> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > Usulü Fıkıh Eserleri > Hukuku İslamiye > Bey'i ve sira hakkindaki umumi hükümler
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Bey'i ve sira hakkindaki umumi hükümler  (Okunma Sayısı 2250 defa)
11 Mart 2010, 19:24:53
Ekvan
Varlıklar, alemler, dünyalar. (Evren).
Tecrübeli Üyeler
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bayan
Mesaj Sayısı: 19.233


« : 11 Mart 2010, 19:24:53 »



BİRİNCİ BÖLÜM
BEYİ VE SİRA HAKKINDAKİ UMUMÎ HÜKÜMLERİ MESELELELERİ HAVİDİR.



İçindekiler: Bey´in rükünleri, meşruiyeti ve umumî hükümleri, bey´de kabulün icaba muvafakati ve meclisi akdin ittihadı. Şarta mukarin olan be-y´iler, bey´i ikaleye dair hükümler. Bey´in şartları ve malûmiyet gibi vasıf­ları. Satılması caiz olup olmayan şeyler. Muhtelif mebi´lerin satış tarzları. Sarahaten zikredilmcksizin bey´a dahil olup olmayan şeyler. Semenin vasıf­ları ve halleri vâ´de ile satış muamelesi. Bey´i aktedildikten sonra bayi ile müşterinin semende ve mebi´de tasarrufları. Bcy´den sonra semenin veya rriebi´in artırılıp eksiltilmesi. Mebi´in teslim ve tesellümü. Mebi´in hapsedi-Iebilmesi. Mebi´in teslim edileceği mekân. Mebi´i teslim meûnet ve külfeti mebi´in helakine müterettib hükümler, Scvmi şıra ve sevmi nazar, bey´de cari muhayyerlikler. [3]

Bey´in Rükünleri :



78- (Bey´in rükünleri) : Bayi ve müşteriden, mebi´ ile semenden, icab ile kabulden ve teatiden ibarettir.

79 - (Bey´i) : Icab ve kabul ile veya teati ile mün´akit olur şöyle ki bey´de «Icab ve kabul» beldenin örf ve âdetinde İnşai bey´ için kullanılan «Sattım, aldım, bey´ ettim, iştira ettim, temlik ettim, kabul ettim» gibi lâfz-lardır ki, bunlar ile pazarlık kesilir ve buna lisanımızda «Hayırlaşmak» denilir.

Teatide mübadelei filiyyeden ibarettir. Nitekim izah olunacaktır.

80 - : Bey´i ve şirâ, icare, havale gibi akitlerde icab ve kabul için en ziyade mazi sigası kullanılır ve bu yısadan geçmiş zamanı hikâye kastedil­mez.

Meselâ: bir malı satan. «Bu malımı sana bin kuruşa sattım veya tem­lik ettim» deyip, alan da «Aldım, veya kabul ettim veya razı oldum» deseA satanın sözü, icab, alanın sözü de kabul olup aralarında bey´i mün´akit ol­muş, olur.

Bil´akis evvelâ alan: «Şu malı bin kuruşa aldım veya iştira ettim» de­yip mal sahibi de «Ben de sattım veya verdini veya bey´ ettim» dese alanın sözü, icab, mal sahibinin sözü de kabul olmuş olur.

81 - : «Satıyorum, alıyorum» gibi hale mahsus sigalarla bey´i mün´akit olur. Kendilerinden zarnan-ı hâl kastedilen ´«Safarim, alırım» gibi müzari´ sigalarile de bey´i, mün´akit olur. Fakat bunlar ile İstikbal kastedilirse bey´i, mün´akit olmaz. Şöyle ki: Böyle hâl ile istikbale delâlet eden sığalar ile za-man-ı hâl kastedildiğinde iki taraf ittifak ederse bey´i tam olmuş olur. Fa­kat ihtilâf edince söz, hâl murâd edildiğini inkâr edenindir. Meğer ki hâi kastedildiğine dair zahir bir delil bulunsun veya bu inkâr eden taraf, diğer tarafın teklifi üzerine yeminden mükûl etsin. O takdirde hâl-´ınurâd edildi ği tahakkuk eder.

82 - : «Alacağım, satacağım» .gibi mücerred vâdi mutazammın olan raüstakbel sigasile veya «Satar mısın, alır mısın» gibi istifham sigasile bey´i mün´akit olmadığı gibi «Sat, satın al» gibi emir sigasile de mün´akit olmaz. Fakat iktiza tarikile hâle delâlet eden bir emir sigasile bey´i münakit olur.

Meselâ. Müşteri «Şu malı bana şu kadar kuruşa sat» deyip bayi de «Sat­tım» dese bey´i münkati olmaz. Amma bayi «Sattım» dedikten sonra müşteri de «Aldım» dese mün´akit olur.

Kezalik: Bayi «Bu malı şu kadar kuruşa .al» deyip müşteri de aldım» dese yahut müşteri «Aldjm» deyip bayi de «Al»,veya «Var hayırım gör» de­se bey´i mün´akit olur. Çünkü bu makamda «Al» veya «Var. hayırım gür» tâbirleri, «İşte sattım ab demektir.

83 - : Bey´ide icab ve kabul, şifahen olduğu gibi mükâtebe ile de ola­bilir. Şöyle ki: Bayi, mührünü veya imzasını havi, resim ve âdete muvafık yazdığı bir mektupla: «Falan malımı şu kadar kuruşu sana su LU m» deyip mürselünileyh de mektubu afflığı mecliste´" okuyup veya okutup mealini an­ladıktan sonra ayni mecliste şifahen kabul etse veya bir şey söylemeyip he­men muvafakat cevabı yazıp bayie gönderse bey´i mün´akit olur.

84 - : Bey´i vekâlette olduğu gibi risaletle de´ aktedjlebilir. Şöyle ki. Bayi» bir şahsa: «Ben falan malımı şu kadar kuruşa falan zata sattım git söyle» deyip o şahıs ta giderek tebliğ eylediğinde o zât, o mecliste kabul etse bey´i mün´akit olur.

85 - : Bey´i dilsizin kitabetile olduğu gibi maruf işaretile de mün´akit olur. Dilsizin bey´i, icare, hibe, nikâh gibi br akdi mahkemede takrir ede­cek olsa hâkim, onun bu husustaki işaretini anlayamazsa buna tercüman vasıtasile muttali olur. Tercümanın iki olması ihtiyata muvafıktır.

86- : îcab ve kabulden asıl maksat, iki tarafın nzasıdır. Rıza bir em­ri kalbî olduğundan icab ve kabul buna delâlet eder. Binaenaleyh bu rızaya delâlet eden Teati = Mübadelei fiiliye ile de bey´i mün´akıt olur ki, bu bey´e «Bey´i betteati» denilir. Dört misal.

(1) : Pazarlıksız ve Iâkırdısız olarak müşteri akçeyi verip fırıncı da ona ekmeği verse her iki taraftan itiâ fiili tahakkuk etmiş ve bey´i mün´akiL olmuş olur.

(2) : Müşteri akçeyi verip karpuzu alsa, satıcı da görüp sussa yalnız bir taraftan itâ fiili bulunmuş ve yine bey´i mün´akit olmuş olunur.

(3) : Müşteri, meselâ: Buğday almak için satıcıya beş yüz kuruş verip ve «Şu buğdayı kaça satıyorsun» deyip o da «Kilesini yüz kuruşa» demesi üzerine müşteri, sükût ettikten sonra buğdayı istediğinde satıcı: «Yarın ve­ririm» dese ve bökece aralarında İcab ve kabul* bulunmayıp yalnız müş­teri semeni yermiş bulunsa yine bey´i mün´akit olur. Hattâ bilâhare buğda­yın kilesi yüz elli kuruşa çıksa veya yetmiş kuruşa düşse satıcı buğdayın kilesi yüz kuruşa vermekten, müşteri de almaktan istinkâf edemez.

(4) : Müşteri, bir miktar etin «Şurasından bana şu kadar kuruşluk ke­sip tartıver» deyip kasap da oradan kesip tartsa kasabın bu fili ile de beyi mün´akit olur, artık bundan imtina edemezler.

87 - : Teati,ile bey´i esab o´an kavle göre hem nefis şeylerde hem de hasis şeylerde caizdir. Imami Kerhîye göre eşyai nefise hakkında teati ile bey´i mün´akit olmaz.

(îmam Malik e göre de Teati - Mutat ile bey´İ caizdir, imam Şafiinin erceh görülen bir kavline gö, e ise teati ile bey´i mün´akit olmaz. Çünkü bir Hâdis-i Şerifde: {^]S jc *-´l^´1) ~ satış ancak iki tarafın rızaların­dan dolayı meşru olur» buyurulmuştur. Rıza ise hafidir. Buna şifahen olan icab ve kabul delâlet eder, teati delâlet etmez, teati takdirinde rıza inkâr edilirse ispatı kabil olamaz. îmam Âzam ile îmam Ahmedin birer kavli de böyledir. Fakat îmam Malike ve onunla ayni kanaatta bulunan zatlara gö­re ise bu gibi şeylerde karine kâfidir. Satıcı, semeni kabul edip mebi´i müş­teriye vermesi, onun rızasını göstermeğe kâfidir.

Eimme-i Selâseye göre bey´i «Bu malı bana sat» bunu benden sâna al» gibi emir sigalarile de mi´n´akit olur. Elmizanülkübrâ).

88: Bey´ide kabule delâlet eden bir fiil de kabul sayılır.

Meselâ: Satıcının: «Bu malımı yüz kuruşa sana sattım» demesi üzerine müşteri bir söz söylemiyerek semeni satıcıya verip hemen o malı kabzetse bunun bu vechle kabzı kabul makamına kaim olaıak bey´i tamam olmuş olur.

Bu meselede bir taraftan icab bulunduğu için bu, teali kabilinden değildir.

89 - : Bey´i aktedildikten sonra semenin değiştirilmesi veya artırılma­sı veya eksiltilmesi ile o mecliste veya başka bir mecliste tekrar pazarlık yapılacak olsa bu ikinci akit muteber olur.

Meselâ bir malın bin kuruşa pazarlığı kesildikten sonra şu kadar liraya veya bin yüz veya dokuz yüz kuruşa tekrar pazarlığı yapılsa bu ikinci akit muteber olur.

Kezalik bir mal hakkında peşin paraya pazarlık yapıldıktan sonra seme­ni müeccel olmak üzere yeniden pazarlık yapılma ve bilâkis müe.ccj olmak üzere pazarlık kesUdikten sonra peşin para ile olmak üzere tekrar pazarlık yapılsa evvelki akit bozulmuş, ikinci akit muteber olmuş olur.

Fakat bir mal bir kimseye meselâ Bin kuruşa satıldıktan sonra tekrar o kimseye bin kuruşa satılsa ikinci akit muteber olmaz, birinci akit hali üze­re kalır. Çünkü böyle yeniden yapılan akitde bir faide mevcut değildir. [4]


Bey´lın Meşrutiyeti Ve Umumi Hükümleri :



90- : Alım satım muamelesinin meşruiyeti, kitab ile, sünnet ile, ic-ma´i ümmet ile sabittir. Nitekim Kur´anı mübinde: Hak Taalâ bey´i helâl, ribayı da haram kılmıştır) buyurulmuştur.

Âyeti celüesi da alım satımın meşruiyetini bildirmektedir. Bu âyeti kerime­de buyurulmuş oluyor ki: «Ey müminler!. Mallarınızı aranızda batıl yere yemeyiniz, meğer ki aranızda rızadan husule gelmiş bir alım. satım olsun, - Bu suretle birbirinizin mallarından istifade Edebilirsiniz. - Ve nefisle-riniz - birbirinizi öldürmeyiniz. = birbirinizin hayatına, mabihilhayat olan servetine suikast etmeyiniz. - Allah Taalâ sizlere rahimdir. Bu rahmetin­den dolayıdır ki, sizin için refah ve saadete vesile olacak şeyleri emrediyor. - Resuli Ekrem, sallallâhü aleyhi vesellem efendimizden hangi kesbin = kazancın efdal, daha hayırlı olduğu sorulmuş, Nebiyyi zişân Hazretleri de:buyurmuştur. Yani. Kazancın en hayırbsı, in­sanın kendi ehle olan amelidir. Sanat ve hırfetidir. Ve her bir mebrur -hiyleden. hıyanettenberi, iyiliğe mukarin olan satış muamelesidir. «Tabe-ranî» bütün bunlar, bey´in meşruiyetini meriıduhiyetini göstermektedir.

91 - : Bey´i ve girâ´nın ehemmiyeti, lüzumu ictimaîyesi, hikmeti şer´i-yesi malûmdur. Malikî Fukahasından Muhammed Hırşî «Muhtasarı Halil»´ şerhinde diyor ki; (Bey´in meşruiyetindeki hikmet, başkasının elindeki bir mala birriza kavuşmaktır. Bu suretle bir şeye malikiyet; münazaaya, mu-kateleye, sirkate, hıyanete, hiyle ve benzerlerine sebebiyet vermeksizin hu­sule gelir: «Filhakika alım satım muamelesi, cemiyetlerin ihtiyaçlarını gi­derir, intizamlarım korur, yükselmelerini temin eder. (Medhal: 212 nci sa hifeye de müracaat!)

92 - : Alım satım muamelesi, esasen mubahtır. Fakat bazan vacib olur. Bir kimseye hay...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Bey'i ve sira hakkindaki umumi hükümler
« Posted on: 28 Mart 2024, 22:12:19 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Bey'i ve sira hakkindaki umumi hükümler rüya tabiri,Bey'i ve sira hakkindaki umumi hükümler mekke canlı, Bey'i ve sira hakkindaki umumi hükümler kabe canlı yayın, Bey'i ve sira hakkindaki umumi hükümler Üç boyutlu kuran oku Bey'i ve sira hakkindaki umumi hükümler kuran ı kerim, Bey'i ve sira hakkindaki umumi hükümler peygamber kıssaları,Bey'i ve sira hakkindaki umumi hükümler ilitam ders soruları, Bey'i ve sira hakkindaki umumi hükümlerönlisans arapça,
Logged
Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes