Şufa hakkı

Şufa (Onalım) Hakkı:

Rasûlullah (s.a.) şöyle buyurmuştur:

"Şufa, taksim edilmemiş şeylerdedir. Sınırlar belli oldu,.yol ayrıldı mı artık şufa yoktur.[1250]

"Komşu, bitişiğindekine herkesten daha çok hak sahibidir. [1251]

Şufa hakkında asıl, komşu ve ortaklardan doğabilecek zararın kaldırılmasıdır.

Bence şufa iki türlüdür:

i. Mülk sahibinin, şufa hakkı bulunan kimseye malını arzet-mesi kendisi ile Allah Teâlâ arasında (diyaneten) vacip olan, onu başkalarına tercih etmesi gereken, fakat kazaen icbar edilemeyen şuf adır. Bu, ortak olmayan komşu hakkındadır.

ii. Kazaen de icbar edilen şufa. Bu, sadece ortak olan komşu için söz konusudur.

Bu izah, konuyla ilgili farklı hadislerin arasını da telif etmiş olur. [1252]

Ikâle[1253] Müstehaptır:

Rasûlullah (s.a.) şöyle buyurmuştur:

"Kim, müslüman kardeşinin pişman olduğu bir akitten vazgeçerse, Allah Teâlâ da, kıyamet günü onun hatasını affeder. [1254]

Kişi yaptığı akitten dolayı pişman olabilir. Bu durumda karşısındakinin, onun zararını önlemek için o akitten vazgeçmesi müstehap olur. Bu vacip değildir; çünkü akit bağlayıcıdır, kişi kendi hür iradesiyle onun altına girmiştir, sonucuna katlanmak zorundadır. [1255]

Akitte İstisna:

Hadiste, Câbir'in (r.a.), devesini yolda iken Rasûlullah'a (s.a.) sattığı ve evine varıncaya kadar binmesini istisna ettiği bildirilir.[1256]

Bu hadis, tarafların bağışlar-olacağı, önemsiz addedecekleri konularda nizaya sebep olmayacak istisnaların caiz olduğunu gösterir. Çünkü yasağın gerekçesi, istisnanın münakaşaya sebep olmasıdır. [1257]

Anne İle Yavrusu Arasını Ayırmak:

Rasûlullah (s.a.) şöyle buyurmuştur:

"Kim anne ile yavrusu arasını ayırırsa, Allah Teâlâ kıyamet gününde kendisi ile sevdikleri arasını ayırır. [1258]

Rasûlullah (s.a.), iki köle kardeşten birini satan Hz. Ali'ye, "Onu geri al!" buyurmuştur[1259]

Anne ile yavrusu arasını ayırmak, onları yalnızlığa iter, fer-yad ve figanlarına sebep olur. Kardeşlerin arasını ayırmak da aynıdır. Bu itibarla insanın bu gibi davranışlardan kaçınması gerekir. [1260]

[1250] Buhârî, Şufa, 1; Ebû Dâvûd, Büyü', 73 (3513).

[1251] Ebû Dâvud, BüyÛ', 3516.

[1252] Şah Veliyyullah Dihlevî, Hüccetullâhi’l-Bâliğa İslâm Düşüncesinin İlkeleri, İz Yayınları: 2/348.

[1253] İkâle: Akit tamam olduktan sonra, tarafların karşılıklı rıza ile akitten caymalandır.(Ç)

[1254] Ebû Dâvûd, Büyü', 52; Ahmed, 2/252.

[1255] Şah Veliyyullah Dihlevî, Hüccetullâhi’l-Bâliğa İslâm Düşüncesinin İlkeleri, İz Yayınları: 2/348-349.

[1256] bkz. Buhârî, Şurût, 4; Müslim, Müsâkât, 109; Ebû Dâvûd, Büyü', 3505.

[1257] Şah Veliyyullah Dihlevî, Hüccetullâhi’l-Bâliğa İslâm Düşüncesinin İlkeleri, İz Yayınları: 2/349.

[1258] îbn Mâce, Ticârât, 46; Tirmizî, Büyü', 52.

[1259] tbn Mâce, Ticârât, 46.

[1260] Şah Veliyyullah Dihlevî, Hüccetullâhi’l-Bâliğa İslâm Düşüncesinin İlkeleri, İz Yayınları: 2/349.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın