İmâm Tirmizî

4. İmâm Tirmizî.

îmâm, hafız ve münekkıd Muhammed b. îsâ b. Sevre et-Tir-mizî'nin künyesi Ebû 'îsâ'dır. H. 200 yılında doğmuştur. Buhârâ'ya giderek orada hadîs okumuştur. Birçok memleketler dolaşmış, Hora-san'hlardan, Hicâz'lılardan ve Irak'hlardan hadîs dinlemiştir. Buhârî, Musİim, ve îsmâîl b. Mûsâ es-Suddî'den rivayet etmiştir. Ondan rivayet edenler ise pek çoktur: el-Heysem b. Kuleyb eş-Şâşî, Mekhûl b. el-Fadl ve es-Sunen diye mâruf olan el-Gâmi'in râvîsi Muhammed b. Mahbûb el-Mahbûbî el-Mervezî bunlar arasındadır.

Tirmizî'nin birçok eserleri vardır. Başlıcaları şunlardır: Kitâ-bu'I-Hel, Kitâbu'ş-şemâil, Kitâbu esmâ'is-sahâbe, Kitâbul-esma( ve'l-kuna ve şüphesiz en meşhur kitabı es-Sunen diye anılan el-Câmî'idir. Hasen hadis bahsinde söylediğimiz gibi, Tirmizî'nin es-Sunen'i, hasen hadîs mevzuunda ana kaynaktır. es-Sunen dört kısımdan ibarettir. Birinci kısımda, sahîh olduğu kat'î olan hadîsler; ikinci kısımda, Ebû Dâvûd ve en-Nese'î'nin şartlarına uygun olan hadîsler; üçüncü kısımda, illetini açıkladığı hadîsler; dördüncü kısımda ise, "bu kitaba aldığım hadîslerle bâzı fakîhler amel etmişlerdir", diyerek durumunu açıkladığı hadîsler vardır.

Abdullah b. Muhammed el-Ensârî, Sunenu't-Tirmizî'nin hususiyetlerine temas ederek: "Tirmizî'nin Sunen'i, bence Buhârî ve Müslim'in Sahihlerinden daha faydalıdır", deyince, bunu duyan Muhammed b. Tâhir el-Makdisî, Abdullah'a: Neden böyle söylüyorsun? diye sordu. Abdullah da şu cevâbı verdi: "Zîrâ Buhârî ve Müslim'in Sahîh'lerinden ancak hadîs ilmini çok iyi bilenler faydalanabilir. Tirmizî ise, kitabındaki hadîsleri açıklayıp şerh etmiştir. Bu sebeple fakîhler, muhaddisler ve başkaları ondan faydalanırlar".

Tirmizî, kitabının kıymetini bilir ve derdi ki:

"Bu kitabı tasnif ettikten sonra, Hicaz, Irak ve Horasan âlimlerine gösterdim, beğendiler. Kimin evinde bu kitap varsa, orada, konuşan bir peygamber varmış gibidir!".

Tirmizî, hayâtının sonlarına doğru âmâ oldu ve 279 yılında vefat etti.[1204]

[1204] Tirmizî'nin tcrcemc-i hâli için bk. Tehzîbu*l-esmâ', c IX, s. 387;|Jezkîrâ-tu'1-huffâz, c. II, s. 187; Nektu'l-Jıimyân, 3. 264.

Dr. Subhi es-Sâlih, Hadis İlimleri ve Hadîs Istılahları, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları: 341-342.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın