๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Hadis te Metin Tenkidi Metodları => Konuyu başlatan: ღAşkullahღ üzerinde 15 Haziran 2011, 20:23:52



Konu Başlığı: Kişinin ölüm anındaki elbisesi ile dirîltileceği
Gönderen: ღAşkullahღ üzerinde 15 Haziran 2011, 20:23:52
c. Kişinin Ölüm Anındaki Elbisesi İle Dirîltileceği



Ebu Saîd el-Hudrî'den rivayet edildiğine göre, o öleceği sırada ye­ni bir elbise istemiş, onu giymiş ve şöyle demiştir:

Hz. Peygamber'den:

"Kişi, içinde öldüğü elbise ile diriltilir" [269] dediğini duydum. Rivayete göre:

Bu söz Hz. Âişe'ye ulaşınca bunu ondan yadırgadığını belirterek:

Allah, Ebu Saîd'e merhamet etsin! Hz. Peygamber bu söz ile ölüm anın­daki amelini kastetmiştir. Nitekim o: “İnsanlar başı açık, çıplak ayak ve sünnetsiz olarak haşrolunurlar" buyurmaktadır [270] demiştir.

Bu rivayette Hz. Âişe, Ebu Saîd'den duyduğu hadisi, herkesin bil­diği "insanlar yalın ayak, başı açık ve sünnetsiz olarak haşrolunurlar" hadisine arzetmektedir. Hz. Âişe, Ebu Saîd'i Hz. Peygamber'den yanlış duymakla itham etmiş, fakat hadisten anladığının yanlış olduğunu; zira onun hadisin zahirini alarak, Hz. Peygamber'in elbise ile son anındaki amelini kastettiğini kavrayamadığını söylemiştir.

Hz. Âişe'nin bu yöntemi, uyulması en uygun olan bir yöntemdir. Hiçbir kimse, sahih bir hadisi, aralarını cemetme imkanı varken, başka bir hadisin manasına uymuyor diye reddetmeye kalkışmamalıdır. Aksine, Hz. Âişe'nin yaptığı gibi zahirî ihtilaftan kurtulmak için birini bir şekilde diğerini ise başka bir şekilde yorumlanmalıdır.

Hz. Âişe'nin, hadis tenkidi ve yorumu noktasında ashabın çoğun­dan daha ileride olduğu görülmektedir. Nitekim daha önce onun bu ko­numuna uygun düşen "Aile fertlerinin ağlaması sebebiyle ölüye azap edileceği", "zina yoluyla doğan çocuğun üç şerliden biri olduğu", "Hz. Peygamber'in Allah Teâlâ'yı gördüğü" ve "üç şeyde uğursuzlu­ğun bulunduğu" hadislerini örnek vermiştik.

Bu, onun ilminin çokluğuna, anlayışının derinliğine, bütün rivayet­leri dikkatli bir nazarla gözetleyen, hatalı taraflarını açıklayan, uygun şe­kilde yorumlayan tutumuna delalet eder. Allah ondan razı olsun.

Böylece hadis metinlerini tenkit konusunda sahabenin ölçülerinin, bu konudaki metotlarının sonuna gelmiş bulunuyoruz. Hz. Âişe'nin söz konusu metodu hadis tenkidi yaparken bütün âlimlerin örnek alması ge­reken bir ölçüdür. [271]


[269] Ebu Davud, Cenaiz, 18.

[270] Zerkeşî, el-İcabe, s. 132.

[271] Misfir B. Gurmullah Ed-Dümeyni, Hadiste Metin Tenkidi Metodları, Kitabevi Yayınları, İstanbul 1997: 94-95.