Kudret ve ihtiyar altına giren amellerdir

Kudret Ve İhtiyar Altına Giren Sadece Amellerdir:

Sonra ameller, sınırlı davranış kalıpları getirmede kendisine yönelinebilen munzabıt durumlardır; görülür, hissedilir, nakledilir, etki eder, kudret ve ihtiyar altına girer, onunla sorgulama ve karşılığında sevap ya da azap verme mümkündür. Öbür taraftan nefisler, amellerin ve melekelerin hesabına yazılması konusunda müsavi de değillerdir.

Bazı Nefisler Güçlüdür:

Bazı nefisler vardır ki, güçlüdür; onlarda melekeler amellerden daha çok temessül eder. Asaleten sadece ahlâk (huylar) onun kemâlinden sayılır. Ancak ameller onun için temessül eder. Çünkü huylar, amellerin kalıpları ve suretleridir. Nefisler aleyhine ameller, huyların hesaba yazılmasından daha zayıf bir şekilde yazılırlar. (Amellerin huylar için temessülü,) aynen rüyada -ağızlara ve cinsel organlara mühür vurmak [221] örneğinde olduğu gibi- murad olan mananın surete bürünmesi mesabesindedir.

Bazı Nefisler Zayıftır:

Bazı nefisler ise zayıftır ve bunların amelleri bizzat kemâlleri sayılır. Çünkü bunlarda davranış motifleri müstakilleri bulunamaz. Bunlar, sadece ameller içerisinde o da izmihlale uğramış olarak temessül ederler. Dolayısıyla en nefis ameller aleyhlerine hesaplarına yazılır. Bunlar insanların çoğunluğunu teşkil eder. Bunların gereğinden fazla kendilerine sınırlı davranış kalıpları konulmasına ihtiyaçları vardır (ki bunlara uyarak amelleri işleye işleye kendilerinde istenilen huylar oluşsun). Bu sebepten dolayıdır ki, ilâhî şeriatlarda amellere büyük önem verilmiştir.

[221] Bir adam rüyasında, kendisini insanların ağızlarını ve cinsel organlarını mühürlerken görmüş. Rüyasını İbn Sîrîn'e anlatmış. O şöyle cevap vermiş:

"Galiba sen, ezanı vaktinden önce okuyan bir müezzinsin; insanları böylece sahur vakti yemek-içmekten ve cinsî ilişkiden alıkoyuyorsun."

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın