II. Haccı Bozmayan Sakıncalı Durumlar:
 

Birçok âlim, haccı bozmayan sakıncalı durumlarda genellik­le fidye verilmesini öngörmüşlerdir. Ancak bunların bir delili bu­lunmamaktadır. Asıl olan, Müslümanın malının korunma altında olmasıdır. Bu koruma ancak naslarla kalkar. Dolayısıyla, haccı bozmayan sakıncalı durumları yapanlar günah işlemiş olurlar. Bu kimselerin, nassın belirttiği durumlar dışında kurban kesmeleri gerekmez. -En doğrusunu Allah bilir,

Haccı bozmayan sakıncalı durumlar şunlardır;

1. Hanımların peçe ve eldiven kullanmaları.

Hanefî mezhebine göre, sabahtan akşama kadar er­kek başını, kadın yüzünü örterse fidye (kurban kesmesi) gerekir. Şayet günün sadece bir kısmında Örtmüş ise sa­daka vermesi gerekir. (Çev.)

2. Koku kullanmak.

Peygamberimiz (saİlallâhu aleyhi ve sellem); '[İhramh iken] zaferan ile uers kokulu elbiseleri giymeyiniz [548] buyurmuştur.

Hanefî mezhebine göre ihramh kişinin koku kul­lanması durumunda fidye (bir koyun kesmesi) gerekir. (Çev.)

3-4. Tırnakları kısaltmak, saçları kesmek veya kısaltmak.

Yüce Allah; '... Kurban yerine varıncaya kadar, başlarınızı tıraş etmeyin. [549] buyurmuştur. İhramh olanların tırnaklarını kısaltmalarının haram olduğu konusunda âlimler icmâ etmişler­dir.

Tırnağı veya tüyleri rahatsızlık veren kimseler, bunları alabi­lirler. Ancak bu durumda fidye gerekir. Bu üç gün oruç tutmak veya altı miskini doyurmak, ya da bir koyun kurban etmektir. Nitekim Yüce Allah; 'Sizden her kim hasta olursa yahut başından gelen bir rahatsızlığı varsa, oruç veya sadaka veya kurban olmak üzere fidye vermesi gerekir [550] buyurmuştur.

Hanefi mezhebine göre, ihramh bir kişinin, başının en az dörtte birini tıraş etmesi, fazla tüylerini gidermesi veya tırnaklarını kesmesi durumunda bir koyun veya keçi kurban etmesi gerekir. Başının dörtte birinden azını veya bir tırnağını kesmesi durumunda sadaka vermesi gere­kir. [551]

5. Cinsel ilişkiyi çağrıştıran hareketlerde bulunmak.

Şehvetle dokunmak, öpmek ve cinsel ilişkiye girmeksizin benzeri hareketlerde bulunmak haramdır. Çünkü bu türden he-reketler, âyetteki 'la rajesel kadına yaklaşmak' tanımlamasına gi­rer. Fakat bu tür hareketlerle -boşalma olsun veya olmasın- hac bozulmaz.

Hanefî mezhebine göre bu tür hareketlerde bulunan kişinin ceza olarak bir kurban kesmesi gerekir.[552]

6-7. Nişanlanmak ve Nikâh Kıymak.

Osman bin Affân (radiyallâhu anh) anlatıyor; 'Peygamber (sallalîâhu aleyhi ve sellem); «ihramh olan nikah kıyamaz, nikah-İanamaz ve düğür düşemez/nişanlanamaz' buyurmuştur.[553]

 
Hatırlatma:
 

İhrama girmeden önce nikâh akdi kıyılan kadının, ihramh iken eşiyle aynı odada kalması caizdir. Fakat ifâda tavafını yapın­caya kadar, eşine şehvetle dokunma, öpme ve benzeri hareket­lerde bulunamaz.[554]

8-9. Günahlara Yaklaşmak, Kavga ve Tartışmalarda Bulun­mak:

Yüce Allah; '... Hac esnasında kadına yaklaşmak, günah sayılan davranışlarda bulunmak ve kavga etmek yoktur [555] bu­yurmuştur.

10-11. Karada yaşayan bir av hayvanını öldürmek, boğaz­lamak ve ondan yemek. Ancak başkası tarafından avlanmış hay­vanlar yenilebilir.

Yüce Allah; '.., Ey iman edenler! İhramh iken avı öldürme­yin [556] buyurmuştur.

İhramlı iken kim bilerek bir av hayvanı avlarsa, onun kıyme­tini harem bölgesindeki miskinlere yemek olarak dağıtır. Ya da, her miskinin yemeği için bir gün oruç tutar. Nitekim Yüce Allah şöyle buyurmuştur; '... İçinizden kim onu kasten öldürürse, öl­dürdüğü hayvanın dengi (ona) cezadır. (Buna) Kabe'ye varacak bir kurban olmak üzere içinizden adalet sahibi iki kişi hükmeder (öldürülen avın dengini takdir eder). Yahut (avlanmanın cezası) bir kefaret vardır ki, o ölçüde fakirleri doyurmaktır, yahut onun dengi oruç tutmaktır. Ta ki, (yasak avlanmada bulunan) yaptığı­nın cezasını tatmış olsun... [557]

İhramh olmayan bir kişinin avladığı hayvandan yemenin hiçbir sakıncası yoktur. İhramlı olan sahabeler, ihramh olmayan Ebû Katâde (radiyallâhu anh)'m avladığı avı yemenin hükmü­nü Peygamberimize sorduklarında, onlara; 'herhangi biriniz onu avlamasını istedi mi; veya avı gösterdi mi?' dedi. 'Hayır' yanıtı vermeleri üzerine de; 'yiyebilirsiniz [558] buyurdu. Hadis açıkça göstermektedir ki, ihramh olan kişi için veya onun katkısıyla av­lanmayan avın, ihramh kadınlar ve erkekler tarafından yenmesi caizdir.

Hanefî mezhebine göre bir av hayvanını öldüren veya boğazlayan ihramh kişinin, o hayvanın bedelini sa­daka olarak vermesi gerekir. [559]

İhramlı iken öldürülmesi caiz olan beş fasık hayvan ile ezâ veren hayvanlar: Aişe (radiyallâhu anhâ) anlatıyor; 'Rasulullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu; 'Beş hayvan vardır; bunlar fasıktır. Bu hayvanlar, Harem bölgesi dışında da, içinde de olsa öldürülür. Bunlar; alacakarga, çaylak, akreb, fare ve kuduz köpektir.[560]

Sinek, sivrisinek ve benzeri rahatsızlık veren hayvanların öl­dürülmesi caizdir.


[548] Buharı, 1542; Müslim, 117.

[549] Bakara, 196.

[550] Bakara, 196.

[551] Zuhaylî, el-Fıkhu'1-hlâml 3/239. (Çev.)

[552] Zuhaylî, el-Fıkhu'l-İslâmî, 3/245. (Çev.)

[553] Müslim, 1409; Ebû Dâvûd, 1841; Tirmizî, 842; Nesâî, 5/192.

[554] EUMecmû, 7/285; Comiu Ahkâmı'n-Nisâ, 2/552.

[555] Bakara, 197.

[556] Mâide,95.

[557] Mâide,95.

[558] Buharı, 1824; Müslim, 1196.

[559] Zuhaylî, el-Fıkhu'1-İslâmî, 3/249-250. (Çev.;

[560] Buharı, 1829; Müslim, 839.