๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Hüccetullahil Baliğa => Konuyu başlatan: Sümeyye üzerinde 02 Şubat 2011, 18:56:58



Konu Başlığı: Eski şeriatlarda kıble
Gönderen: Sümeyye üzerinde 02 Şubat 2011, 18:56:58
Eski Şeriatlarda Kıble:


İbrahim (s.a.) ve İsmail (s.a.) peygamberlerle onların dini üze­re olanlar, Ka’be’ye doğru yöneliyorlardı.

İsrâîl [1161] (s.a.) ve oğulları, Beyt-i Makdis’i kıble ediniyorlardı.

Kıble edinilmesi, bütün şeriatlarda kabul edilen bir esastı.

 

Rasûlullah’ın (s.a.) Medine’de Beyt-i Makdis’e Doğru Yönelişi, Evs Ve Hazrec Kabileleriyle Yahudileri Kaynaştırmak İçindi:
 

Rasûlullah (s.a.) Medine’ye gelince, gayretini Evs ve Hazrec [1162] kabileleriyle müttefikleri yahudilerin arasını kaynaştır­maya yöneltti. Kendisine destek verenler, insanlar için çıkarılmış olan ümmet onlardı. Mudar ve tabileri, Rasûlullah’ın (s.a.) en azı­lı düşmanları halini almışlar, ona insanların en uzağı olmuşlardı. Bu durumu değerlendiren Rasûlullah (s.a.) ictihâdda bulundu ve Beyt-i Makdis’i’ kıble edinmeye hükmetti. Zira şeriatlarda kurbetler [1163] belirlenirken, peygamberin gönderilmiş olduğu kav­min, ona destek veren ve bütün insanlara karşı şahit tutulan üm­metin içinde bulunduğu halin dikkate alınması bir asıldır. Rasû­lullah’ın (s.a.) bu özelliği taşıyan ümmeti, o anda Evs ve Hazrec’ti. Bunlar, yahudilere ait bilgileri kabule son derece yatkındılar. Ni­tekim bu hususu İbn Abbâs, “Tarlanıza nasıl isterseniz öyle ge­lin.” [1164] âyetinin tefsiri esnasında şu sözleriyle ifade etmektedir:

“Bu kabile Ensar’dandı ve onlar putataparlardı. Onların yanında yahudiler de vardı. Onlar ehl-i kitaptı. Sözü edilen kabile yahudi­leri ilimce kendilerinden üstün görürlerdi. Dolayısıyla pekçok ko­nuda onların yaptıklarına uyarlardı...” [1165]

Sonra şeriatların, hak din üzere olan milletlerin bilgi ve uy­gulamalarına -bir tahrif olmamış, aşırılığa kaçılmamış ise- uy­gun düşmesi de bir başka ilkedir. Böyle olması halinde onlar üzeri­ne hüccet ikamesi daha tam olacak, şüphelerinin izalesi daha ko­lay sağlanmış olacaktır. O sırada semavî kitabı rivayet eden ve içindekilerle amel etme durumunda olanlar bizzat yahudilerdi.

 

Tekrar Ka’be’ye Yönelme:

 

Sonra Allah Teâlâ, âyetlerim muhkem kıldı ve peygamberini maslahata ve teşrî’ kanuna daha uygun, daha kalıcı olan ilâhî hükme muttali eyledi. Bunu önceleri, onun kalbine ilkâ suretiyle yaptı. Bunun sonucu olarak Rasûlullah (s.a.), Ka’be’ye doğru yö­nelmesi için bir emir beklentisi içerisine girdi; yüzünü göğe çeviri­yor ve Cibril’in bu doğrultuda bir emir getirmesini ve bunun da Kur’ân’da yer almasını umuyordu (ve öyle de oldu).

Öbür taraftan Rasûlullah (s.a.) İsmail şeriatı kalıntıları üze­rinde bulunan ümmîler içerisinde peygamber olarak gönderilmişti. Allah Teâlâ, ilm-i ezelîsinde dinine destek verecek, arkasından Al­lah tarafından insanlara şahit tutulacak, ümmeti içerisinde Rasû­lullah’ın (s.a.) halifeleri olacak kimselerin onlar (ümmî Araplar) olacağını; yahudilerden ise çok az sayıda kimse hariç kimsenin iman etmeyeceğini takdir buyurmuştu. Ka’be, bütün Araplarca Al­lah’ın nişanelerinden sayılıyor; büyük küçük, uzak yakın herkes ona büyük saygı gösteriyordu. İbadet esnasında ona doğru yönel­mek, bir sünnet olarak öteden beri yaygın bir şekilde devam edi­yordu. Hal böyle iken onu terkedip de başka kıble aramanın mana­sı yoktu.

 

Kıbleye Yönelmek Tamamlayıcı Şarttır; Aslî Şart Değildir:

 

Namaz kılarken kıbleye yönelmek, namazın daha kamil ol­ması için aranılan bir şart olup, namazdan beklenen faydanın ger­çekleşmesi için mutlaka olması gereken temel bir şart değildir. Bu yüzden Rasûlullah (s.a.), karanlık bir gecede kıble tarafını araş­tırıp, başka bir yöne doğru namaz kılan (ve daha sonra da durumu farkeden) kimse hakkında şu âyeti okumuştur:

“Nereye yönelirseniz, Allah’ın yüzü (zâtı) oradadır.” [1166]

Bununla Rasûlullah (s.a.), zaruret halinde kıbleye dönülmek-sizin kılman namazın da caiz olacağına işaret buyurmuş olmakta­dır.



[1161] Yakûb (s.a.). (Ç)

[1162] Evs ve Hazrec, aslen Yemen'den gelmiş olan ve Medine'de ikamet et­mekte olan iki Arap kabilesidir. Topluca müslüman olmuşlar, Rasûlullah'a (s.a.) destek vermişler, ona yurtlarını açmışlar, her türlü yardım ve fedakârlığı göstermişlerdir. Bu yüzden de yardımcılar anlamına ge­len "Ensâr" diye isimlendirilmişlerdir.

[1163] Kurbet: İbâdetten daha genel anlamda olup, insanı Allah'a yaklaştıran her şeydir. (Ç)

[1164] Bakara: 2/223.

[1165] Yahudiler kadına sadece önden yaklaşırlardı. Sözü edilen kabile halkı da aynı şeyi yapıp, kadına arka tarafından (normal yola) yanaşmayı kötü görürlerdi. Sonra bu konu oldu ve bu âyet indi. Bkz. İbn Kesîr, 1/261.

[1166] Bakara: 2/115.