Fukahanın hayatı düşünceleri ve eserleri

6) Fukahanın Hayatı, Düşünceleri Ve Eserleri

Bilindiği gibi İslâm Hukuk Tarihi alanında ilk çalışmaları oluşturan Tabakatu'l-Fukaha ve Menakıb kitapları, fukaha ağırlıklıdır, onların hayat hikayeleri ve eserleri belirtilir. Yakın dönemlerdeki İslâm Hukuk Tarihi çalışmaları da genellikle fukaha ağırlıklıdır. Ancak fukahayı yukarıda belirttiğimiz hukuk düşüncesi geleneği çerçevesinde ve hukuk literatürüne özgün katkıları açısından ele almak gerekir. Verilen diğer biyografik bilgiler ancak bu çerçevede anlamlı olabilir.

Fukahanın mezheplere göre tasnif edilerek tanıtımından sonra, ortak bazı yönler çerçevesinde yeni bir takım kategoriler çıkarılması çok yararlı olur. Sözgelimi fukahanın çok yönlülüğü, velutluğu, sonraki dönemlerle İlgili öncülüğü, fukaha-siyaset ilişkisi, içtihat ve ıslah tasarımları gibi başlıklar altında, fukahanın yeniden tanıtımı yapılabilir. Böylece fukahanın sosyal hayatla ilgisi daha iyi kavranmış olabilir.

Tabakatu'l-fukaha kitaplarından, bir fikir vermek amacıyla 5-10 fakihle ilgili örnek metinler okunup incelenebilir.

Fukaha sayısı çok olduğundan, öğrencilerin sorumlu olacakları fukaha, bir fikir verebilecek sayıya indirilmelidir.

7) İslâm Hukuk Tarihi Dersinin İşlenişiyle İlgili Başka Bazı Konular

İslâm Hukuk Tarihi dersinin işlenişiyle ilgili birkaç konuya değinerek bildirimi bitirmek istiyorum. Ders sırasında önemli fakih, eser ve terimler, mutlaka Arapça olarak da yazılmalıdır. Çünkü öğrenci ders notlarından şu ilginç yanlışlıkları belirledim:

İbrahim el-Halebi/İbrahim el-Halevi; muhavere usulü-muvahere usulü; esahhu'l-akval-esahhu ahval; Ta'rifat / Tahrifat.

Bazı kokular sepilerek, öncelikle gönüllü öğrencilerin bu konuları hocanın önderliğinde hazırlayıp derslikte sunmalarına imkan verilmelidir. Ancak bu uygulamanın daha yararlı ve verimli olabilmesi için, konuyu sunacak öğrencinin derslikte bir hoca gibi hareket etmesi sağlanmalı, yerinde oturarak hazırladığı metni hızlıca okumasına izin verilmemelidir.

Öğrencilere sınıfta işlenmeyecek, ama konularıyla ilgili sorumlu olacakları bazı konular, kaynakları da belirtilerek yüklenmelidir. Bu konuda ilk akla gelecek olanlar, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisinden kavram (fıkıh..), fukaha (Ebu Hanife, Ahmed bin Hanbel..) ve mezhep (Caferi, Hanefi ve Hanbel...) maddeleridir.

Konular işlenirken şema ve tablo gibi çizimli anlatım yollarına başvurulmasının yararı belirtilmelidir.

Son olarak İslâm Hukuk Tarihi dersiyle ilgili bu düşünce ve gözlemlerin, iki yarıyıllık bir dönem ve İslâm hukuku ağırlıklı bir program çerçevesi için geçerli olduğunu ifade etmek isterim.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın