Sahabelerin Hicret Etmesi

Mekke’den Medine’ye İlk Hicret Edenler

- Bera’ b. Azib şöyle anlatıyor: Rasûlullah’ın ashabından bize ilk gelen Mus’ab b. Umeyr ve İbn Ümmi Mektum’dur. Bize Kur’an okuturlardı. Sonra Ammar, Bilal ve Sa’d geldiler. Sonra Ömer b. Hattab yirmi kişiyle geldi. Sonra da Hz. Peygamber geldi. Medine ahalisinin, Peygamber’in gelmesi anındaki sevinçlerini başka hiçbir zaman görmemiştim. Hz. Peygamber daha Medine’ye gelmeden a’dan olan Mus’ab b. Umeyr’di. Sonra Fihr oğulları kabilesinden âmâ olan İbn Ümmi Mektum geldi. Ondan sonra da Ömer b, Hattab yirmi süvari ile geldi. Biz “Hz. Peygamber nerededir?” dedik. O da “Bizim arkamızdan geliyor” dedi. Sonra Hz. Peygamber ve Ebubekir beraber geldiler. Hz. Peygamber gelmeden önce, ben Kur’an’dan bazı kısa sureleri okumuştum.[2]

--------------------------------------------------------------------------------

[1] Kenzü’l-Ummal, VIII/331 (İbn Ebi Şeybe’den).

[2] Bidaye, III/188 (İmam Ahmed’den) Ayrıca bunu Buhari ve Müslim de rivayet etmiştir.

Hz. Ömer İle İki Arkadaşının Hicret Etmeleri

- Hz. Ömer şöyle anlatıyor: Medine’ye hicret etmek istediğimiz zaman, ben, Ayyaş b. Ebî Rabia, Hişam b. As sözleştik;

“Yarın sabah, hangimiz Benî Ğıfar kabilesinin Serif semtindeki su havuzu başında bulunmazsa, müşriklerin onu yakaladığı anlaşılacaktır. Diğerleri onu beklemeyip yollarına devam edecektir” dedik. Sabah oraya gittiğimizde Hişam b. As’ı orada göremeyince, müşrikler tarafından hapsedildiğine hükmederek yolumuza devam ettik. Medine’ye vardığımızda, Beni Amr b. Avf oğullarının Kuba’daki yerlerine misafir olduk. Ebu Cehil b. Hişam ile Haris b. Hişam da -Ayyaş onların amcalarının oğlu ve ana bir kardeşleriydi- Hz. Peygamber daha Mekke’deyken geldiler ve Ayyaş’la konuşup ona

“Annen, seni görmedikçe başına tarak vurmayacağına ve güneşten gölgelenmeyeceğine yemin etti” dediler. Ayyaş da annesine acıyarak onlarla beraber Mekke’ye dönmek istedi. Ona

“Vallahi bunlar inancını bozmak ve seni dininden döndürmek için böyle söylüyorlar. Sakın onlara inanma. Şunu iyi bil ki, eğer annen bitlenirse, muhakkak taranır ve eğer sıcağa dayanamazsa, mutlaka gölgeye gider” dedim. Bana

“Annemin yeminini bozmasını istemiyorum. Ayrıca orada biraz param var O parayı da getirmek istiyorum” dedi. Ona

“Biliyorsun ki, ben Kureyş’in zenginlerindenim. Malımın yarısı senin olsun, fakat onlarla gitme” dedim. Fakat beni dinlemedi. Onlarla gitmeye karar verdi. Ona

“Madem ki beni dinlemeyip onlarla gidiyorsun, hiç olmazsa benim devemi al. Çünkü o, soylu ve uysal bir hayvandır. Ona bin, nerede onlardan şüphelenecek olursan, kendini devenin sırtında tut, o seni kurtarır” dedim. Ayyaş deveme binerek, onlarla beraber yola çıktı. Yolda Ebu Cehil, Ayyaş’a

“Kardeşim, devem beni çok sarstı, beni terkine alır mısın?” dedi. Ayyaş da

“Olur” diyerek devesini çöktürdü. Onlar da develerini çöktürüp, Ayyaş’ın üzerine atıldılar. Bağlayarak Mekke’ye götürdüler ve dininden döndürdüler.

Biz dininden döndürülen bir kimsenin tevbesi kabul olunmaz sanıyorduk. Herkes de bunu söylüyordu. Ta ki Rasûlullah Medine’ye geldiğinde şu ayetler ininceye kadar: “De ki: Ey kendileri aleyhinde aşırı giden kullarım! Allah’ın rahmetinden ümidinizi kesmeyiniz. Çünkü Allah bütün günahları bağışlar. Şüphesiz ki O çok bağışlayan, çok esirgeyendir. onun için başınıza azab gelip çatmadan (tevbe ile) Rabbinize dönün, ona teslim olun. Sonra yardım olunmazsınız. Haberiniz olmayarak ansızın azab gelmeden Rabbinizden size indirilene (Kur’an’a) uyun!” (Zümer: 39/53-55).

Bu ayetleri yazdım ve Hişam b. As’a gönderdim. Hişam “Bu mektub bana geldiğinde onu Zî Tuva denilen yerde okudum. Onu okuyorum, fakat bir türlü ne demek istediğini anlamıyordum. Nihayet Allah’a “Ey Allah’ım! Bu ayetleri anlamak için, bana anlayış ver” diye dua ettim. Bunun üzerine Allah Teâlâ, bu ayetlerin benim gibiler hakkında nazil olduğunu kalbime ilham etti. Hemen gidip deveme bindim ve Medine’ye doğru yola çıktım. Hz. Peygamber’in yanına geldim.[1]

--------------------------------------------------------------------------------

[1] Bidaye, III/172 (İbn İshak’dan), İbn Seken; Bezzar; Beyhaki, IX/13; İbn Sa’d, III/194; Tabaarni de rivayet etmiştir.

Muhammed Yusuf Kandehlevi, Hayatu’s-Sahabe, Akçağ Yayınları: 1/331-332.

Hz. Osman’ın Habeşistan’a Hicreti ile Lut (a.s.)’dan Sonra Ailesiyle Beraber Allah Yolunda Hicret Edenlerin İlki Oluşu

- Aile efradıyla Allah yolunda hicret eden ilk kişi Osman İbn Affan’dır. Osman b. Affan, hanımı Peygamber’in kızı Rukiye ile beraber Habeşistan’a hicret ettiler. Onların haberi uzun zaman Peygamber’e gelmemişti. Bir gün Kureyş’ten bir kadın gelerek

“Ey Muhammed! Damadınla kızını gördüm” dedi. Hz. Peygamber

“Onları hangi hal üzerinde gördün?” diye sordu. Kadın

“Karısı bir merkebin sırtındaydı ve o da merkebi sürüp gidiyordu” dedi. Bunun üzerine Hz. Peygamber

“Allah yardımcıları olsun. Osman, Lut (a.s)’dan sonra ailesiyle hicret eden ilk zattır” dedi.[1]

--------------------------------------------------------------------------------

[1] Bidaye, III/66. İbnü’l-Mübarek de Enes’den aynı manada rivayet etmiştir. Onun hadisinde “Hz. Peygember uzun zaman onlardan haber alamadı. Hz. Peygamber çıkıyor, onlardan bir haber almak için araştırma yapıyordu. Bir kadın Hz. Peygembere gelerek onlardan haber getirdi” ibareleri de vardır.

Muhammed Yusuf Kandehlevi, Hayatu’s-Sahabe, Akçağ Yayınları: 1/333.

ALİ B. EBÎ TALİB’İN HİCRET ETMESİ

- Hz. Ali şöyle anlatıyor: Hz. Peygamber, Medine’ye hicret ettikten sonra bana, kendisinden sonraya kalmamı ve yanında bulunan emanetleri sahiplerine teslim etmemi emretti. Hz. Peygamber’e daha önce zaten ‘el emin’ ünvanı verilmişti. Çünkü herkes ona güvenir, emanetlerini ona teslim ederdi. Üç gün kaldım. Her gün ortaya çıkıyordum. Bir tek gün dahi Kureyş’in gözünden kaybolmamıştım. Sonra Mekke’den çıktım, Peygamber’in izine düştüm. Benî Amr b. Avf oğulları kabilesinde kalmakta iken oraya varıp misafir bulunduğu Gülsüm b. el-Hidm’in evine indim.[1]

--------------------------------------------------------------------------------

[1] Kenzü’l-Ummal, VIII/335 (İbn Sa’d’dan).

Muhammed Yusuf Kandehlevi, Hayatu’s-Sahabe, Akçağ Yayınları: 1/333.

Hz. Peygamber’in Ashabına Habeşistan’a Hicret İznini Vermesi ve Hâtıb’la Cafer’in Habeşistan’a Hicret Etmeleri

- Muhammed b. Hâtıb şöyle anlatıyor: Hz. Peygamber ashabına “Rüyamda hurmalık bir yer gördüm. Oraya gidiniz” buyurdu. Böylece Hatib ve Cafer b. Ebî Talib deniz yoluyla çıkıp Habeşistan’a gittiler. Ben denizde, geminin içinde doğup dünyaya geldim.[1]

- Cafer Hz. Peygamber’e

“Ey Allah’ın Rasûlü! Bana izin ver. Ben bir memlekete gideyim ki, hiç kimseden korkmadan orada Allah’a kulluk yapayım” deyince Hz. Peygamber ona Habeşistan’a hicret etmek için izin verdi. Bunun üzerine çıkıp Necâşi’ye gitti.[2]

--------------------------------------------------------------------------------

[1] Mecma’, VI/27 (İmam Ahmed ve Tabarani’den).

[2] Heysemi, VI/29 (Bezzar ve Tabarani’den).

Muhammed Yusuf Kandehlevi, Hayatu’s-Sahabe, Akçağ Yayınları: 1/334.

Kureyş’in Amr b. As’ı, Sahabileri Geri Getirmesi İçin Necâşî’ye Göndermeleri

- Ümmü Seleme şöyle anlatıyor: Hz. Peygamber’e amcası Ebu Talib ile yakınları sayesinde kimse dokunamıyordu. Onun ashabı ise, Kureyşlilerin elinden türlü ezâ ve işkenceler görüyor ve dinlerini terketmeye zorlanıyorlardı. Hz. Peygamber de onlara karşı çıkamıyordu. Bu yüzden Mekke onlara dar gelmeye başladı. Hz. Peygamber onlara

“Habeşistan’da bir kral vardır. onun ülkesinde kimseye zulmedilmez. Allah Teâlâ size bir çare ve kurtuluş yolu açıncaya kadar oraya gidin” dedi.

Böylece biz, akın akın Habeşistan’a hicret ettik. Orada bir araya geldik. En zengin bir memlekette ve en emin bir insanın yanında, dinimizden emin olarak bulunuyorduk. Orada herhangi bir zulümden korkmuyorduk. Kureyşliler bizim orada emniyet ve güzel bir misafirlik içinde bulunduğumuzu görünce bizi kıskandılar. Necâşî’ye bizimle ilgili olarak elçi göndermeyi kararlaştırdılar ki, o, bizi memleketinden çıkarsın ve kendilerine geri göndersin.

Böylece Amr b. As ile Abdullah b. Ebî Rabia’yı Habeşistan’a gönderdiler. Necâşî’ye ve kumandanlarına çeşitli hediyeler derlediler. Onlardan herhangi bir kimse yoktu ki ona ayrı bir hediye hazırlamasınlar. Kureyş elçilerine

“Her kumandanın hediyesini, sahabiler hakkında konuşmazdan önce veriniz! Sonra kralın hediyelerini veriniz! Eğer sahabilerle konuşmazdan önce onların bize gönderilmesine gücünüz yetiyorsa bunu yapınız” dediler.

Böylece Kureyş’in iki elçisi Necâşî’ye geldiler Onun kumandanlarından hiç kimse kalmadı ki ona hediye vermemiş olsunlar. Ve hediye verdikleri her kumandana

“Bizim akılsızlarımız için krala gelmiş bulunuyoruz. Onlar dinlerinden, kavimlerinden ayrıldılar. Sizin dininize de girmediler. Kavimleri bizi elçi olarak gönderdi ki, kral onları tekrar kavimlerine döndürsün. Biz kralla konuştuğumuz zaman, siz de bizim dediklerimizi yapmak hususunda krala telkinde bulununuz!” dediler.[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın