๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Hadis İlimleri ve Hadis Istılahları => Konuyu başlatan: ღAşkullahღ üzerinde 12 Haziran 2011, 18:28:47



Konu Başlığı: Vasiyyet
Gönderen: ღAşkullahღ üzerinde 12 Haziran 2011, 18:28:47
7. Vasıyyet.     

 

Tahammulu'l-hadîsİn pek nâdir bir şekli olan vâsıyyet, sefere çıkan veya ölmek üzere olan bir şeyhin, rivayet etmekte olduğu kitabı bir şahsa vasıyyet ederek bırakması demektir.[364] Bâzı selef âlimleri, kendine kitap bırakılan şahsın (mûsâleh), onu şeyh (mûsî) den rivayet etmesini mübâh saymışlardır; zîrâ onlar bu vasıyyetin bir nev'î i'lâm'a benzediğini, bir çeşit münâvele olduğunu söylemiş­lerdir. Sanki şeyh bu vasıyyetiyle, açık açık söylememekle beraber, tale­besine muayyen bir şey vermiş (münâvele yapmış) ve o şeyin Kendi rivayetlerinden olduğunu söylemiş (i'lâm etmiş) gibidir. [365]

Vasıyyet yoluyle rivayete cevaz verenle bununla beraber -onun tahammulu'l-hadîs şekillerinin en zayıfı olduğunu da itiraf et­mektedirler. Vasıyyet bâzı bakımdan münâvele ve i'lâm'a benze­mekle beraber onların dûnundadır. Ibmı Salâh ise vasıyyet ile münâvele ve ilâm arasında herhangi bir benzerlik bulunduğunu söyle­yenleri şiddetle reddederek diyor ki:

"Bâzıları vasıyyet yoluyla rivayeti kabul ederek onu bir nev'î i'lâm ve münâvele'ye teşbih etmişlerdir. Bu doğru olamaz; zîrâ - daha önce de söylediğimiz üzere mücerred bir ilâm ve münâve-le'yi kâfi görerek rivayete cevaz verenlerin sözünün bir dayanağı vardır; ama i'lâm ve münâvele ve vasıyyet arasında bir yakınlık bile yoktur. [366]

Vasıyyet edilen kimsenin rivayet sırasında vasıyyet edenin sözü­nü, fazla veya noksansız olarak, aynen söylemesi gerekir; çünkü mal vasıyyetinde olduğu gibi, ilim vasıyyetinin de hudud ve miktarı belli olmak icâb eder. Aynı şekilde vasıyyet edilen şey de kitap mı, kitap­lar mı, hadîs mi, hadîsler mi, mesmûât mı, merviyyât mı? her ne ise vasıyyet eden şeyhin söylediği gibi açık ve net olmalıdır.[367]



[364] Tedrîbu'r-ıâvî, s.  148.

[365] el-Bâ'isu'1-hasîs, s.  141.

[366] Tavzîrm'l-efkâr, c. II, s. 344,

[367] Dr. Subhi es-Sâlih, Hadis İlimleri ve Hadîs Istılahları, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları: 81.