İyiliğinize Layık Değil Ama

Hâl Dili

Kasım 2010 143.SAYI

Halil AKGÜN kaleme aldı, HÂL DİLİ bölümünde yayınlandı.

Sorular Cevaplar

Bir gün Hz. Ali ile oğlu Hz. Hasan (Allah onlardan razı olsun) arasında şu konuşmalar geçer.

– Ey oğul, doğruluk nedir?
– Kötülüğü iyilikle savmaktır.
– Peki, şeref nedir?
– Dostlara iyi davranmak, hataları kabullenmektir.
– Mürüvvet nedir?
– İffetli ve dürüst olmak... Malı helal yoldan kazanmak, yerinde harcamaktır.
– Şefkat nedir?
– Kendinden zayıf olana bakmak, düşmüş olanları koruyup gözetlemektir.
– Alçaklık nedir?
– Kişinin sadece kendi nefsi için elde edip kazanması ve yalnız sevdiği şeyler için harcamasıdır.
– Cömertlik nedir?
– Darlıkta ve bollukta harcama yapmak, ihsanda bulunmaktır.
– Cimrilik nedir?
– Kişinin elinde bulunan malları üstünlük, harcadıklarını ise ziyan olarak görmesidir.
– Kardeşlik nedir?
– Darlıkta ve bollukta iyilik yapmaktır.
– Korkaklık nedir?
– Arkadaşa karşı cüretkâr olmak, düşmana karşı ise geri durmak, ondan kaçmaktır.
– Asıl ganimet nedir?
– Takva sahibi olmaya gayret etmek, dünyevî şeylere değer vermemektir.
– Hilm (yumuşak huyluluk) nedir?
– Öfkeye hakim olmak, nefsin arzularına engel olmaktır.”

Ebu Nuaym İsfahânî, Hilyetü’l-Evliyâ

Bir Can İncitmeyesin

“Sakın nefsine uyup bir can incitmeyesin.
Hüsn ü edebi koyup bir can incitmeyesin.

El ile dövseler de dil ile sövseler de
Bin kez incitseler de bir can incitmeyesin.

Hepsi kardeşlerindir yolda yoldaşlarındır
Halde haldaşlarındır bir can incitmeyesin.

Beyhude canın sıkıp insanlığından çıkıp
Dil (gönül) kâbesini yıkıp bir can incitmeyesin.”

Seyyid Osman Hulusi Darendevî, Divan

İyiliğinize Layık Değil Ama...

Bir gün bir adam Hasan Basrî rh.a. hazretlerine gelerek,

– Falan kimse senin gıybetini yapıyor, hoşuna gitmeyecek sözleri arkandan konuşuyor, dedi.

Hasan Basrî hazretleri, sözü edilen o adama bir tabak yaş hurma gönderdi ve şöyle dedi:

– Duyduğuma göre iyiliklerini, sevaplarını bana hediye etmişsin. Ben de onlara karşılık bu hurmaları hediye etmek istedim. Hediyenin tam karşılığını vermeye güç yetiremiyorum, bunun için beni mazur gör.

İmam Gazâlî, İhyâ

Ömer Olarak Gittim Ömer Olarak Döndüm

Bir gece vakti halife Ömer b. Abdülaziz rh.a. bir şeyler yazıyordu, yanında da bir misafiri vardı. O sırada lambanın sönmek üzere olduğunu fark ettiler.

Misafir:

– Ben lambayla ilgileneyim, yağ koyayım, dedi. Halife:

– Misafire hizmet ettirmek asaletten değildir, dedi. Misafir:

– O halde hizmetçiyi kaldırıyorum.

Halife:

– Hayır, olmaz. O şimdi yeni uykuya dalmıştır, dedi.

Sonra kendisi kalktı, kabı getirip lambaya yağ koydu. Misafiri dedi ki:

– Ey müminlerin emiri, neden bu işi kalkıp kendiniz yaptınız.

Ömer b. Abdülaziz rh.a. ona şu cevabı verdi:

– Ne olmuş ki! İşte Ömer olarak gittim, Ömer olarak döndüm.

Kuşeyrî, Risâle

Kötü Arkadaş

Sehl b. Abdullah Tüsterî k.s. hazretleri şöyle der:

Şu üç sınıf insanla arkadaşlık etmekten sakının:

• Gaflette olan zalim kimseler,
• İkiyüzlü Kur’an okuyucuları,
• Cahil sufiler.

İhyâ

Deryadan İnciler

Erzurumlu İbrahim Hakkı k.s. hazretlerinin mürşidi İsmail Fakirullah k.s.’nin, geçen ay bir bölümünü yayınladığımız tavsiyelerine devam edelim:

“Molla İbrahim! Esas olan kalptir, şart olan muhabbettir. Kalbinde Mevlâsına karşı arzusu olan O’nu bulur. Çünkü O kuluna yakındır, onunla beraberdir ve her yaptığından haberdardır.

İbrahim! Dilin susması kalbin susmasına, kalbin susması marifetullahın kazanılmasına yardımcı olur. İnsanın selameti dilini korumasındadır.

İbrahim! Zikrin en faziletlisi “lâ ilâhe illallah” zikridir. Mevlâ’nın ismini çok tekrar etmek onun muhabbetine vesile olur. Allah Tealâ’yı zikredeni, O da zikreder ve sever.

Molla! Hak Tealâ’ya tevekkül et, her işini O’na havale et. Tevekkül, teslimiyet, sabır ve rıza Cenab-ı Hakk’a varan yolun esaslarıdır.

İbrahim! İlim öğrenmekle hilm (yumuşak huyluluk) kazanılır. Hilm ise sabır ve gayretle elde edilir. Kalp sultandır. Tahtı tevhid ve imandır. Tacı ise hilmdir. İlim yüksek bir mertebe, hilm büyük ihsan ve lütuftur.

Molla İbrahim! Kendisinden razı olandan Allah Tealâ da razıdır. Allah’ın takdirine rıza evliyanın şanındandır. Sevgiliden gelen bela bahşiştir. Bahşişi kabul etmemek hatadır. Allah Tealâ’nın yaptığında hayır vardır, O’nun yaptığı en güzeldir.”

Erzurumlu İbrahim Hakkı, Marifetnâme
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın