İbnu Sad ve tabakatdaki tasnif metodu

5- RÂVÎLERİN TABAKALARI

1- İBNU SA'D ve et-TABAKÂT'DAKÎ TASNÎF METODU

Giriş:

Hadîslerin cem'i, hadîs toplamak için yap lan seyahatler ve bu sahada yazılmış olan eserlerin tedvini, rivayet ve isnada dayanan bütün naklî ilimlerle birlikte ilk müslüman Arap kültürünün temelini teşkîl eder. Târih, siyer, megâzî, fetihnameler, terâcim ve tabakât kitapları, hattâ tefsir ve kıraat ilimlerine dâir bütün bilgilerimiz, hadîsin cem ve rivayeti neticesinde meydana gelmiştir; çünkü hadîsler, vârid oldukları ilk halleriyle râvîlerin zihinlerinde ve hafızların kalblerinde iktn bütün bu ilimleri ihtiva etmekteydi. Bu parça paıça bilgiler, müstakil isim ve mevzular ile yavaş, yavaş hadîsten ayrılmaya başladı ve daha sonraları herbiri başlı başına birer ümim hâline geldi.

Tabakât kitapları, hadîsin cem ve tedvini ile doğan bu ilk İslâm kültüıünün bir cephesini teşkîl eder. Bu kitaplarda râvîlerin hâl tercemelerini ve asır asır, tabaka tabaka durumlarını bulmaktayız. [1133]Biz bu fasılda, tabakât kitaplarından, onların esâs kaynaklatmdau ve bu nev'i târihi-tenkîdî incelemelerde bulunan kimselerden mutlaka bilmemiz lâzım gelenleriyle meşgul olacağız.

Tabakât der demez akla ilk gelen, îbnu Sa'd'in et-Tabakâtu'l-kubrâ sıchr; zîrâ bu esef, tabakât ilminde yazılan kitapların en değerlileri ndendir. [1134]Bu nev'i tetkiklerin esâsına ve bu mevzuda kitap yazmış olanların metodlarına vâkıf olabilmek için yapacağımız en faydalı çalışma, bu eseii tahlil etmektir. Biz de et-Tabakât'ın müellifini tanıtarak işe başlıyoruz.[1135]

[1133] er-RİsâJf;tu'l-mustatrafe, s. 104.

[1134] Muhtasara 'uîûmi'l-hadîs, s, 302.

[1135] Dr. Subhi es-Sâlih, Hadis İlimleri ve Hadîs Istılahları, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları: 291.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın