Müsned-i Ahmed Bin Hanbel 4.Cilt

[273] Sened:

Sahih: Müsned, 11/111, H.no:5898; Heysemî, hadisi Ahmed b. Hanbel veTaberânî´nin Kebir ve´ında naklettiğini, senedinde zayıf kabul ettiği İbn Lehîâ´nın bulunduğunu, bazılarının da hadisini hasen saydıklarını belirtir. Bk. Mecma´, 1/296. Bennâ, hadisin Bezzâr ve Taberânî´nin eserlerinde de nakledildiğini ve senedinde İbn Lehîâ´nın bulunduğunu söyler. Ancak hadisin 168/1038 ve 169/1039. hadislerle desteklendiğini ilâve eder. Bk. Bülûğu´t-emânî, 11/282. İbn Lehîa İ!e ilgili bilgi İçin 22/64. hadisin tahricİne bk.

a-Cündüb b. Süfyân el-Becelî´den (Radtyallahü anh) şahidi için bk.168/1038. hadis b-Semüra b. Cündüb´den (Radıyallahü anh) şahidi için bk.169/1039. hadis c-Ebû Hüreyre´den (Radıyallahü anh) şahidi: lafzı ile: TirmiıS, Fiten, 6, H.no:2164 (Hadİs´İn Cündüb ve İbn Ömer´den de nakledildiğini, Ebû Hüreyre rivayetinin ise "hasen-garib" olduğunu söyler); Dârimi´nİn metni ise şöyledir;

Darimi, Salât, 136, H.no: 1433.

d-Hz. EbÛ Bekir´den (RadtyallahU anh) şahidi: îbn Mâce, Fiten, 6, H.no:3945 (Bûsırî, isnadındaki râvîlerin sika olduklarını, fakat senedinin "Sa´d b. İbrahim, Habis b. Sa´d´a yetişmediği için" munkatı olduğunu söyler).

e-Ebû Bekre´den (Radıyallahü anlı) şahidi: ilâvesi ile nakledilir. Heysemî, Taberânî-

nin Kebîr´inde naklettiği hadisin senedindeki râvilerin sahih ricali olduklarını belirtir. Bk.

Mecma´, U/41.

[274] Bu ziyade için bk. Müslim, Salât, 657.

[275] İmam Ahmed b. Hanbel, El-Müsned, el-Fethu?r-Rabbani Tertibi, Ensar Yayıncılık: 4/83.

[276] Sened:

Sahih: Müsned, IV/312. H.no:i´8707; Benzer rivayet için bk. IV/313, H.no: 18716: Müslim, Mesâcid, 261 ziyadesiyle; TirmizU Satât, 165, H.no:222 (hasen-sahih); İbn Mâce, Fiten, 6, H.no:i301.

Cündüb´ün tam ismi Cündüb/Cündeb b. Abdullah b. SUfyân el-Kasrî el-Becelî´dir. Bazen dedesine nisbet edilerek rivayetlerde yerini altr. Hadisin şâhidleri İçin 167/1037. hadisin tahricine bk.

[277] İmam Ahmed b. Hanbel, El-Müsned, el-Fethu?r-Rabbani Tertibi, Ensar Yayıncılık: 4/83-84.

[278] Sened:

Sahih: Müsned, V/10, H.no: 19994; İbn Mâce, Fiten, 6, H.no:3946 (Bûsırî. "Şayet Hasan, Semüra´dan duymuşsa isnadı sahihtir" der).

Ctindeb/Cündüb b. Abdullah el-Kasrî´den (ftadıyattahti anh) şahidi için bk. Müslim, MesScid,261.

Cündeb/CündUb b. SUfyan´dan (Radıycdlahü anh) şahidi için bk. Müslim, Mesâcid, 262; Tirmizî, Salât, 165, H.no:222 (hasen-sahih);

Hadisin şâhidleri için 167/1037. hadisin tahricine bk.

[279] İmam Ahmed b. Hanbel, El-Müsned, el-Fethu?r-Rabbani Tertibi, Ensar Yayıncılık: 4/84.

[280] Umûme kelimesi amcanın çoğuludur ya da masdardır. Bk. Râzî, Muhtar. Bazı rivayetlerde geçen dediler mânâsındaki fiil cemi gelmektedir. Bu nedenle amcalar şeklinde terceme edildi. Bk. Beyhakî, 1/399.

Burada sahabenin meçhul olması zarar vermez, zira hepsi adalet (dinî konularda dürüstlük) sıfatıyla muttasıftır. Bk Azimâbâdî, Avnü´l-ma´bûd, IV/13.

[281] Sened:

Sahih: Müsned, V/57, H.no:20458; İbn Ebİ Şeybe, 1/292, H.no:3354: Heysemî, senedinde Ebû Umeyr b. Enes´in bulunduğunu, Ebû Bişr Ca´fer b. Ebî Vahşİyye´nin hâricinde kendisinden hadis rivayet eden bir talebesinin bulunmadığını, diğer râvilenn ise sika olduklarını belirtir. Bk. Mecma´, 11/39-40.

Yatsı ve sabah namazına cemaate devam etmeyi öğütleyen ve buna devam etmeyenleri nifak vasfı İle uyaran diğer rivayetler:

a-Ebû Hüreyre´nin {Radıyaltahü anlı) rivayeti: Bir sonraki 171/1041. hadis.

b-Enes´in (Radıyallahii anh) rivayeti:

Müsned, III/151, H.no:l2124; Heysemî, senedindeki râvilenn ise sika olduklarını belirtir. Bk. Mecma MI/39.

C-Hz.Âişe´den (RadıyallahÜ anhâ):

A/üinerf, VI/80, H.no:24387; A>/i £M Jeyte, 1/293, H.no:3356; /frn Mâce, Mesâcid, 18,H.no:796.

Heysemî, hadisi Taberânî´nİn Evsafına* naklettiğini, senedinde zayıf olan Zekeriyâ b. Manzûr´un bulunduğunu söyler. Bk. Mecma´, 11/40.

d-lbn Ömer´den (Radtyallahii anhüınâ):

Heysemî, hadisi Taberânî´nİn Evsafında naklettiğini, senedinde zayıf olan fakat yalanla suçlanmamış bir râvinİn bulunduğunu söyler. Bk. Mecma´, 11/40.

İbn Ömer´den (Radıyallahii anhamâ) şu nakil de rivayet edilir: (tü-)ij _^

An Ebî Şeybe, 1/292, H.no:3353; Heysemî, hadisi Bezzâr ve Taberânî´nİn naklettiğini, Taberânî´nİn râvilerinin sika olduklarını belirtir. Aynca Bezzâr´ın da sika râvilerle ve lafzı ile naklettiğini söyler. Bk. Mecma´, 11/40.

e-Ebu´d-Derdâ´dan (Radıyallahii anh):

Heysemî, hadisi Taberânî´nİn Kebîr´inde naklettiğini, senedindeki Neha´lı hakkında bilgi veren birini görmediğini, fakat bir başka tarikte isminin Câbİr olarak verildiğini söyler. Bk. Mecma´, 11/40. Aynca bk. Elbânî, es-Silsiletü´s-sahîha, H.no:1474. îbn EbîŞeybe´nİn lafzı:

İbn Ebî Şeybe, 1/292, H.no:3355; Görüldüğü gibi bu senedde Ebu´d-Derdâ´dan nakleden İbn Ebî Leylâ´dır.

f-lbn Mes´ûd´dan (Radıyallahü anlı):

Heysemî, hadisi Taberânî´nin ATe&Vinde naklettiğini, râvilerinin sahih ricali olduklarını belirtir. Bk. Mecma´, H/40. İbn Mes´ûd´dan bir rivayet 1522/2392. hadiste zikredilecektir. g-Übey b. Ka´b´dan (Radıyallahü anlı);

M«i«erf, V/I41, H.no:21169; Benzer rivayetler için bk. V/140, H.no:21162-21163; V/141, H.no:2I171 (müphem râvi bulunduğu için senedi zayıftır); V/141, H.no:2I170 (z.) (Ahmed b. Hanbel´in Müsned´inde Ebû Basîr ve oğlu Abdullah b. Ebû Basîr´in Übey b. Ka´b´dan hadîsi başlığı altında bu konudaki rivayetlerin hepsi verilmiştir. Bk. V/140-141, H.no:21162-2U71 Abdullah´ın ziyâdeleri 21164. hadisten itibaren sonuna kadar devam etmektedir). Ebû Dâvûd, Salât, 47, H.no:554; Nesâî, İmamet, 45, H.no:841; Dârimi, Salât, 53, H.no:1273; İbn EbîŞeybe, 1/292, H.no:3352; Saydâvî, Mu´cemü´ş-şiiyûh, s.160.

h-Ebû Ümâme´den (Radtyatlaha anlı):

Heysemî, hadisi Taberânî´nin Keöîr´inde naklettiğini, senedinde zayıf olan Mesleme b. Ali´nin bulunduğunu söyler. Bk. Mecma´, 11/40. Elbânî bu hadisi kuvvetlendirmiştir. Bk. ed-Daîfe, 1/366, H.no:364.

ı-Enes b. Mâlik aracılığı İle Hz.Ömer´den (Radtyallahü anhlimâ);

İbn Mâce, Mesâcİd, 18, H.no:798 (Senedinde irsâl/kopukluk ve zafiyet vardır. Çünkü Tirmizî ve Dârekutnî: "Umara b. Gariyye Enes´e yetişmemiş, onunla karşılaşmamıştır. İsmail b. Ayyaş ise tedlis yaptı" derler); Hz. Ömer´in bu hususta şu sözü nakledilir:

Bk. İbn EbîŞeybe, 1/293, H.no:3358-3361.

[282] Bu namazların cemaatle kılınması kastedilmiştir. Zira bu vakitler insanların yorgunluk ya da istirahat zamanları olduğu için mescide gitmek fedakârlık ister, bilhassa münafıklara bu zor gelmektedir. Rasûlullah´ın bu konuda ağır tehditleri bulunmaktadır. Bk. Müsned Trc. H. no: 171/1041.

[283] İmam Ahmed b. Hanbel, El-Müsned, el-Fethu?r-Rabbani Tertibi, Ensar Yayıncılık: 4/84-86.

[284] sened:

Sahih: Müsned, 11/479-480, H.no:10İ68; Benzer rivayetler için bk. 11/416, H.no:9353; 11/525-526, H.no:10748; 11/537, H.no:l0877; 11/539, H.no:10904; 11/531, H.no:10821; 11/472, H.ııo: 10056-10057; 11/314. H.no:8134; 11/244, H.no:7324; 11/377, H.no:8889; 11/533, H.no:l0840; 11/466, H.no:9974; 11/303, H.no:8009; H/278, H.no:7724; 11/236, H.no:7225; 11/367, H.no:8782; 11/376, H.no:8876; 11/374-375, H.no:8858; 11/424, H.no:9454:

Mâlik, Cemâat, 6; Nida, 3; Buhâri, Husûmât, 5; Ezan, 9, 32, 34, 73; Şehâdât, 30; Müslim, Salât, 129; Mesâcid, 252; Ebû Dâvûd, Salât, 46-47, H.no:548-549; Tirmizî, Salât, 48, 52, H.no:217 (Bu konuda Abdullah b. Mes´ûd, Ebu´d-Derdâ, İbn Abbas, Muâz b. Enes ve Câbir´den de nakiller vardır. Ebû Hüreyre´nin rivayeti ise "hasen-sahih"tir), 225; NesâU Mevâkît, 22, H.no:538; Ezan, 31, H.no:669; İmamet, 45, H.no:841; İbn Mâce, Mesâcid, 18, H.no: 797; Dârimi, Salât, 19, 53, 54, H.no:1215, 1276, 1277; İbn Hıbbân, V/527, H.no:2153; İbn EbîŞeybe, 1/292, H.no:335L İbn Huzeyme, 11/366, H.no: 1476.

Ayrıca bir önceki 170/1040. hadisin tahricine bk.

Bu rivayet 1521/2391,1311-1313/2181-2183. hadislerde zikredilecektir.

[285] Metindeki bu kelime; etinin birazı alınmış kemik mânâsmdadır. Bk. Bennâ, age. 11/283.

[286] Bazı rivayetlerde; evlerinde kılan topluluklar şeklinde geçmektedir. Bu nedenle tercemeye evleri açıklaması konuldu. Bk. Ebû Dâvûd, Salât 26, No549

[287] İmam Ahmed b. Hanbel, El-Müsned, el-Fethu?r-Rabbani Tertibi, Ensar Yayıncılık: 4/86-87.

[288] Sened:

Hasen: MZota/, in/438439, H.no:15560; Efcw Aîvûrf, Tatavvu´, 12, H.no:1287 lafzı ile; £bd Ka´tö, IU/61, 66, H.no:1487, 1495; Taberânî, el-Mu´cemü´l-kebîr, XX/196. H.no:442; Beyhakî, es-Sünenü´l-kübrâ, 111/49.

Zebbân b. Fâid el-Mısrî el-Habrânî´nin (v.155/772) Tirmizî bir, Ebû Dâvûd üç, İbn Mâce iki, Ahmed b. Hanbel ise oluz beş rivayetini nakleder. Çoğunu da bu senedle nakleder. Tirmizî herhangi bir tenkitte bulunmamıştır. İbn Mâce´nin Zevâid´inde Bûsırî İbn Lehîa ve hocası Zebbân b. Fâid*i zayıf sayar. Bk. îbn Mâce, Cihâd, 24, H.no:2824; Zehebî ve İbn Hacer: "Faziletli, âbid ve iyi biridir; fakat hadisi zayıftır"derler. Bk.Kâşif, Trc.no: 1610; TaJtnt.Trc.no: 1985; Ebu´l-Vefâ Hâşiye´sİnde: "Yahya b. Main´in zayıf saydığını söyleyerek, Ahmed b. Hatibe)´in: "hadisleri münkerdir", Ebû Hâtim´in: "sâlihtir" sözlerini nakleder." "Sâlİh" terimi ta´dil lafızlarından biri olup kişinin sadece din ve takvasının kuvvetli oluşuna işarettir. Zabtının sâlih olmasını ifade etmez. "Hadisi sâlihtir" sözü böyle değildir.

Heysemî bu hadisi şu lafeı ile eserinde zikreder:

Ebû Ya´lâ, 111/61, 66, H.no:1487, 1495; Heysemî, hadisi Ebû Davud´un muhtasar olarak rivayet ettiğini, Ebû Ya´lâ´nin da naklettiğini, senedinde Zebbân´in bulunduğunu, bu râviyi cumhurun zayıf saydığını, Ebû Hâtim´in "sâlihtir" ded...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın