Kalple ilgili makam ve haller

KALPLE İLGİLİ MAKAM VE HALLER

Şimdi de kalple ilgili makamlar üzerinde duralım. Bunlardan bazıları şunlardır: [1067]

1. Cem Ya Da İrâde:

Kalple ilgili makamların ilki cem (himmeti bir noktada toplama, yoğunlaşma) makamıdır. Cem, âhiret işlerinin, kalbin asıl maksadı olması, bütün düşüncesinin ona yönelik olması, dünya işinin önemsiz bir hal alması, ona yönelik bir maksadının olmaması, ona ancak arızî olarak ve asıl amacına kendisini ulaştıracak bir araç olması bakımından ve yeteri kadar ilgi duymasıdır.

Cem, sûfîlerin "irâde" diye isimlendirdikleri makamdır. Rasûlullah (s.a.) şöyle buyurmuştur:

"Kim, bütün tasasını tek bir tasa halinde âhiret tasası kılarsa, Allah Teâlâ, onun tasasını giderir, işlerini kendi üstüne alır. Kim de kendisine pek çok tasa edinirse, Allah Teâlâ onun hangi vadide helak olduğuna aldırış bile etmez.[1068]

İnsanın himmetinin, ilâhî cömertlik kapısını çalma konusunda dua gibi özel bir etkisi vardır. Dahası himmet, duanın iliği ve özüdür. İnsan bütün himmetini, Allah'ın razı olacağı şeylere yöneltmesi halinde Allah Teâlâ, onun işlerini üstlenir. Himmetin bir noktada toplanması gerçekleşir ve bu hal üzere açık ve gizli olarak kulluğa devam ederse; bu, o kimsenin kalbinde Allah sevgisi (mu-habbetullah) ve Rasûlullah sevgisi doğurur. Bu sevgiyle, sadece Allah Teâlâ'nın mülkün mâliki olduğuna, Rasûlullah'ın (s.a.) hak ve O'nun tarafından insanlığa gönderilmiş olduğuna imanı artmakla kalmaz; bilakis bu, suya nisbetle susuzun, yiyeceğe nisbetle açın durumu gibi bir hal şeklîni alır.

Muhabbet şöyle doğar: Akıl, zikrullah ve O'nun celâli üzerinde tefekkür ile dolunca iman nuru doğar ve bu, akıldan kalbe yansır. Kalp bu nuru, kendisinde yaratılıştan mevcut bulunan bir kuvve ile alır ve bu muhabbete dönüşür. [1069]

[1067] Şah Veliyyullah Dihlevî, Hüccetullâhi’l-Bâliğa İslâm Düşüncesinin İlkeleri, İz Yayınları: 2/295.

[1068] İbn Mâce, Mukaddime, 23; Zühd, 2.

[1069] Şah Veliyyullah Dihlevî, Hüccetullâhi’l-Bâliğa İslâm Düşüncesinin İlkeleri, İz Yayınları: 2/295-296.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın