Öfke halinde boşama

4— İğlâk (Öfke) Halinde Boşama:

İğîâk halinde iken verilen talâka gelince, Hanbel rivayetinde İmam Ah-med şöyle der: "Hz. Âişe, Hz. Peygamber'i (s.a.) 'İğlâk halinde iken ne talâk, ne de azad yoktur.' buyururken işitmiştir.[800]İğlâktan 'öfkelenmeyi, gazabı' kasdetmiştir." İğlâk'ın gazap ile tefsiri bizzat İmam Ahmed'in açıkladığı bir husus olmakta ve bunu ondan Hallâl, Şafiî ve Zâdu'l-Müsafir'de Ebu Bekir rivayet etmektedirler.

Ebu Davud, Sünen'dt [801] "Sanıyorum o gazaptır" demiş ve hadise: "Yanlışlıkla yapılan talâk babı" başlığını atmıştır. Ebu Ubeyd ve başkaları ise "iğlâk"ı, "ikrah = tehdid, zorlama" diye tefsir etmişlerdir. Daha başkaları "delilik" diye açıklammışlardır. "Üç talâkı birden vermekten mehiydir. Zira üç talak birden verildiğinde başka bir hak kalmayacağından talâk kapısı üzerine kapanacaktır. Rehnin kapatılması gibi" diye bir izah getirenler de olmuştur. Bunu da Ebu Ubeyd el-Herevî nakletmiştir.

Şeyhimiz (İbn Teymiye) şöyle der: "İğlâk'ın mânası, kişiye kalbinin kapatılmasıdır. Öyle ki, artık söylediği sözde kasdı olmaz, ne söylediğini bilmez. Sanki kasıt ve iradesi, üzerine kapanmış gibi olur." Ben de Ebu'l-Abbas el-Müberred'in "el-galak gönül darlığı, sabrın azlığı demektir. Öyle ki bir çıkış bulamaz." dediğini ilâvede fayda görüyorum. Şeyhimiz devamla: "İğlâk halindeki talâk kapsamına mükrehin (zorlanan), delinin, sarhoşun veya gazap hali ile aklı başından gidenin, söylediği sözü kasdetmeyen ve onun ne manaya geldiğini bilmeyen kimsenin talâkı dahildir" der.

Gazap (öfke) hali üç kısımdır:

1) Aklı tamamen baştan alır ve kişi ne dediğini bilmez. Bunun talâkı ihtilafsız vuku bulmaz.

2) Henüz ilk aşamalarında olur ve kişiyi söyleyip kasdettiği şeylerin ne mânaya geldiğini tasavvur etmekten alıkoyacak seviyede değildir. Bunun talâkı da vuku bulur.

3) Gazap halinin, güçlü ve şiddetli olmakla birlikte, aklı tümden izale etmemesi, ama öfke hali geçtiğinde yaptığına ya da yapmadığına pişman olacak şekilde kişi İle niyeti arasına girmesi. Tartışma konusu işte bu kısımdır.

Bu durumda iken verilen talâkın vuku bulmaması aüçlü ve kabule açık gözükül y

mektedir. [802]

[800] Az önce geçti.

[801] Ebu Davud, 2193 (2/642)

[802] İbn Kayyim el-Cevziyye, Za’du’l-Mead, İklim Yayınları: 5/314-315.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın