Mefkudun Malından Kimlere Nafaka Verilebileceği (7.cilt2.bölüm)

7.Cilt 2.Bölüm

Mefkudun Malından Kimlere Nafaka Verilebileceği :

Mefkudun Vefatına Hükm Edilmest Ve Bunun Netayici Hukukıyyesi :

Bir Mülâhaza :

(İKİNCİ BÖLÜM)

LAKİTLERE AİD MESELELERİ HAVİDİR.

Lakıtın Mahiyyeti Ve Îltikatın Sıhhat Ve Ademî Sıhhati :

Lakıtlaka Müteallik Hükihleh :

Lakîtlerin Hürrtyyet İtibarile Vaziyetleri :

Lakitlerin İslâmiyyet İtîbarile Vaziyetleri :

Lakitlerin Neseb İtibarîyle Vaziyetleri :

(ÜÇÜNCÜ BÖLÜM)

LUKATALARA MÜTEALLİK MESELELERİ MUHTEVİDİR.

Lukataların Mahiyyeti Ve Nevileri :

Lukataların Ahkamı :

Lukatalar Hakkında İşhad Ve Tarif :

Lukatalarln Beytül´mâle. Hakime Tevdii :

Lukataların Muhafazalarına, Nafakalarına Aid Masraflar:

Sahibleri Zuhur Eden Lukatalar :

Sahihleri Zuhur Etmeyen Lukatalar :

Çocukların, Rakiklerin, Gayrı Müslimlerin Îltikat Edeceği Lukatalar :

Lukatalara Aid Bazı İddialar, Beyyineler : 2

Lukata Mesabesinde Olub Olmayan Bazı Şeyler :

YİRMİ DÖRDÜNCÜ KİTAB..

HACR İLE İZNE VE İKRAHE DAİR OLUB BİR MUKADDİME İLE İKİ BÖLÜME AYRILMISDIR.

MUKADDİME..

Hacre, İzne, İkrahe Aid Istılahlar :

(BİRİNCİ BÖLÜM)

HACRE VE İZNE MÜTEALLİK MESELELERİ MUHTEVİDİR..

Hacrin Esbabı Ve Mehcürların Aksamı :

Çocuklara, Mecnunlara, Matuhlara Aid İzne Müteallik Meseleler :

Hacr Edilen Sefihlere Aid Meseleler :

Hacredîlen Medyunlara Ve Müflislere Aid Meseleler :

Medyunların Haps Edilib Edilememesi :

Maraz-Î Mevtin Mahiyyeti Ve Şeraiti :

Maraz-İ Mevt Hâlindeki Tasarrufların Hükmleri :

Hacrin Hikmeti Tesriîyyesi :

(İKİNCİ BÖLÜM)

İKRAHA MÜTEALLİK MESELELER MUHTEVİDİR..

İkrahın Tahakkukuna Aid Şartlar :

İkrahın Nevileri :

Bir Mukaddime Île İki Bölümden.

Gasb Ve İtlafa Müteallik Bazı Istılahlar

Gasba Dairdir

Gasbın Şartları

Akarlarda Gasb Carî Olub Olmadığı :

Gasp Edilen Malın Zevaidi Mazhunmudur

Magsubun Menafii Mazmun Mudur

Gasibül Gasıbîn Hükmü :

Gasb Edilev Şeylerin Red Ve İstirdadı :

Gasb Edilen Şeylerin Misilleriyle Veya Kıymetleriyle Tazmini :

Magsubun Tağyir Ve Tagayyürüne Müteallik Hükmler :

Gasb Sayılıb Sayılmayan Bazı Hâller :

Gasba Dair Davalar Ve Beyyîneler :

(İKİNCİ BÖLÜM)

İTLAFA DAİRDİR..

Mübaşereten İtlafa Dair Hükmler :

Tesebbüden İtlafa Daîr Hükmler :

Umumî Ve Hususî Yollarda İhdas Edilen Şeyler :

Hayvanatın Yaptığı Cinayetler :

Hayvanat Hakkında Yapılan Cinayetler ;

Mefkudun Malından Kimlere Nafaka Verilebileceği :

38 - : Hâkim, mefkudun zuhuru halinde malından hükme muhtaç olmaksızın nafaka almağa müstahik olan kimselere, mefkudun gıyabında malından nafaka takdir edebilir. Bunlar, mefkudun zevcesiyle muhtaç olaa usul ve furuundan ibaretdir.

Fakat mefkudun zuhuru halinde hâkimin hükmü olmadıkça malından nafaka almaya müstahik olmayan kimseler için hâkim, mefkudun gıyabında nafaka takdir edemez. Bunlar da mefkudun kardeşlerinden, amcalarından ve zirahm-i mahrem bulunan sair akribasmdan ibaretdir.

îmanı Züfer´e göre hâkim, mefkudun mahndan hiç bir kimse içia uafaka takdir ve itâ edemez. Çünkü bu takdir, gaib aleyhine bir hükm mahiyetindedir. İmamı Azama ve imameyne göre ise birinci kısma nafaka takdir edilmesi, bir hlkm mahiyetinde değildir, belki gaib hakkında bir nazardan, bir himayedın ibaretdir. Çünkü bunlar zaten hükme muhtaç olmaksızın nafaka almaya müstahikdirler, bunlara nafaka verilmesi, bunların hayatlarım siyanet içindir. Bu siyanet ise aralarındaki zevciy-yet rabıtasıne ve cüz´iyyet ve baziyyet alâkasına nazaran mefkudun hayatını siyanet mesabesindedir. Diğer kısma gelince: Bunların aralarında bu derecede bir rabıta ve alâka mevcud bulunmadığından bunların nafaka alabilmeleri herhalde hükme muhtaçdır. Hâkim ise gaib aleyhine hükm veremez.

39 - : Hâkim, mefkudun ancak nafaka cinsinden olan mallarından müstahik olanlara nafaka verebilir, bu mallar mazrub olsun olmasın, ai-tın ile gümüşden, ve mekûlât ve melbusât kabilinden olan şeylerdir.

Binaenaleyh mefkudun sair menkûl mallariyle akar gibi gayn menkûl malları satılarak nafakaya sarf edilemez. Çünkü bu gibi mallarını satmak, mefkudu hacr etmek, onun bu mallardaki alâkai tasarruf iyesini kesmek demekdir. Gaib olan hür, reşid bir şahs ise hacr edilemez.

Şu kadar va ki bu mallar, ziyamdan korkulduğu cihetle satılacak olsa semenlerinden icab eden nafakalar verilebilir. Çünkü bu takdirde c mallar, nafaka cinsine tebeddül etmiş bulunur.

40 - : Hâkim, mefkudun medyunu zimmetinde veya müstevdaı elinde bulunan malından zevcesiyle usul ve furuuna nafaka verebilir. Şu kadar var ki deyn ile vedia, ve zevciyetle neseb, hâkimce zahir veya medyun ile müstevdaın ikrarlariyle sabit olmalıdır. Hattâ bunlardan yalnız borç ile vedia, veya yalnız zevciyet ile neseb, hâkimce zahir olsa zahir olmayan ciheti medyun ile müstevda ikrar etmedikçe bunlardan nafaka verilemez.

41 - : Mefkuddan nafaka almaya müstahik olanlar, mefkudun mea-yûnundan veya müstevdeinden nafakalarını dâva edemezler. Şöyle k.: Medyun veya müstevda, deyn ile vediayı ve zevciyet ile nesebi veya yalnız bunlardan birini inkâr edecek olsa aleyhine beyyine ikame edilemez. Çünkü bunlar, zevciyetin veya nesebin sübutu hususunda mefkud namına hasm olamazlar, bunların zimmetinde veya elinde bulunan mal da nafaka için herhalde taayyün etmiş sayılamaz.

42 - : Mefkudun medyunu veya müstevdaı, kendilerindeki malından mefkudun zevcesine veya usul ve füruuna hâkimin emri olmaksızın nafaka veremez. Verecek olsa müteberri olmuş olur.

Binaenaleyh mefkud zuhur edince medyundan alacağını, müstevda dan ûa vediayı isteyebilir. Çünkü bunlar kendilerindeki malı ne sahibi olan mefkuda, ne de onun naibine tediye ve teslim etmiş bulunmazlar, hâkim ise mefkudun naibi mesabesindedir, mefkudun borcuna veya itâsiie mükellef olduğu nafaka hususuna muttali olunca bunu mefkudun malından tesviye edebilir.

43 - : Hâkim, mefkudun maundan zevcesiyle sair müstahik olanlara nafaka verdiği takdirde kendilerinden bir kefil alınması müstahsen dir. Çünkü mefkud, zevcesini evvelce boşamış veya zevcesiyle sair müstahik olanlara nafakalarını evvelce peşin olarak vermiş olabilir.

44 - : Mefkudun namına bir müteveffanın terekesinden tevkif edilerek kayyimin hıfzına tevdi edilmiş olan bir irs hissesinden, mefkudun zevcesine veya usul ve furuundan birine nafaka verilemez. Çünkü mefkudun bu hisseye malikiyeti mütehakkak değildir. (Hindiyye, Bezzaziyye, Reddimuhtar). Sair mezheblerde de hükm böyledir.

(Fakat Hanbelî mezhebindeki bir kavle göre bu mevkuf hisse, mefkudun kendi malı hükmündedir. Çünkü intizar edilecek muayyen bir müddet münkazi olmadıkça mevtine hükm olunamaz. Binaenaleyh bu mevkuf hisse ise mefkudun vârislerine intikâl eder ve bu hisseden intizar devresinde mefkudun borcu ve zevcesile belirmesinin nafakası, verilebilir. (El-muğnî, Keşşafül´kına.)[1]

Mefkudun Vefatına Hükm Edilmest Ve Bunun Netayici Hukukıyyesi :

45 - : Mefkudun vefatı iki türlüdür:

Birincisi: Hakikaten vefatdır ki bu, bir hasım muvacehesinde beyyine ile sabit olur. Şöylo ki: Bir mefkudun meselâ oğlu, bir mahkemeye müracaat ederek bir şahs muvacehesinde babasının vefatından bahisle o şalısın zimmetindeki alacağının veya yedi emanetindeki vediasının kendisine verilmesini bilverâse dâva ve o şahsın vefatı inkârına nıukarin lâakal iki şahid ikame etmekle hâkim, vefata hükm etse mefkudun hakikaten vefatı (mevti) sabit olmuş olur.

Mefkudun böyle bir medyunu veya müstevdaı bulunmadığı takdirde zevcesinin veya sair vârislerinden birinin, yahud bir alacaklısının iddiası üzerine hâkim, mefkud namına tayin edeceği bir hasım = Bir vekili mu-sahhar muvacehesinde dâvayı vo ikame edilecek şahidleri dinleyerek vefatına hükm edebilir.

Mefkud hakkında mevt beyyinesi, hayat beyyinesi üzerine müreccah-thr.

Binaenaleyh bir mefkudun alacaklısı vefatına, veresesinden biri de hayatına beyyine ikame edecek olsa alacaklısının beyyinesi tercih olunur. Çünkü beyyine, hilafı zahiri isbat içindir. Mefkudun vefatı ise hilafı zâ-birdir.

İkincisi: Hükmen vefatdır ki, bu da muayyen bir müddetin geçmesi üzerine hâkim tarafından vukubulacak bir hükm ile sabit olur. Bu hükm, mefkudun ya medyunu veya müstevdaı veya bunlar bulunmadığı takdirde hâkim tarafından tâyin edilecek bir vekili müsehhar muvacehesinde verilir.

46 - : Hâkim, mefkudun vefatına hükm edince emvali bu hükm zamanında mevcud olan vârisleri arasında taksim edilir, zevcesi de bu hükm tarihinden itibaren i-ddeti vefat ile iddet beklemeğe başlar.

47 - : Mefkud olanların hükmen vefatları hususunda zahiren mun-telif, haddizatında bir esasa (yani mevt hakkında kuvvetli bir karine, ga-11b bir zan husulüne) racî olmak üzere aşağıdaki meseleler veçhile müte-addid akvâli fıkhiyye vardır:

48 - : Mefkudun vefatına ne zaman hükm edileceği veliyyüFemr ile onun nâibleri olan hâkimlerin reylerine muhavveldir. Bunlar kendilerince tehassül edecek kanaata göre hükm ederler. ´

Meselâ: Alelade bir şahs ile büyük bir mevki sahibi olan bir kimse-irin mefkudiyet vaziye...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın