İbnu Şihâb ez Zuhrî

4. İbnu Şihâb ez-Zuhrî.

îbnu Şihâb'ın adı, Muhammed b. Müslim b. Ahdülâh'dır. el-H-eys b. Sa'd onun hakkında şunları söylemektedir:

"ez-Zuhrî'den daha ihatalı bir âlim görmedim. Sanl. ıskalarını rivayet etmek istemezmiş gibi, çoğu zaman tergîb had i-İtrini rivayet ederdi; aynı zamanda Sünnet ve Kur'ân hakkındaki hadîsleri de rivayet ederdi; rivayet ettiği hadîsler kusursuz îdi".

ez-Zuhrî, Hicaz ile Şam arasındaki Eyle köyünde otururdu. Şöh-ifreti öylesine yayıldı ki, Hicaz ve Şam âlimlerinin mercii hâline geldi. Sa'id b. el-Museyyeb'in Şam civarındaki "Şa'bedâ" adlı köyünde onunla birlikte sekiz sene kalmış ve yine orada 123 yılında, bâzılarına göre 125 yılında vefat etmiştir. ez-Zuhrî, duyduğu hadîsleri tedvin ederdi. Salih b. Keysân diyor.

"ez-Zuhrî ile birlikte hadîs toplardık. Zuhrî bana: Gel, Rasûl-i Ekrem (s.a.v.)'in hadîslerini yazalım, dedi. Bir müddet sonra, gej sahabenin kavillerini de yazalım, dedi; fakat o yazdı, ben yaznjadım. Neticede o kazandı, biz kaybettik ez-Zuhrî'nin hıfz ve zabtının ne kadar kuvvetli olduğunu ifade etmek maksadıyle onun anlattığı şu vaka zikredilir: Hişâm b. Abdil-[ melik Zuhrî'den bir çocuğuna hadîs imlâ ettirmesini ister. ez-Zuhrî, çocuğa dört yüz hadîs yazdırır ve çıkıp gider. Sonra da ey hadîsciler, neredesiniz? diyerek muhaddislerı toplar ve onlara da bu dört yüz hadîsi yazdırır. Aradan bir ay kadar bir zaman geçer. Birgün Hişâm, ez-Zührî ile karşılaşarak ona: Yazdırdığın hadîsleri kaybettim, der ve bir kâtip çağırarak hadîsleri tekrar yazdırır. Bilâhare bunları ilk defa yazılan hadîslerle karşılaştırır ve bir tek harfinin dahî farklı olmadığını görür. Bu hâdise üzerine Hişâm, ez-Zührryi çok beğenir ve onu çocuklarına muallim tâyin eder.

Amr b. Dînâr'ı: "Hadîsleri tam metinleri ile Zuhrî gibi rivayet eden birini daha görmedim", diyerek, ez-Zuhii'nin faziletini îtirâfa sevk eden şey, onun hadîsleri böylesine bir dikkat ve ihtimamla zab-tetmesidîr. ez-Zuhrî, hadîsleri asıl metinleri ile rivayet etmek hususunda pek titiz davranırdı. Onun rivayet ettiği hadîslerin bin iki yüz'e ulaştığı söylenmektedir; fakat bu hadîslerin müsned olanları bu rakamın yarısı kadardır.

ez-Zuhrî, şu muhaddislerden hadîs rivayet etmiştir: Abdullah b. Ömer, Abdullah b. Ca'fer, Sehl b. ez-Zubeyr, «Atâ b. Ebî Rabâh.

Diğer taraftan Ubâde b. es-Sâmit, Ebû Hureyre, Râfî b. Hudeyc ve başkalarından da mürsel rivayetleri vardır.

Buhârî, onun esahh-ı esânîdının: şeklinde olduğunu söylemektedir. Ebû Bekir b. Ebî Şeybe'ye göre esahh-ı esânîdi ise şöyledir :[1191]

[1191] Dr. Subhi es-Sâlih, Hadis İlimleri ve Hadîs Istılahları, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları: 326-328.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın