Eğlence

Eğlence:

7. Sefahat hayatının tezahürlerinden bir diğeri eğlencelerle meşgul olmaktır. Bunlar, nefsi dünya ve âhiret düşüncesinden alı-koyon, boş yere vakitleri öldüren şeylerdir; çalgı âletleri, satranç oyunu, güvercin uçurma, (horoz döğüşü gibi) hayvanları birbirine kışkırtma vb. gibi şeylerdir. İnsan kendisini bu gibi şeylere kaptırdığı zaman yiyeceğini, içeceğini, ihtiyaçlarını unutur; hatta öyle olur sıkışır, tuvalete gitmek için oyunun başından bir türlü kalkmaz. Eğer bu gibi şeylerle meşguliyet normal kabul edilecek olsa, insanlar üretimden kesilir ve şehir/ülke üzerine yük halini alırlar, nefislerini ıslâh için gerekli yollara tevessül etmezler. [91]

Düğün Ve Benzeri Durumlarda Şarkı Söylemek Ve Tef Çalmak Mubahtır:

Bil ki: Düğün ve benzeri durumlarda şarkı söylemek ve tef çalmak Arap Acem bütün uluslarda âdetti; gidişat böyle idi. Bu, içinde bulunulan neşe ve sevinç halinin bir gereği oluyordu. Dolayısıyla bu, eğlence kabilinden sayılmıyordu. Eğlencelikte kıstas, Rasûlullah (s.a.) zamanında Hicaz'da ve mamur beldelerde mevcut bulunan şeylerdi; matlup bulunan neşe ve sevinç belirtisi olarak yapılan şeyler değildi. Çalgı âletleri gibi. [92]

Tavla Ve Benzeri Diğer Oyunlar:

Rasûlullah (s.a.) şöyle buyurmuştur:

"Kim tavla oynarsa, Allah'a ve Rasûlullah'a (s.a.) isyan etmiş olur.[93]

"Her kim tavla oynarsa, elini domuz eti ve domuz kanıyla boyamış gibi olur. [94]

"Ümmetimden bazı kavimler olacak; onlar yasak olan cinsel ilişkileri, ipeği, içkiyi ve çalgı âletlerini helâl sayacaklar. [95]

"Nikâhı ilân edin ve onu def çalarak duyurun!" [96]

Eğlence İki Türlüdür:

i. Haram olan eğlenceler: Bunlar çalgı âletleri icra edilerek yapılan eğlencelerdir.

ii. Mubah olan eğlenceler: Bunlar da, düğün ve benzeri sevinç halini dışa vurmayı gerektiren durumlarda tef çalmak, şarkı söylemek gibi şeylerdir.

Hıdâ mubahtır. Hıdâ, aslında develeri sürerken onları hareketlendirmek için tempo tutmak demektir. Burada kastedilen ise belli bir nağme ve ezgi ile söylenen marşlardır. Bunlar insanı harekete geçiren şeylerdendir; eğlenceler gibi uyuşturan bir mahiyeti yoktur.

Ok atmak, at eğitmek, mızrak atmak... gibi talim mahiyetindeki oyunlar, aslında bir oyun olmayıp, şer'î bir maksadın gerçekleştirilmesini amaçlayan eğitim faaliyetlerinden sayılır. Nitekim Habeşliier, Rasûlullah'ın (s.a.) huzurunda mescidde kılıç kalkan oyunu oynamışlar ve Rasûlullah {s.a.) da onları seyretmiştir.[97]

Rasûlullah (s.a.), bir güvercin peşinde koşan bir adam hakkında: "Bir şeytan, bir şeytan peşinde koşturuyor!" buyurmuştur. [98]

Rasûlullah (s.a.) hayvanların kızıştırılarak birbirine düşürülmesini de yasaklamıştır. [99]

Gereğinden Fazla Binek Ve Ev Eşyası Edinmek:

8. Bir diğeri pek çok sayıda binek hayvanı ve ev eşyası edinmektir. Bunlardan maksat ihtiyaçların karşılanması olmayıp, insanlara karşı gösterişte bulunmak, onlara çalım satmaktır. Rasûlullah (s.a.) şöyle buyurmuştur:

"Erkek için bir döşek, karısı için bir döşek. Üçüncüsü misafir için, dördüncüsü de şeytan içindir. [100]

"Şeytanlar için develer olur, şeytanlar için evler olur. [101]Hadisin ravîsi Ebû Hureyre şöyle demiştir:

"Şeytanlar için olan develeri gördüm; sizden biriniz cins besili develeriyle birlikte yola çıkar, üzerlerine binili de değildir. Bu halde iken yolda kalmış bir kardeşine rastlar da onu devesine bindirmez. Şeytan evlerini ise henüz görmedim. [102]

Köpek Beslemek:

Cahiliye döneminde insanlar köpek beslemeye çok düşkündüler. Köpek, meleklerin hoşlanmadığı, kendisinden eza duyduğu lânetli bir hayvandır. Çünkü köpeğin -kertiş (sâm abraş) hakkında söylediğimiz gibi bir tür şeytanlığı vardır. Bu yüzden Rasûlullah (s.a.) köpek beslenmesini haram kılmış ve şöyle buyurmuştur:

"Kim bir köpek edinirse -davar köpeği, av köpeği, ziraat köpeği hariç- her gün ecrinden bir kırat[103] noksanlaşır. [104]İki kırat eksileceği rivayeti de vardır. [105]

Maymun ve domuz da aynen köpek hükmündedir.

Ecrinden her gün bir ya da iki kırat eksilmesinin hikmeti şudur: Köpek beslenmesi, insanın melekî gücünü zaafa uğratır, hayvanı gücünü güçlendirir. Kırat, misal kabilinden söylenmiştir ve bununla az ceza kastedilmiştir. Bu itibarla bir kırat ya da iki kırat rivayetleri arasında bir çelişki yoktur.[106]

Altın Va Gümüş Kapların Kullanılması:

9. Sefahat hayatının tezahürlerinden bir diğeri altın ve gümüş kaplar kullanılmasıdır. Rasûlullah (s.a.) şöyle buyurmuştur:

"Gümüş kaptan içen ancak ve ancak karnına cehennem ateşi curcurlatır. [107]

"Altın ve gümüş kaptan su içmeyin! Altın ve gümüş tabaklarda yemeyin! Çünkü bunlar dünyada onların (kâfirlerin); âhirette ise sizindir. [108]

Daha önce bu yasağın hikmetinden bahsetmiştik. Rasûlullah (s.a.) şöyle buyurmuştur:

"Kaplan örtün! Tulumları bağlayın! Kapıları kapayın! Akşam vakti çocuklarınızı dışarı bırakmayın! Çünkü cinlerin Işeytanların o vakit bir dağılmaları ve çarpmaları olur. Uyuyacağınız zaman kandilleri söndürün! Çünkü muzırcık (fare) kandilin fitilini sürükleyebilir ve hane halkının başına evi yakabilir." Başka bir rivayette: "Çünkü şeytan bağ çözemez, kapı açamaz, kap da aralayamaz." Başka bir rivayette de: "Çünkü senede bir gece veba iner. Kapağı olmayan hiçbir kabın yahut üzerinde bağı olmayan hiçbir tulumun yanından geçmez ki, içine bu vebadan bir şey inmesin.[109] buyurmuştur.

Cinlerin akşam vakti yayılmalarının sebebi şudur: Cinler, asıl yaratılışları itibariyle zulmânî yaratıklardır. Bu itibarla karanlığın basmaya başlaması onlar için bir neşe ve sevinç kaynağı olur ve bu yüzden yeryüzüne yayılırlar.

Şeytanların bağ çözememesine gelince, bu bizim gördüğümüz kadarıyla şeytanların etkilerinin büyük çoğunluğunun tabiî fiiller zımnında olmasındandır. Meselâ eve hava girdiği zaman onunla birlikte cinnînin de girmesi, taşın yuvarlanması halinde, cinnînin ona destek vermesi durumunda taşın normalin üzerinde yuvarlanması vb. gibi.

Senede bir gecede veba inmesine gelince, bunun manası şudur: Uzun bir zaman sonra öyle bir vakit gelir ki, havayı bozar. Ben şahsen bunu bir defasında müşahede ettim. Pis bir hava hissettim ve onun bana dokunmasıyîa birlikte bende baş ağrısı peyda oldu. Sonra pek çok insanın o gece hastalanmış olduklarını veya hastalanmaya hazır bir hal aldıklarını gördüm.[110]

[91] Şah Veliyyullah Dihlevî, Hüccetullâhi’l-Bâliğa İslâm Düşüncesinin İlkeleri, İz Yayınları: 2/606-607.

[92] Şah Veliyyullah Dihlevî, Hüccetullâhi’l-Bâliğa İslâm Düşüncesinin İlkeleri, İz Yayınları: 2/607.

[93] Ebû Dâvûd, Edeb, 56; İbn Mâce, Edeb, 43.

[94] Müslim, Şiir, 10.

[95] Buhârî, Eşribe, 6.

[96] Bubârî, Nikâb, 48; Tirmizî, Nikâh, 6.

Şah Veliyyullah Dihlevî, Hüccetullâhi’l-Bâliğa İslâm Düşüncesinin İlkeleri, İz Yayınları: 2/607.

[97] bkz. Buhâri, Iydeyn, 2; Müslim, lydeyn, 19.

[98] Ebû Dâvûd, Edeb, 57.

[99] Horoz döğüştürülmesi, köpeklerin kışkırtılarak boğuşturulmasi gibi. Hadis için bkz. Ebû Dâvûd, Cihâd, 51; Tirmizî, Cihâd, 30.

Şah Veliyyullah Dihlevî, Hüccetullâhi’l-Bâliğa İslâm Düşüncesinin İlkeleri, İz Yayınları: 2/607-608.

[100] Müslim, Libâs, 41.

[101] Ebû Dâvûd, Cihâd, 56.

[102] Ebû Dâvûd, Cihâd, 56 (2568).

Şah Veliyyullah Dihlevî, Hüccetullâhi’l-Bâliğa İslâm Düşüncesinin İlkeleri, İz Yayınları: 2/608.

[103] Kırat: Beş arpa ağırlığı bir tartı Ölçü birimi.(Ç)

[104] Müslim, Müsâkât, 58.

[105] Müslim, Müsâkât, 57

[106] Şah Veliyyullah Dihlevî, Hüccetullâhi’l-Bâliğa İslâm Düşüncesinin İlkeleri, İz Yayınları: 2/609.

[107] Müslim, Libâs, 1.

[108] Buhârî, Afime, 29; Müslim, Libâs, 4, 5; Ebû Dâvûd, Eşribe, 17.

[109] bkz. Buhârî, Eşribe, 22; Müslim, Eşribe, 97-99; Ebû Dâvûd, Eşribe, 22.

[110] Şah Veliyyullah Dihlevî, Hüccetullâhi’l-Bâliğa İslâm Düşüncesinin İlkeleri, İz Yayınları: 2/609-610.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın