Halife olmanın yolları

Halife Olmanın Yolları:

Halife olma çeşitli yollarla olur:

1. Bey'at: Ehl-i hail ve'1-akdin seçimi ile gerçekleşir. Ehl-i hail ve'l-akd, ulemâ, reisler ve ordu komutanları gibi, müslüman-ların durumuyla ilgili görüş sahibi olan, onlar hakkında hayırhah olan kimselerdir. Hz. Ebû Bekir'in (r.a.) halifeliği bu şekilde olmuştur.

2. Istihlâf: Mevcut halifenin, kendisinden sonra halife olmasını istediği kimseyi tebasına vasiyet etmesi. Hz. Ömer'in (r.a.) halifeliği de bu şekilde gerçekleşmiştir.

3. Şura: Halifenin, belirli sayıda kimselerden oluşan şûra meclisince seçilmesi. Hz. Osman'ın (r.a.) halifeliği de bu yolla olmuştur. Hatta Hz. Ali'nin (r.a.) halifeliğinin de bu yolla olduğunu söylemek mümkündür.

4. Istîlâ: Halifelik şartlarını kendisinde bulunduran bir adamın zorla hilâfeti ele geçirmesi ve müslümanlar üzerinde hâkim olması. Râşid halifeler döneminden sonra gelenler de genelde bu yolla halife olmuşlardır. [141]

Halifeye İsyan:

Sonra halifelik makamım ele geçiren kimsenin gerekli şartları kendisinde toplamaması halinde hemen ona karşı tavır almak uygun olmaz. Çünkü onun hilafetten alaşağı edilmesi, genelde savaşsız ve hengamesiz mümkün olmaz. Savaş ve hengamede ise, umulan maslahattan daha büyük mefsedet bulunur. Rasûlullah'a (s.a.), bu gibi halifelerle karşılaşıldığında, onlarla vuruşmaları gerekip gerekmediği soruldu. Rasûlullah (s.a.), "Hayır, aranızda namazı kıldıkları müddetçe..." buyurdu.[142]

Liyakatli emirlere itaat üzerine bey'at aldığı sırada, "Ancak hakkında elinizde Allah'tan bir hüccet bulunan aşikâr bir küfür/ görürseniz o başka!" buyurmuştur. [143]

Halifenin Küfrü Gerektirecek Bir Şey Yapması Halinde Öldürülmesi Helâl Olur:

Kısaca söylemek gerekirse, halife, dinin zarurî esaslarından birini inkâr etmek suretiyle kâfir olursa, o zaman ona karşı savaş açılması helâl, hatta vacip olur. Aksi durumda, ona karşı isyan etmek caiz olmaz. Küfre girmesi halinde, orada bulunmasından beklenen maslahat ortadan kalkmış, hatta İslâm toplumuna zararlı bir konuma girmiş olur. Dolayısıyla ona karşı savaş açmak, Allah yolunda cihâd halini alır. [144]

[141] Şah Veliyyullah Dihlevî, Hüccetullâhi’l-Bâliğa İslâm Düşüncesinin İlkeleri, İz Yayınları: 2/475-476.

[142] Müslim, İmâre, 65.

[143] Müslim, İmâre, 42.

Şah Veliyyullah Dihlevî, Hüccetullâhi’l-Bâliğa İslâm Düşüncesinin İlkeleri, İz Yayınları: 2/476.

[144] Şah Veliyyullah Dihlevî, Hüccetullâhi’l-Bâliğa İslâm Düşüncesinin İlkeleri, İz Yayınları: 2/476.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın