Zıhar

V. Zıhar

Tanımı: Kişinin kendi hanımına; 'sen bana annem gibi haram olasın; senle ilişkiye girmek bana helal olmasın' anlamında, «sen bana annemin sırtı gibisin» demesidir.

Hükmü: Alimler zihâr'ın haram, yapanın günahkâr olduğu konusunda görüş birliğindedirler. Çünkü Yüce Allah bu davranışı 'münker/kötüîük ve yalan söz' olarak isimlendirmiş ve şöyle buyurmuştur; 'içinizden zihâr yapanların kadınları, onların anaları değildir. Onların anaları, onları doğuran kadınlardır. Hiç şüphesiz onlar, çirkin ve yalan bir söz söylüyorlar.[810]

Zihâr neticesinde oluşan sonuçlar: Kişi hanımına; «sen bana annemin sırtı gibisin» demesi durumunda, hanımı kendisine haram olur. Kefaret verinceye kadar hanımıyla cinsel temasta veya tatminde bulunamaz. Çünkü Yüce Allah şöyle buyurmuştur; 'Kadınlarından zihâr ile ayrılmak isteyip de, sonra söylediklerinden dönenlerin hanımlarıyla temasta bulunmadan önce bir köleyi hürriyetine kavuşturmaları gerekir. Size öğütlenen budur. Allah, yaptıklarınızdan haberdardır. Buna imkân bulamayan kimse, temasta bulunmadan önce aralıksız iki ay oruç tutmalıdır. Buna da gücü yetmeyen, altmış fakiri doyurur. Bu (hafifletme), Allah'a ve Rasulüne inanmanızdan dolayıdır. Bunlar Allah'ın hükümleridir. Kâfirler için acı bir azap vardır.[811]

Zihâr yapan kişi, aciz kalmadığı sürece kefarette belirtilen sıraya uymak zorundadır. Nitekim kefarette bulunmadan önce hanımıyla ilişkide bulunamaz. Zihâr kefareti sırasıyla şunlardır;

1. Erkek veya kadın Mümin bir köle azat etmek. Bunu bulamadığı takdirde;

2. Hanımıyla temasta bulunmaksızın, aralıksız iki ay oruç tatmak. Bunu da yapamadığı takdirde;

3. Altmış fakiri doyurmak.

Zihân belirli bir süre tayin ederek yapan kişi, bu süre tamamlanıncaya kadar -yukarıda belirtildiği şekilde kefarette bulunmadığı takdirde- hanımıyla cinsel temasta bulunamaz. Süre tamamlandıktan sonra hanımıyla ilişkide bulunabilir. Bu durumda kefaret gerekmez. Beyâza'nın oğullarından biri olan, Salman bin Sahr el-Ensârî (radiyallâhu anh) anlatıyor; 'Ramazan ayı çıkıncaya kadar hanımını kendisine annesinin sırtı gibi kılmıştı. Ramazan'ın yarısı geçince de geceleyin ona yaklaştı. Rasuluîlah (sallallâhu aleyhi ve selîem) ona; «bir köle azâd et» buyurdu. Salman, Rasuluîlah (sallallâhu aleyhi ve sellem)'e gelerek durumu ona anlattı: "Gücüm yetmez bulamam" dedi. Rasulullah (sallallâhu aleyhi ve sellem); «arka arkaya iki ay oruç tut» buyurdu. Salman; «buna gücüm yetmez» dedi. Rasulullah (sallallâhu aleyhi ve sellem); «altmış fakiri doyur» buyurdu. Salman; «Buna da gücüm yetmez» dedi. Bunun üzerine Rasulullah (sallallâhu aleyhi ve sellem); «Ferve b. Amr'a altmış yoksulun yedirilmesi için on beş ve on altı ölçek dolusu bir sepet hurmayı ona ver» buyurdu.[812]

Hatırlatmalar:

1. Kişi hanımına; «sen bana kız kardeşim[in sırtı] gibisin» demesi durumunda da zihâr gerçekleşmiş olur. Bu durumda hala, teyze ve benzeri konumdaki kendisine ebedi olarak haram olanları söylemesi de aynı hükümdedir.

2. Zihâr kefaretinden önce cinsel ilişkiye girmeksizin, örtü üzerinden temasta bulunulabilir mi?

Daha önce de belirtiidiği gibi, zihâr yapan kefarette bulunmadan önce hanımıyla cinsel ilişkiye giremez. Aynı şekilde -tercih edilen görüşe göre- kefarette bulunmadan önce şehvetle hanımına yaklaşması ve benzer davranışlarda bulunması da caiz değildir. Nitekim Yüce Allah; 'Kadınlarından zihâr ile ayrılmak isteyip de, sonra söylediklerinden dönenlerin hanımlarıyla temasta bulunmadan önce...' buyurmuştur. Nitekim temas sözcüğü, kadına şehvetle dokunmayı da, cinsel ilişkiye girilmesini de kapsamaktadır. Buna göre cinsel İlişkinin haram olduğu konusunda âlimler ittifak etmiştir. Aynı şekilde cinsel İlişkiye neden olacak davranışlarda bulunmak da haramdır. Çünkü «harama neden olan her şey haramdır». -Allah en doğrusunu bilendir-.

3. Zihâr yapan kişi, kefarette bulunmadan önce hanımıyla ilişkiye girmesi durumunda, Yüce Allah'tan bağışlanma dilemelidir. Kefarette bulununcaya kadar bir daha ilişkiye girmemelidir. Bu durumda sadece bir kefaret yeterlidir. Nitekim daha önce zikredilen Salman (radiyallâhu anh)'ın hadisinde, hanımıyla kefarette bulunmadan önce ilişkiye girmiş olmasına rağmen, Peygamberimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem) ona sadece bir kefaret emretmiştir. Âlimlerin çoğunluğu da bu kanaattedir.

Gayri Müslim Evli Çiftlerden Birinin Müslüman Olması Durumu:

a) Kadın Müslüman olup, kocası kâfir olarak kaldığında: Müslüman bir kadın, kâfir bir erkeğin nikâhı altında bulunamayacağından dolayı ayrılırlar. Nitekim Yüce Allah şöyle buyurmuştur; '... Eğer siz de onların inanmış kadınlar olduklarını öğrenirseniz, onları kâfirlere geri döndürmeyin. Bunlar onlara helal değildir. Onlar da bunlara helal olmazlar... [813]

Müslüman olan kadının kocası, İslam'ı kabul etmezse, hâkim kararıyla ayrılırlar. Bu ayrılma Hanefî mezhebine göre 'bâin talak' sayılır.[814]

Bu durumda, kadının nikâhı mevkuf/askıya alınır. Kadının iddet süresi tamamlanmadan önce kocası Müslüman olursa, hanımıyla nikâhı devam eder. Şayet iddet süresi tamamlanıncaya kadar kocası Müslüman olmazsa, iddet süresi tamamlandıktan sonra kadın dilediği kimseyle evlenebilir. Dilerse kadın, kocası Müslüman oluncaya kadar bekleyebilir. Bu durumdaki Müslüman kadının, kocası Müslüman olduğu takdirde, yeniden nikâh akdi -âlimlerin tercih edilen görüşüne göre- gerekmez.

1. İbn Abbâs (radiyallâhu anh) anlatıyor; Dârulharp'ten bir kadın hicret ettiği zaman, hayız görüp temizleninceye kadar ona evlilik teklifinde bulunulmazdı. Bu şekilde temizlendiği zaman onunla evlenmek helal olurdu. Kadın evlenmeden önce kocası da hicret ettiği takdirde, kadın kocasına döndürülürdü'.[815]

İbnu'l-Kayyim der ki; 'İslam dinine girdikten sonra nikâhını yenileyen bir kimse bilmiyoruz. Bu konudaki uygulama şu iki şekilden biriydi. Ya ayrılırlar ve başka biriyle evlenirlerdi. Ya da eşlerinin de Müslüman olmasını gecikse de- beklerlerdi.

Hatırlatmalar:

Yukarıda belirtilen Müslüman kadının, kocasının da Müslüman olmasını beklemesi durumu, onun hanımı olmaya devam ettiği anlamına gelmez. Hiç kuşkusuz kadın Müslüman olmasıyla birlikte, Müslüman olmayan kocasına haram olur. Bu hüküm Kuranı Kerîm ayetiyle sabittir. Dolayısıyla Müslüman kadın, kâfir kocasının evinde kalamaz. O, kendisine bir yabancı hükmündedir.

Müslüman olan kadının kâfir kocasından ayrılmasının istenmesi durumunda, kocası İslam'dan nefret eder ve Müslüman olmaz iddiasıyla' günümüzde bazı profesörlerin yukarıda belirtilen hükme aykırı fetvalar vermesi yanlıştır. Kuranı Kerim'in hükmüne aykırıdır. Subhanailâh! Müslüman olmaları için onlara, haramları helal mi kılalım?! 'Allah onlarda bir hayır görseydi, elbette onlara duyururdu.[816] Her türlü ayak sürçmelerinden Allah'a sığınırız.

Sonuç olarak şunu ifade etmeliyiz ki, bu durumdaki Müslüman bir kadın, dilerse yalnız kalmayı tercih edip evlenmeyebilir. Sonradan kocasının da Müslüman olması durumunda onunla -yeniden nikâh akdine gerek olmaksızın- evliliğini devam da ettirebilir. -Allah en doğrusunu bilendir-.

Kâfir bir kadın, Müslüman olduğu takdirde sadece bir hayız süresi bekler. Üç hayız dönemi beklemez. Daha önce zikredilen İbn Abbâs hadisinin zahir hükmü budur. Bu Hanefi mezhebinin görüşüdür. Alimlerin çoğunluğu farklı görüştedir.

b) Erkek Müslüman olup, hanımı kâfir olarak kaldığında:

1. Hanımı ehl-i kitap -Yahudi veya Hıristiyan- ise, evlilikleri devam eder. Çünkü Müslüman bir erkeğin ehl-i kitapla evlenmesi caizdir. Dolayısıyla evli Müslüman bir erkeğin nikâhının devamı çok daha öncelikle caiz olur.

2. Hanımı ehl-i kitaptan değil ise, ayrılırlar. Çünkü Yüce Allah; 'Kâfir kadınları nikâhınızda tutmayın [817] buyurmuştur. Şayet kadın da Müslüman olursa, önceki nikâhları geçerlidir. -Allah en doğrusunu bilendir-.

[810] Mücâdele, 2.

[811] Mücâdele, 3-4.

[812] Tirmîzî, 1200; Ebû Dâvüd, 2213; İbn Mâce, 2062; Hasen liğayrihî senetle rivayet edilmiştir.

[813] Mümtehine, 10.

[814] Kudûrî, e\-K\tâb, 3/26; el-Fetâvâ et-Hindiyye, 1/338. (Çev.)

[815] Hz. Ömer ve Ali radiyallâhu anhumâ bu görüştedir. İbnu'l-Kayyirn, Sa-n'ânî ve Şevkânî'de bu görüşü tercih etmişlerdir.

[816] Enfal. 23.

[817] Mümtehine, 10.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın