvayı tetkik ile bir hükme rabt etmek demek­dir.

14 - (Tenakuz) : Lugâtde tedafü manasınadır. Istıiahda: Bir hakkı dâva eden şahsdan kendi iddiasına münat´i, onun butlanını mucib bir sözün veya fi´ilin veya sükûtun zuhurudur.

Meselâ : Bir kimse «Bu mal benimdir.» dediği haide sonra «Bu mal fülâ-nındır.» dese veya bir malı satın aldığı halde dönüb «Bu mal zaten benimdir» diye mülkiyyet iddiasında^ bulunsa, veya bir malın satıldığını gördüğü halde sükût edib de bâdehû «Bu mal benimdir» diye müşteriden dâva eylese tenakuz­da bulunmuş olur.

15 - (Duâ) : Söz, okumak, Allah Taâlâya niyaz ve ibtihâlde bulunmak, dergâh-ı ulûhiyyetden hayır ve rahmet ricasında bulunmak demekdir.

16 - (Mürur-ı zaman) : Bir hâdise üzerinden bir müddetin geçmiş olma­sıdır ki, bazen o hâdise hakkında dâvanın dinlenmesine bir mania teşkil eder.

17 - (Hiyaze) : Bir şeyi ahz ve ihraz etmek, yani: Sahibsiz veya herkes için alınması mubah olan bir malı alıb kendi mülküne ilhak eylemekdir. [33]

(BİRİNCİ BÖLÜM)

DÂVALARA DAİR UMUMİ HÜKİMLER HAKKINDADIR.



İÇİNDEKİLER : Dâvanın rüknü ve sıhhatinin şarttan. Dâvaların -hiikm leri ve nevileri. Dâvaların hikmet-İ teşrİİyyesi. Dâvalarda hasım olub olamı-yanlar. Dâvaların defi´ edilebilmesi, dâvâlardaki tenakuzlar. [34]

Davanin Rüknü Ve Sıhhatinin Şartları :



18 - : Dâvanın rüknü, dâvanın mahiyyeti demekdir ki, bir hakkı taleb et-mekden, meselâ:/Bir kimsenin bir malı münazaa halinde nefsine izafe ederek «Bu benimdir.» diye bir şahsdan istemesidir.

Dâvanın sıhhatinin şartları ise bervechi âtidir :

19 - : Müddeî ile müddeaaleyhiri âkil olmaları şartdır.

Binaenaleyh mecnunun vegayrı mümeyyiz çocuğun dâvaları sahih değil­dir, bunlara cevab verilmesi lâzım ve bu hususda ikâme edilecek beyyine mes-mu olmaz.

Şu kadar var ki, onların yerine velileri veya vasileri bilvelâye ve bilvesâ ye müddeî ve müddeaaleyh olabilirler.

Fakat müddeî veya müddeaaleyhin baliğ olması sıhhat-i dâvada şart de­ğildir. Ticarete veya murafaaya mezun olan mümeyyiz bir çocuk da müddeî ve müddeaaleyh olabilirler. Müftabih olan kavle göre bunların yeminleri ve ye minden nükûlleri de sahthdir. Mehcur, gayrı mezun olan bir mümeyyiz çocuk ise ne müddeî ve ne de müddeaaleyh olamaz (Hindiyye, Dürer.)

20 - : Müddeaaleyhin malûm olması şartdır.

Binaenaleyh bir kimse, bir belde veya karye ehalisinden tâyin etmeksizin birinde veya bir kaçında şu kadar meblâğ alacağı olduğunu dâva etse sahih olmaz.

Kezâlik : Bir kimse, «Şu cemaatden birisi benim fülân malımı itlaf etdi» diye iddiada bulunsa muteber olmaz, müddeaaleyhi tâyin etmesi icab eder, aksi takdirde hükme imkân bulunmamış olur.

Fakat müddeî için müddeaaleyhin adını bilmek şart değildir (Dürrimuh-tar, Mirat-ı Mecelle.) .

21 - : Müddeaaleyhin dâva, şahadet ve hükm zamanında asaleten veya niyabeten hazır bulunması şartdır. Çünkü dâva ve beyyine ancak hasmı hâzır aleyhinde mesmu olur. Müddeaaleyh, mahkemeye gelmekden ve vekil göndermekden imtina ederse hakkında usul-i şeriyye dairesinde muamele olunur (Hindiyye.) Kaza mebhasine müracaat!.

22 - : Müddeaabihin-cinsen, kadren malûm olması şartdır.

Binaenaleyh meçhul bir şey hakkındaki dâva, sahih olmaz. Çünkü bunun­la hükme imkân yokdur. Ancak bundan beş mesele müstesnadır. Şöyle ki: Bir kimsenin yanında Iâalettâyin bir şeyin rehin veya magsub olarak bulunduğu iddia edilse veya bu veçhile şahadet olunsa mesmu olub bunun neden ibaret olduğu hakkında söz, müddeaaleyhin olur.

Kezalik :.Bir kimse, bir şahsdan mikdarı meçhul bir vasiyyet veya ikrar veya ibra dâvasında bulunsa sahih olur.

Meselâ : «Müteveffa, malının bir sehmini bana vasiyyet etmişdi, o sehmin ne mikdar olduğunu beyaa etmedi, siz beyan ederek bana veriniz.» diye dâva etse vârislerin o sehmi beyan etmeleri lâzımgelir (Dürrimuhtar, Reddimuh-tar.)

23 - : Müddeabihin malûmiyyeti, ya el ile işaret etmekle veya vasf ve ta­rif ile husule gelir. Söyle ki: iddia edilen menkûl bir ayin, mahkeme meclisin­de hazır ise ona el ile işaret kâfidir. Hazır değilse vasfını, kıymetini beyan et­mek yetişir, bununla malûm olarak hakkında dâva dinlenilir.

Akar hakkında ise hudud-ı erbaasını veya selâsesini beyan kifayet eder.

Müddeabih, deyin ise bunun da cinsini, nev´ini, vasfını, mikdarını beyan lâzımdır, aksi takdirde dâva dinlenilmez. Nitekim aşağıda izah edilecekdir.

Baş ile işaret edildikde bakılır: Eğer bu işaret ile aynen müddeabih kasd edildiği, bu işaretin ona aid bulunduğu malûm olursa kifayet eder, ve illâ ki fâyet etmez (Hâniyye, Hindiyye, Dürer.)

24 - : Müddeabihin muhtemelüssübût olması şartdır.

Binaenaleyh, aklen veya şer´an veya âdeten vücudu muhal olan bir şeyi iddia ve buna şahadet sahih olmaz.

Meselâ : Bir kimse, kendisinden yaşlı" bir şans hakkında «Bu benim oğ-lumdur.» diye iddiada bulunsa dâvası sahih olmaz. Çünkü bu, aklen muhaldir.

Kezalik : Nesebi başkasından maruf bir şahs hakkında «Bu benim oğlum-dur.» diye dâva etse şer´an muhal olduğundan dâvası yine sahih olmaz.

Kezalik : Fakr ve ihtiyaç ile maruf bir kimse, defaten ikraz etmiş veya kendisinden gasb olunmuş olmak üzere bir şahsdan emvâl-i âzime dâva etse zahir olan, bunun mesmu olmamasıdır. Zira bu, âdete nazaran müstehildir.

25 - : Müddeînin dâvasını lisaniyle dermeyan etmesi şartdır. Şu kadar var ki, müddeî, söz söylemekden âciz bulunursa dâvasını bir varakaya yaza­rak hakkım o veçhile taleb edebilir. Eğer hâkimin lisanından başka bir lisan­la konuşmakda ise bir tercüman tedarik edilir (Kadıhan.)

26 - : Dâvanın sübûtu takdirinde müddeaaleyhin bir şey ile mahkûm ol­ması şartdır ve illâ dâva abes -olmuş olur.

Meselâ : Bir kimse, bir zata malını iare etdikden sonra bir şahs çıkıb da «Ben o kimsenin akribasındanım, bu malı bana iare etsin.» dese bu dâvası sahih olmaz.

Kezalik : Bir kimse, bir hususa dair birini tevkil etmekle diğer bir şahıs gelib de «Ben o kimsenin komşusuyum, onun vekâletine ben daha münasibim.» diye dâva etse sahih olmaz. Çünkü herkes, kendi malını iare edebilir, ve ken­dini umuruna dilediğini tevkilde bulunabilir. Bu iare ve tevkil dâvası sabit olduğu takdirde müddeaaleyh hakkında hiç bir hükm terettüb etmez (Dürri­muhtar, Mecelle.)

27 - : Dâvada tenakuz bulunmaması şartdır. Binaenaleyh tenakuz bulu­nursa dâva sahih olmaz.

Meselâ : Bir kimse, «Bu mal şü zatındır.» diye ikrar, bâdehû «Bu mal be­nimdir, bunu bu ikrar zamanından evvel ondan satın aldım.» diye dâva etse bu dâvası mesmu olmaz. Ancak neseb ve...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Davalara dair olub bir mukaddime
« Posted on: 29 Mart 2024, 12:28:08 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Davalara dair olub bir mukaddime rüya tabiri,Davalara dair olub bir mukaddime mekke canlı, Davalara dair olub bir mukaddime kabe canlı yayın, Davalara dair olub bir mukaddime Üç boyutlu kuran oku Davalara dair olub bir mukaddime kuran ı kerim, Davalara dair olub bir mukaddime peygamber kıssaları,Davalara dair olub bir mukaddime ilitam ders soruları, Davalara dair olub bir mukaddime önlisans arapça,
Logged
Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes