|
Konu Başlığı: Fârâbî Gönderen: Sümeyye üzerinde 24 Şubat 2011, 14:21:27 Fârâbî (Ebu Nasr Muhammed bin Turhan bin Uzluk el-Fârâbî et-Türki (870-950). Türk asıllı büyük bir filozof olan Fârâbî, Türkistan'ın Farab vilayetinin Vesiç kasabasında doğmuştur. Ortaçağ Latin dünyasının Alfarabius veya Avenasar adıyla tanıdığı bu büyük mütefekkir, tabiat felsefesinden çok, metafizik konularla uğraşmıştır. Fârâbî, hayatını felsefe ve düşünmeye vakfetmiş, sakin tabiatlı bir mütefekkirdir. İslâm tarihinin çalkantılı bir döneminde yaşamış olmasına rağmen, siyasî ve dinî tartışmaların dışında kalmayı tercih etmiştir. Tahsilini Bağdat'ta yapmış, memleketinde kadılık görevinde bulunmuştur. Felsefeye olan merakını şahsi araştırmalarıyla gidermiştir. Zamanının temel ilimleri olan gramer, belagat, mantık, aritmetik, mûsiki, geometri ve astronomi üzerinde çalışmıştır. Fârâbî'nin amacı, felsefeye İslâm dünyası içinde emin bir yer bulmaktı. Yüzün üzerinde eseri bulunan Fârâbî, Aristo'nun eserleri üzerine yazdığı şerhlerle İkinci Muallim unvanını almıştır. Eflatun ve Aristo'nun görüşlerini uzlaştırmaya da çalışmıştır. Farabi'nin sistemi bir bütün olup, metafiziki fizikten, siyaseti ahlâktan, ahlâkı psikolojiden ayırmak mümkün değildir. Fârâbî, Samani Emiri Nuh bin Saman'ın daveti üzerine Buhara'ya gitmiş, orada ilk Türk-İslâm felsefesi ansiklopedisi olan et-Ta'limu's-Sani adlı eserini yazmış; fakat bu eser çıkan bir yangında yanmıştır. Seyfüddevle'nin daveti üzerine Halep'e giden filozof eserlerinin önemli bir bölümünü burada yazmış, bir seyahat şuasında Şam'da ölmüştür. En önemli eserleri Risale fi'l-Akf, “Ihsau'l-Ulum, Uyun'l-Mesail, Tahsilu's-Saade, el-Medinetu'l-Fadıla ve es-Siyasetu'l-Medeniyye'dir. el-Medinetü'l-Fazıla, Prof. Dr. Ahmet Arslan tarafından notlarla, Ihsau'l-Ulüm (İlimlerin Sayımı) Prof. Dr. Ahmet Ateş tarafından, Fârâbî'nin Üç Eseri (Mutluluğun Kazanılması...) ise Prof. Dr. Hüseyin Atay tarafından Türkçe'ye çevirilmiştir. Ayrıca Fârâbî'de Devlet Felsefesi, Prof. Dr. Bayrakdar Bayraklı tarafından incelenmiştir. |