Harem Sınırları içerisinde Sakınılması Gereken Durumlar:
 

1. Kuş avlamak, ürkütmek.

2.  Zaruret olmadığı sürece, bitkilerini ve dikenlerini koparmak.

3. Silah taşımak.

4. Buluntu şeyleri -duyurmak amacı dışında- almak.

Bu sayılanların delili, Peygamberimiz (sallalîâhu aleyhi ve )'in Mekke'nin fetih günü konuşmasıdır; 'Hiç kuşkusuz bu beldeyi, ALLAH gökleri ve yeri yarattığı gün haram kılmıştır. Alla­h'ın haram kılması nedeniyle kıyamete kadar haramdır. Benden önce hiç kimseye burada savaşmak helal kılınmamıştır. Bana da, sadece gündüzün bir saatinde helal kılınmıştır. Burası, ALLAH'ın ha­ram kılmasıyla kıyamet gününe kadar haramdır. Dikeni kesilmez, avı ürkütülmez, ilan etmek amacı dışında buluntusu alınmaz, yaş otu kesilmez'. Peygamberimizin bu konuşmasını dinleyen Abbâs (radiyallâhu anh); 'Yâ Rasulullah! İzhir (otu) hariç (olsun); çünkü o, Mekke'nin demircilerinin ve evlerinin ihtiyacıdır' dedi. Bunun üzerine Peygamberimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem), 'izhir hariç­tir' buyurdu'.[579]

ikinci Rükün "Tavaf": Kabe'yi tavaf üç türlüdür. Bunlar;

a) Kudüm Tavafı

b) İfâda Tavafı

c) Veda Tavafı'dır.

İfada/Ziyaret Tavafı: Alimlerin İcmasıyla, haccın rükûn-larından biridir. İfada tavafını yapmayanın haccı geçersiz olur. Çünkü Yüce ALLAH; '... eski evi (kâbe'yi) tavaf etsinler [580] bu­yurmuştur.

ifâda tavafını yaptıktan sonra Huyey kızı Safiye hayız olmuş­tu. Rasulullah (sallallâhu aleyhi ve sellem); 'o bizi alıkoyacak mı?' diye sordu. Âişe (radiyallâhu anhâ); 'Yâ Rasulullah! O ifâda tava­fını yaptıktan sonra hayız oldu' dedi. Bunun üzerine Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem); 'o halde yola çıksın' buyurdu.[581] Bu hadis, ifâda tavafının haccın rükünlerinden olduğuna delildir.

İfâda/Ziyaret Tavafının Zamanı: Bayram günü büyük şeytan taşlandıktan sonra, kurban kesilir, saç traş edilir, normal elbiseler giyilir, daha sonra da ifâda tavafı yapılır.

İfâda tavafını yapmadan önce hayız olmaktan endişe eden kadınlar, taşlama ve kurban kesmeden önce tavaflarını yapabilirler. Âişe (radiyallâhu anhâ) hanımlara bu şekilde yapmalarını emrederdi.[582]

 
İfâda/Ziyaret Tavafını Yapmadan Önce Hayız olan Hanımların Durumu:
 

Eğer, temizleninceye kadar bekleme imkanı varsa, bekleme­si gerekir. Çünkü Peygamberimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem), Âişe validemize; 'Kabe'yi tavaf dışında, hacıların yaptığı her şeyi yap [583] buyurmuştur.

Hayızdan temizleninceye kadar bekleme imkânı olmayan hanımlar, örneğin, kafilesinin dönüş tarihi beklemesine imkân vermeyen ve benzeri durumlardaki hayızlı hanımlar ne yapma­lıdır? İslam şeriatının müsamahakâr ruhuna uygun olarak ve ümmetten zorluğu kaldırmak için, 'hayızlı hanımlar, o halleriy­le Kâbe'yi tavaf edebilirler1 denebilir. Bu durumdaki hanımların tavafı caizdir. -İnşaallah-. Âlimlerin fetvalarında, Kâbe'yi tavaf için hanımların büyük hadesten temizlenmiş olmalarını şart koş­maları, temizlenmek için imkân ve güçlerinin olması durumun­da geçerlidir. Zaruret ve acziyetin olduğu durumlarda değildir. Dolayısıyla zaruret halinde hayızlı halde Kabe'nin tavaf edilebi­leceğine dair fetva şeriata ve âlimlerin fetvalarını aykırı olmaz. Bu konuda biz, Şeyhu'l-İslam'ın Fetâuâ'smda tercih ettiği görüşü tercih ediyoruz. Konuyla ilgili açıklamalarının sonunda Şeyhui İslam şöyle demekte; 'bu konudaki benim görüşüm budur. Lâ havle velâ kuvvete illâ billâhi'î-aliyyu'1-azîm. İlim ve amel ola­rak şayet insanların buna zaruret ve ihtiyacı olmasaydı, böyle bir sözü üstlenmeye tahammül edemezdim. Çünkü benim dışımda bu konuda söz söyleyen birini bulamadım. Hiç kuşkusuz içtihat zaruretler durumundadır. Bu ALLAH'ın bize emrettiği şeylerden­dir.[584]

İfâda tavafı yapmak için, ilaç kullanarak hayzmı önleyebilen

hanımların, bunu yapması sağlıklarına zarar vermiyor İse caizdir. Bu durumda ihtilaftan kurtulmuş olur. -En doğrusunu ALLAH bilir.

Dört mezhebe göre, cünüp, hayızlı veya loğusa ha­nımların Kabe'yi tavaf etmeleri durumunda, ihram cezası olarak büyükbaş bir hayvan kurban etmeleri gerekir.[585]

 
Veda Tavafı:
 

Mekke'den aynlınacagı zaman en son yapılması vacip olan tavaftır. Hayız veya loğusa hanımlara veda tavafı yapmak vacip değildir. Bu nedenlerle veda tavafını yapamayan hanımlara kur­ban gerekmez.

İfâda/ziyaret tavafını yaptıktan sonra hayız olan hanımların, veda tavafı için beklemeleri şart değildir. İbn Abbâs fradiyallâ-hu anh) anlatıyor; İfâda tavafını yapmış olan hayızlı hanımların, veda tavafını yapmadan Mekke'den ayrılmalarına ruhsat veril­miştir.[586] Daha önce geçen Safiye'nin rivayet ettiği hadiste Pey­gamberimiz (sallaîlâhu aleyhi ve sellem), b bizi alıkoyacak mı?' diye sormuş; Aişe (radiyallâhu anhâ); 'Yâ Rasulullah! O ifâda tavafını yaptıktan sonra hayız oldu' demesi üzerine de, b halde yola çıksın' buyurmuştu.

 
Hatırlatma:
 

Hayızlı hanımlar, yolculuğa çıkmadan önce temizlenirlerse veya Mekke evlerinin/sınırlarının dışına henüz çıkmadan temizle­nirlerse, veda tavafını yapmaları gerekir.[587]



[579] Buhârî, 1834; Müslim, 1353.

[580] Hac, 29.

[581] Buhârî, 1757; Müslim, 1211.

[582] Fikhu's-Sünne, 1/631; Âişe validemizin böyle bir rivayetine rastlayama­dım.

[583] Buhârî, 1650.

[584] tbn Teymiye, el-Feiâuâ, 26/241.

[585] Ed'Durru'l-Muhtâr,  2/273-296; Fethu't-Kadîr,  2/224-254;  el-Lübâb, 1/199-210; el-Mühezzeb, l/210-217..(Çev.}.

[586] Buhârî, 1760; Müslim, 1328.                  

[587] Şâffi, el-Ûmm, 2/154.