Kadının Başkası Yerine Haccetmesi:
 

1. İster farz, ister adak hacci olsun bir kadın haccedemeden vefat ederse velisinin, onun malından, onun yerine haccedecek birini hacca göndermesi vaciptir. Mûsâ bin Seleme (radiyallâhu anh) anlatıyor; 'Sinan bin Seleme el-Cühenî'nin hanımı, Rasu-iullah (sallallâhu aleyhi ve sellem}'e, haccetmeden vefat eden annesinin yerine haccetmesinin geçerli olup-olmayacağını sordu. Rasulullah (saUallâhu aleyhi ve seilem); «evet, şayet annesinin borcu olsaydı, onu ödediğinde geçerli olmayacak mıydı?! O hal­de, annesinin yerine haccedebilir» buyurdu [508]

2. Bir kadın, başka bir kadının yerine haccedebilir:

Yukarıda zikredilen hadiste de belirtildiği gibi, bir kadının başka bir kadının yerine haccetmesi caizdir. Bu nedenle Şeyhu'l-İsîam İbn Teymiye, 'bir kadın, başka bir kadının yerine haccede­bilir. Bu konuda âlimler görüş birliği içerisindedirler. Haccedecek kadının, kendi kızı veya başkası olması farksızdır demiştir.[509]

3. Bir kadın, bir erkeğin yerine haccedebilir:

Dört mezhep imamı ve diğer âlimler, babasının yerine hac­cetmek isteyen Has'am'lı kadına, Peygamberimizin onun yerine haccedebilirsin buyurmasını, deül göstererek buna cevaz vermiş­lerdir.

4. Bir kadın, bebeğiyle birlikte haccetmesi durumunda onun için de sevab kazanır:

Bebeğini taşıması, ihramhnın sakındığı şeylerden, onu da sakındırması ve ihramhmn yaptığı her şeyi ona da yaptırması ne­deniyle, çocuğundan dolayı sevap kazanır. İbn Abbâs (radiyal­lâhu anh) anlatıyor; '... bir kadın küçük çocuğunu (Peygamber (sallallâhu aleyhi ve seilem} kaldırdı ve; «bunun için hac var mı?» diye sordu. Peygamber (sallallâhu aleyhi ve seilem}; «evet, sana da sevap vardır» buyurdu.[510]

Bu hadis, çocukların haccının kabul olduğu ve bundan do­layı sevap alındığına delildir. Fakat çocuğun haccı, akıl-bâliğ şar­tının gerektiği, farz haccı yerine geçmez.

5. Başkasının yerine haccedecek kadının, kendi farz haccmı yapmış olması gerekir:

Alimlerin çoğu bu görüştedir. Bu, İbn Abbâs (radiyaljâhu an-h)'ten de nakledilmiştir. İbn Teymiye'nin de belirttiği gibi, saha­beler arasında bu kanaate muhalefet eden bilinmemektedir.

Hanefî mezhebine göre, kendi haccını -şartlan oluş­madığı için- yapamamış olan kişi, başkasının yerine hac yapabilir. (Çev.)

 
Hatırlatma:
 

Kadının yerine erkeğin de haccetmesi caizdir. İbn Abbâs (ra-diyaliâhu anh) anlatıyor; 'Bir adam Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem}'e geldi ve; «kız kardeşim haccetmek için adakta bu­lunmuştu. Haccedemeden vefat etti» dedi. Peygamber (sallallâhu aleyhi ve seilem); «şayet onun borcu olsaydı, onu öder miydin?» diye sordu. Adam; «evet» dedi. Bunun üzerine; «o halde, Allah'a olan borcunu da öde! ödenmeye en fazla layık olan borç budur» buyurdu.[511]

 
Hac İbadetinizi Benden Öğrenin' Buyuran, Rasulullah (Sallallâhu Aleyhi Ve Sellem) Gibi Nasıl Haccedilir?
 

Her Müslüman yapacağı hac ibadetinin, Rasulullah (sallal­lâhu aleyhi ve sellem)'in haccı gibi olmasını ve kabul edilmesini arzular ve haccın faziletine kazanmak ister.

İşte bu nedenle, Câbİr (radiyallâhu anh)'ın rivayet ettiği ha­diste anlatıldığı şekilde, kadınlar için hac ibadetini burada özet­leyeceğiz. Çünkü veda haccıyla ilgili en güzel rivayette bulunan sahabi Câbir (radiyallâhu anh)'dir. Bu rivayette, Peygamber (sal­lallâhu aleyhi ve sellem)'İn Medine'den çıkışından sonuna kadar her anı anlatılmıştır. Bu nedenlede veda haccının en kapsamlı rivayetidir.[512] Daha sonra, hac ibadetinde yapılması gerekenleri, bütün ayrıntılarıyla ve rükün, vacip, müstehap ve diğer kısımla-rıyla birlikte zikredeceğiz. -Allah'tan yardım diliyoruz-.


Hac Yolculuğu Öncesi Yapılması Gerekenler:
 

1. Hac yapabilecek güce sahip olunup, haccın edasına kesin karar verildiğinde; bütün günahlardan bir daha işlememek üzere tövbe edilir. Haccedecek kişi, üzerinde başkalarına ait haklar var ise, onları sahiplerine İade eder. Borçlu ise, imkânı nispetinde borçlarını öder. Eşinin ve anne-babasının rızasını alır. Akrabaları arasında dargınlık bulunuyorsa, onların gönüllerini hoşnut eder.

2. İyilik yapmaya olan gayretini artırır. Şüpheli şeylerden ve haksızlıklardan sakınır. Kabul görecek davranışlarda bulunur.

3.  Bir mahremiyle birlikte hacca gidecek kadın, kocasından izin alır.

4. Şeriatın edep kurallarına riayet ederek yolculuğuna çıkar.


[508] Nesâî, 5/116; Ahmed, 1/279; Sahih senetle rivayet edilmiştir. Benzsri bir hadisi Müslim, Büreyde'den nakletmiştir. Bkz. 1149; Tirmİzî, 667.

[509] İbn Teymiye, e!-Fetâuâ, 26/13.

[510] Müslim, 1336; Ebû Dâvûd, 1736; Nesâî, 5/120.

[511] Buhârî, 6699; Nesâî, 5/116.

[512] Müslim, 1218.