Bayram namazı

BAYRAM NAMAZLARI

Cuma namazı kendisine farz olan kimseye bayram namazı vâcibdir: Vâcibdir dedik; çünkü Allah (cc) şöyle buyurmuştur:

“Bütün bunlar sayıyı tamamlamanız ve size doğru yolu göstermesine karşılık Allah (cc) ı tekbir etmeniz içindir.”[191] Bu âyetle bayram namazının kasdedildiğini söylemişlerdir. Ayrıca Hz. Peygamber (sas) de bu namazı kılmaya devam etmiştir. Bütün bunlar bayram namazlarının vâcib olduğuna delalet etmektedirler.

Bu namazların sünnet olduğunu söyleyenler de olmuştur. Ama esahh olan birinci görüştür, yani vâcibdir. Câmiü's- Sağir'de geçen bir hadîs-i şerîfde şöyle buyurulmuştur:

“Bir günde iki bayram bir araya geldi (bayram ile cuma aynı güne rastladı). Bunların birincisi (nin namazı) sünnet, ikincisi (nin namazı) farzdır.” Yani birincisinin namazı sünnetin bildirmesiyle vâcib oldu. Çünkü mezkûr hadîs-i şerifin devamında;

“O ikisinden biri terkedilemez.” denmesi, bayram namazlarının vâcibliğine delalet etmektedir. Mevzumuzun başında 'cuma namazı kendisine farz olan kimseye' dememiz de bunu teyid eder.

Bayram namazının şartları, cuma namazının şartları gibidir: Cuma bahsinde geçen 'devlet başkanının kıldırması' cemaatin mevcud olması, şehirde kılınması, vakt-i mahsus gibi şartlar, bayram namazları için de gerekli şartlardır. Bu hususda Hz. Peygamber (sas) şöyle buyurmuştur:

“Cuma namazı teşrik tekbirleri, Ramazan ve Kurban bayramı namazları ancak insanları bir araya toplayan şehirde kılınır,” Hutbe hariç; yani bayramlarda hutbe namazdan sonra okunur. Hz. Peygamber (sas) in de böyle yaptığı nakledilir. Okunmaması da caizdir; çünkü şart değildir. Ancak okunmaması halinde sünnete muhalefet edilmiş olur.

Keza namazdan önce okunursa da, caiz olur. Zira maksat hâsıl olmuştur ki; o da cemaate bayramdaki vazifelerin öğretilmesidir. Ancak her ne kadar caiz ise de, hutbenin bayram namazından önce okunması mekrûhdur. Bayram namazları için ezan ve kamet yoktur. Olduğuna dair de bir rivayet görülmemiştir.

Ramazan bayramı sabahında yıkanmış olmak müstehabdır. Bunu taharet bahsinde anlatmıştık.

Dişleri misvaklamak; bu diğer namazlarda mendubdur.

En güzel elbiseleri giymek; Hz. Peygamber (sas) in tilki derisinden mamul bir cübbesi vardı ki; bunu cumalarda ve bayramlarda giyerdi.

Güzel kokular sürünmek müstehabdır. Çünkü Hz. Peygamber (sas) bayramlarda âilesininkinden olsa bile; koku sürünür, sonra camie namaza giderdi.

Tatlı bir şey; meselâ hurma, üzüm ve bunlara benzer bir şey yemek de müstehabdır. Hz. Peygamber (sas) in böyle yaptığı rivayet edilir. Çünkü 'bayram' adının mânasını bu şeyler gerçekleştirirler. Ayrıca bu hususda verilen emir budur ve hemen yerine getirilmesi gerekir. [192]

Bayram Namazından Evvel Fıtır Sadakasını Vermek:

O gün fıtır sadakasını vermiş olarak namazgaha gitmelidir. Sadakayı yerine verdikden sonra namaza gitmelidir. Hz. Peygamber (sas) böyle yapmıştır. Böylece sadakayı almış olan fakir de, salim kafayla namaza gelmiş olur. Rasûlullah (sas) buyurdu ki;

“Bu günlerde onları dilenme ihtiyacından kurtarın.” Fıtır sadakasının namazdan sonraya bırakılması da caizdir. Ama acele edip, namazdan evvel vermek daha iyidir.

Bütün bu sayılanları yaptıkdan sonra yaya olarak namazgaha gitmek müstehabdır: Hz. Peygamber (sas) in böyle yaptığı rivayet edilmiştir. Ebû Hanîfe'ye göre Ramazan bayramında tekbirler sesli alınmaz. İmameyn dediler ki; Kurban bayramı namazı nazar-ı itibara alınarak, Ramazan bayrammda da tekbirlerin sesli olarak alınması gerekir. Ramazan bayrammda tekbirlerin sessiz alınması gerektiğini söyleyen Ebû Hanîfe'nin delili şudur: Rivayete göre İbn. Abbas (ra) Ramazan bayramında insanların tekbir aldıklarını işitince, (âma olduğu için elinden tutup kendisini camie götürmekde olan) kılavuzuna; “İmam mı tekbir aldı?” diye sormuş. O da “Hayır” deyince, “Öyleyse insanlar delirdiler mi?” demişti. Çünkü esasında zikrin sessiz yapılması gerekir. Tekbirlerin sesli olarak sadece Kurban bayramında alınması gerektiğine dâir nakiller vardır. Öyle ise, sadece Kurban bayramında tekbirler sesli alınmalıdır.

Bayram namazından önce nafile kılınmaz. Çünkü namaza düşkün olmasına rağmen, Hz. Peygamber (sas) bayram namazından önce nafile kılmamıştır. Rivayete göre Hz. Ali (ra) bayram günü namazgaha vardığında bazı kimselerin nafile namaz kılmakda olduklarını görünce,onlara şöye demişti; “Rasûlullah (sas) zamanında görmediğimiz bu namazda neyin nesi?” [193]

[191] Bakara: 2/185.

[192] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 1/171-172.

[193] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 1/172-173.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın