Tuvalet âdabı

Tuvalet Âdabı

Tuvalete girerken aşa.ğıdakîlerin yapılması müstehaptır;

1. Tuvalet ihtiyacı açık alanlarda giderilecek ise, gizliliğe dikkat edilmeli ve gözlerden uzak olunmalıdır. Câbİr radiyallahu anh anlatıyor; 'Rasulullah (sailallâhu aleyhi ve sellem) ile birlikte bir yolculuğa çıktık. Rasulullah (sailallâhu aleyhi ve sellem) tuvalet ihtiyacı için uzaklaştı, görünmeyecek bir yere yaptı.'

Hiç kuşkusuz hanımların görülmemesi çok daha önemlidir.

2. Tuvalete girerken, 'bismillahi, Allâhumme innî eûzu bike mine 1-hubusilAllah'in ismiyle, Allah'ım şeytanlardan sana sığınırım' denir.

Rasulullah {sailallâhu aleyhi ve sellem); 'cinlerin gözlerinden ve insanların gizliliklerinden korunmak için, tuvalete girerken 'bismillah' denilmelidir' buyurmuştur. [63]

Enes radiyallahu anh anlatıyor; Rasululiah (sailallâhu aleyhi vesellem) tuvalete girerken, "Allâhumme innî eûzu bike mine'l-hubusi ve'1-habâisi Allah'ım dişi ve erkek şeytanlardan sana sığınırım' derdi. [64]

3. Tuvalete girerken sol ayakla girilmeli, sağ ayakla da çıkılmalıdır. Çünkü değerli işlerde sağla, değersiz işlerde ise solla başlamak gerektiğini ifade eden rivayetler vardır. [65]

4. Tuvaletten çıktıktan sonra 'Gujrâneke/beni bağışla' denir.

Âişe (radiyallahu anhâ) anlatıyor; 'Peygamber (sallaîlâhu aleyhi ve sellem) tuvaletten çıktığı zaman 'gufrâneke' derdi.[66]

5. Tuvalet, kıbleye doğru yapılmamalıdır.

Ebû Eyyûb el-Ensârî radiyallahu anh anlatıyor; Peygamber (sailallâhu aleyhi ve sellem) 'tuvaletinizi yaparken kıbleye yönelmeyin, arkanızı da dönmeyin. Doğuya veya batıya dönerek yapın' buyurdu.

Ebû Eyyûb radiyallahu anh der ki; 'Şam'a geldiğimiz zaman, tuvaletlerin kıbleye doğru inşa edilmiş olduğunu gördük. Bu nedenle yönümüzü değiştirerek oturuyor ve Allah Teâlâ'dan mağfiret diliyorduk?.[67]

6. Taş, yaprak ve kâğıtlarla temizlenmek caizdir. Ama su ile temizlenmek daha faziletlidir.

Enes bin Mâlik radiyallahu anh anlatıyor; Rasulullah (sailallâhu aleyhi ve sellem) tuvalete girdiğinde ben, benim yaşımdaki bir çocukla birlikte su kabı ve ucunda keskin demir bulunan bir asa taşırdım. Rasulullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) su ile temizlenirdi. [68]

Aişe (radiyallahu anhâ) anlatıyor; Rasulullah (saliallâhu aleyhi ve sellem) buyurdu ki; 'Herhangi biriniz, tuvalete gitmek istediğinde, temizlik için yanına üç taş alsın. Bu taşlar ona yeter.[69]

Kuru kâğıtların kullanılması, taşların kullanılması gibidir. Ancak suyun kullanılması daha faziletlidir. Saîd bin el-Müseyyeb'e, büyük abdest ihtiyacını giderdikten sonra su ile temizlenmenin hükmü soruldu. O da; 'bu şekilde ancak hanımlar temizlenir' dedi. [70]

7. Kemik veya hayvan tersiyle temizlenilmez.

Câbir radiyallahu anh, 'Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sel-lem) kemik ve hayvan tersiyle temizlenmeyi yasakladı' dedi. [71]

8. Cinsel organa sağ elle dokunmamalı ve sağ elle temizle-nilmemeli.

Katâde radiyallahu anh anlatıyor; Rasuluilah (sallallâhu aleyhi ve sellem) buyurdu ki, 'biriniz idrarını yaptığında organına sağ eliyle dokunmasın ve sağ eliyle temizlenmesin.[72]

Hanımların sağ elleriyle organlarına dokunmalarının hükmü, erkeklerin sağ elleriyle organlarına dokunmalarının hükmü gibidir. Nitekim hanımlar, erkeklerle özdeştirler.[73]

9. İnsanların yol güzergâhı ile gölgelendikleri yerlerde tuvalet ihtiyacı giderilmemelidir.

Ebû Hureyre radiyallahu anh anlatıyor; Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem) 'iki melundan sakınınız!' buyurdu. Sahabeler; 'ey Allah'ın Rasulü! İki melun nedir?' dediler. İnsanların yol güzergâhıyla gölgelendikleri yerlerde tuvalet ihtiyacını giderendir' buyurdu.[74]

10. Banyo yapılan yerde küçük abdest yapmak mekruhtur.

Rasulullah (sallallâhu aleyhi ve sellem), kişinin banyo yaptığı yerde küçük abdestini yapmasını yasaklamıştır.[75]

11. Durgun suya küçük abdest yapmak caiz değildir.

Câbir radiyallahu anh anlatıyor; 'Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem) 'durgun suya küçük abdest bozmayı yasaklamıştır.[76]

12. Yellenme nedeniyle temizlenmek gerekmez. Çünkü yellenmek ve yellenmeyle birlikte çıkan hava kabarcıkları necis değildir.

İmam Ahmed bin Hanbel, yellenme nedeniyle temizlenmenin gerektiği hususunda ne Allah'ın kitabında, ne de Rasulünün sünnetinde bir hüküm yoktur' demiştir.

13. Tuvalette Allah zikredilmez.

Allah Teâlâ, 'kişinin Allah'ın nişanelerine saygı göstermesi, kalplerin takvâsmdandır/Allah'a karşı gelmekten sakınmasındandır [77] buyurmuştur.

14. Tuvalette konuşulmaz ve selam alınmaz.

15. Necasetin elbiseye sıçramasından korunmak için küçük abdest yaparken, sert olmayan uygun mekânların tercih edilmesi m üste haptır.

[63] Tirmîzî, 606; İbni Mâce, 297; Sahihu'l-Câmi, 3611.

[64] Buhârî, 142; Müslim, 375; vdğ.

[65] Şevkânî, 'es-Seylu'i-Cerâr', 1/64.

[66] Tirmîzî, 7; Ebû Dâvûd, 30; İbni Mâce, 300.

[67] Buhârî, 144; Müslim, 264; vdğ.

[68] Buhâri, 152; Müslim, 271; vdğ.

[69] Sahih hadistir. Nesâî, 44; Ebû Dâvûd, 40.

[70] Sahih senetle rivayet edilmiştir. İmam Mâlik, Muuattâ, 66.

[71] Müslim, 263; Ebû Dâvûd, 38.

[72] Buhârî, 153; Müslim, 267; Benzer lafızlarla İbni Mâce, 310.

[73] Müellif burada, Peygamberimizin hadisinden alıntı yapmıştır. Hadiste, hanımların hüküm konusunda erkeklerle aynı oldukları ifade edilmektedir. Hadisin metni için bkz. Ebû Dâvûd, 236; Tirmîzî, 113; Ahmed, 6/256-377 (Çeu)

[74] Müslim, 269: Ebû Dâvûd, 25; Sahîhu'1-Câmi. 110.

[75] Sahih hadistir. Nesâî, 238; Ebû Dâvûd, 28.

[76] Müslim, 281; Nesâî, 35.

[77] Hac, 32.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın