Ölüyü kimin yıkaması gerekir

Ölüyü, Kimin Yıkaması Daha Evladır?

Ölü yıkamayı bilmesi ve takva sahibi olması durumunda, ölüyü ailesinden birilerinin yıkaması daha evladır. Çünkü Rasulullah (sallallâhu aleyhi ve sellemj'i, Ali (radiyallâhu anh) ve yakın akrabaları yıkamıştır. [192]

Ölü yıkamayı bilen, ama Ölünün akrabası olmayan kimselerin yıkaması da caizdir. Nitekim Rasulullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) kızını yıkamalarını akrabalarından değil; Ümmü Atiyye'-den istemiştir.

3. Ölünün Elbiselerinin Çıkarılması ve Avret Yerine Örtü Konması: 'Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellemj'in vefatını anlatırken Aişe (radiyallâhu anhâ) şöyle diyor [193] 'Peygamber (sallal-lâhu aleyhi ve sellem)'i yıkayacakları zaman; «ölülerimizin elbiselerini çıkardığımız gibi, RasuluUah'ın elbiselerini de çıkaracak mıyız, yoksa onu elbiseleriyle birlikte mi yıkayacağız, vallahi bilmiyoruz ... » dediler. [194] Bu hadis, yıkarken ölülerin elbiselerinin çıkarıldığına delildir. Ancak ölünün avret bölgesinin bir örtüyle kapatılması gerekir. Çünkü Peygamberimiz {sallallâhu aleyhi ve sellem), '... hiçbir kadın, başka bir kadının avret yerine bakmasın. buyurmuştur.

4. Ölünün Saç Örgülerinin Açılması: Vefat eden kadının, saçı örgülü ise açılması gerekir.[195] Çünkü, Ümmü Atiyye {radiyallâhu anhâ), '... RasuluUah'ın fazının saç örgüsünü açıp yıkadılar sonra da üç bukle örgü yaptılar'

5. Ölüyü Yıkarken Şefkatli Olunması: Kuşkusuz ölünün saygınlığı, dirinin saygınlığı gibidir. Nite kim Peygamberimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem), 'Ölünün kemiğini kırmak, dirinin kemiğini kırmak gibidir' buyurmuştur.[196]

6. Yıkamaya Önce Sidr [197] veya Sabunla Başlanması:

Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem),«onu su ve sidr [198] ile yıkayınız ...» buyurmuştur.

7. Besmeleden Sonra, Yıkamaya Sağdan ve Abdest Azalarından Başlanması,

Abdest azalarından başlanması ifadesi, ölüye mazmaza yaptırılmasını da içermektedir. Ancak, suyun karnına gitmesinden ve midesindekileri çıkartmasından ya da ağız suyunun kefenine akmasından endişe edilirse, ıslak bezle ağzının ve burnunun temizlenmesi daha evlâdır.[199]

8. Suyu saç diplerine ulaştırarak, başının sidr ile veya sabunlanarak Yıkanması, Saçının Şefkatle Taranması.[200]

9. Suyu sağ omzundan, sağ ayağına kadar dökerek, önce Sağ Tarafını Yıkamak.

10. Sol tarafı da sağ taraf gibi yıkamak.

11. yanı üzere çevirip, ense, bel ve kalçalarını yıkamak,

12. Saçını Tarayıp, Uç Örgü Yapmak.

Başın her iki tarafından ve ön kısmından saçı örgü yapılır ve arka tarafına bırakılır. Ümmü Atiyye (radiyallâhu anhâ) bir başka rivayette '... Saçını üç örgü yaptık ve arkasına attık [201] demiştir.

13. Son Yıkamada Kâfur [202] veya Misk Kokusu Kullanmak:

Ancak ölü, haçta ihramlı iken ölmüş ise, ona koku sürülmez. Bu konu, hac bölümünde izah edilecektir.

14. Yıkama Sayısı: Ölünün en az bir defa yıkanması gerekir. En fazla yıkama sayısı ise, temizleninceye kadar yıkanmasıdır. Yıkamanın tek rakamlı olarak yapılması müstehaptır.

15. Ölüyü yıkayan zaruret olmadığı sürece çıplak elle, ölünün avret yerine dokunamaz. Ancak eline [eldiven giyerek veya] bir bez parçası sararak, dokunabilir. Çünkü bakılması haram olan yere, dokunulmasının haram olduğu gayet açıktır.[203]

16. Ölünün tırnağı kısaltılmaz, tüyleri alınmaz.[204] Asıl olan budur. Ancak, tırnak ve tüylerinin aşırı uzun olması durumunda kısaltılabilir. Çünkü hayatta iken fıtrata uygun olan budur. Dolayısıyla ölünün tırnaklarını kısaltmanın, tüylerini almanın bir sakıncası yoktur. Sonuçta bunlar da şer'î temizlik olup, kirliliği gidermektir. İmam Şafiî bu görüştedir.

Bu konuya, Hubeyb {radiyallâhu anh)'m şehit edilmesi olayının anlatıldığı, Ebû Hureyre'nin rivayet ettiği hadis, delil gösterilmiştir. '... (Mekke müşriklerine) esir düşen Hubeyb (radiyallâhu anh)'ı, öldürmeye karar verdiler. Bunun üzerine Hubeyb (radiyallâhu anh), Hâris'in kız çocuklarının birinden ödünç bıçak aldı ve etek tıraşı oldu ...

[205]Bu hadisten, Hubeyb (radiyallâhu anh)'ın ölüme hazırlanmak amacıyla etek tıraşı olduğu anlaşılmaktadır.

Ebû Kalâbe, 'Sa'd, bir ölüyü yıkarken, jilet istedi ve onu tıraş etti7 demiştir.[206] Alimler, ölünün tırnağı, saçı veya bir parçası ayrıldığında, ölüyle birlikte gömülür, demişlerdir.

17. Bazı âlimlere göre; cenaze yıkandıktan sonra, elleri iki yanına uzatılarak, birleştirilir. Aynı şekilde ayakları da uzatılır ve birleştirilir. Topuklar ve dizler birbirine yanaştırılır. Sonra da bir havluyla kurulanır. Ayrıca bazı âlimler, cenaze yıkanırken karnının mesh edilmesini, herhangi bir şey çıktığı takdirde de onun temizlenmesini söylemişlerdir.

[192] İbn Mâce, 1467; el-Hâkim, 1/326; Beyhakî, 3/388.

[193] Hadisin devamı şöyledir; '(Odada bulunanlar) bu konuda farklı görüşler ileri sürerken, Allah onlara bir uyku uerdi. O an, herkesin çenesi göğsün-deydi (yani, herkes kafası öne düşmüş uyuyordu). Sonra odanın içerisinde, kim olduğu bilinmeyen, bir ses; "Peygamber sallallâhu aleyhi ue sellem'i elbiseleri üzerinde iken, yıkayınız" diye seslendi. Bu sesle uyandılar ve Rasulullah sallallâhu aleyhi ve sellem'i elbisesinin üzerinden su dökerek ve vücudunu ellerinin altındaki gömlekle ovarak yıkadılar'. Daha sonra, Aişe (radiyallâhu anhâ); eğer bu bildiğimi, daha önce bilseydim; (vefatında) Rasulullah sallallâhu aleyhi ue sellem'i sadece hanımları yıkardı' demiştir. (îbn Mace, Cenâiz, 10; Muvatta, Cenâiz 27; Ahmed b. Hanbel 11,267). (Çev.)

[194] Ebû Dâvûd, 3141; Ahmed, 6/267; el-Hâkim, 3/59; Beyhakî, 3/387: Hasen senetle rivayet edilmiştir.

[195] Müslim, 338.

[196] Suyun temizleyicilik Özelliğini artıran bir ağaç parçası. (Çev.)

[197] Suyun temizleyicilik özelliğini artıran bir ağaç parçası. (Çev.)

[198] Ahmed, 6/58; Ebû Dâvûd, 3207; İbn Mâce, 1616; Sahih hadistir.

[199] İbn Kudâme, el-Muğnî, 2/458.

[200] Şafiî, ei-Ümm, 1/249.

[201] Buhârî, 1263.

[202] Bir tür koku. (Çev.)

[203] Şafiî, e\-Ümmy 1/249; el-Muğnî, 2/457.

[204] Koltuk altı ve etek altındaki tüylerinin alınması. (Çev.)

[205] Buharı. 3989; Ebû Dâvûd, 2660; Ahmed, 2/294.

[206] İbn Ebi Şeybe, 3/247; Sika raviler tarafından nakledilmiştir.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın