Hz. Ömer in kadı şurayha mektubu

Hz. Ömer’in Kadı Şurayh’a Mektubu;

Şurayh’ın [762] nakline göre, Hz. Ömer, kendisine şu mektubu göndermiştir:

“Sana, hükmü Allah’ın kitabında olan bir dava geldiğinde, onunla hükmet; insanlar seni o hükümden vazgeçirmesin. Sana hükmü Allah’ın kitabında bulunmayan bir dava geldiğinde, Rasûlullah’ın (s.a.) sünnetine bak ve onunla hükmet. Allah’ın kitabında olmayan, Rasûlullah’ın (s.a.) sünnetinde de bulunmayan bir şey gelirse, o zaman insanların icmâ halinde oldukları şeylere bak ve onunla amel et. Allah’ın kitabında olmayan, Rasûlullah’ın (s.a.) sünnetinde de bulunmayan, senden önce hiçbir kimsenin üzerinde durmadığı bir şey gelirse, o zaman şu iki şeyden hangisini istersen onu seç; istersen kendi görüşünle ictihâd eder, hemen o anda bir çözüme bağlarsın, istersen acele etmez düşünürsün? Acele etmeyip düşünmenin, sadece senin hayrına olacağını düşünüyorum.”

Abdullah b. Mes’ûd’un Kadılara Öğüdü:

Abdullah b. Mes’ûd şöyle demiştir:

“Biz vaktiyle ne hüküm verirdik, ne de öyle bir konumda idik. Allah Teâlâ, takdir buyurdu da gördüğünüz şu mevkiye ulaştık. Artık, kime bir dava arzedilirse, o konuda Allah Teâlâ’nın kitabı doğrultusunda hükmetsin. Allah’ın kitabında bulunmayan bir şeyle karşılaşırsa, Rasûlullah’ın (s.a.) hükmettiği şeyle hükmetsin. Allah’ın kitabında bulunmayan, Rasûlullah’ça (s.a.) da hükmü açıklanmayan bir şey ile karşılaşırsa, daha önce geçen sâlih kişilerin verdiği hükümler doğrultusunda hükmetsin. ‘Ben hüküm vermekten korkarım’ veya ‘Benim re’yim şöyle’ demesin. [763] Çünkü haram bellidir, helâl bellidir, bunlar arasında da hükmü açık olmayan (şüpheli) şeyler vardır. İçini tırmalayanı bırak, içini tırmalamayana bak.” [764]

İbn Abbâs’ın Fetva Metodu:

İbn Abbâs’a bir konu sorulduğu zaman, o şey eğer Kur’ân’da varsa, onu söylerdi. O şey hakkında Kur’ân’da bir şey yok, fakat Rasûlullah’tan (s.a.) bir hüküm varsa, onu söylerdi. Bu ikisinde de yoksa Hz. Ebû Bekir ve Hz. Ömer’in hükümlerine bakardı. Onlarda da bir şey bulamazsa, kendi re’yi ile cevap verirdi.

[762] Şurayh b. el-Hâris el-Kindî: Büyük İslâm kadılarındandır. Hz. Ömer, onu Küfe kadılığına tayin etmiş ve bu görevde çok uzun süre kalmıştır. Hz. Ömer, Hz. Ali, İbn Mes'ûd gibi sahâbîlerden hadis rivayet etmiştir. 78/697 yılında vefat etmiştir.

[763] Yani ne korkaklık gösterip meseleyi çözümsüz halde bıraksın, ne de tamamen indî görüşlerle çözüm arama yoluna girsin. (Ç)

[764] Bu son kısım hadistir, Bkz. Buhârî, Büyü', 3; Nesâî, Kudât, 11; Ebû Dâvûd, Büyü', 3; Tirmizî, Büyû’ 1; (Ç)

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın