> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > Hadis Eserleri > Hadis Edebiyatı  > I. Hadis Usulü Edebiyatı
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: I. Hadis Usulü Edebiyatı  (Okunma Sayısı 2030 defa)
05 Haziran 2011, 16:18:40
Hadice
Tecrübeli Üyeler
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 5.945


« : 05 Haziran 2011, 16:18:40 »



ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HADİS USULÜ EDEBİYATI

I. Hadis Usulü Edebiyatı

Hadis İlmi temelde Rivâyetu 1-hadis ve Dirâyetü'l-hadîs diye iki ana bi­lim dalına ayrılmaktadır. Hadîs edebiyatı da bu iki taksime göre şekillenmekte ve incelenmektedir. Biz ilk iki bölümde Rivâyetü'l-hadîs edebiyatının muhte­lif örneklerini tanıtmaya çalıştık. Burada ise Dirâyetü'l-hadîs edebiyatını meşhur ve muteber örnekleriyle tanıtmak istiyoruz.

Mustalahu'l-hadîs ve usûlul-hadîs diye de isimlendirilen Dirâyetü'l-hadîs ilmi, "sened ve metnin durumlarını anlamaya imkân veren kaideler ilmi" ola­rak tarif edilmektedir. Bu tariften açıkça anlaşılacağı gibi Dirâyetu'l-hadis îl-mi, genel ve teorik kaideler vaz ederek ravî, rivayet ve merviyy konularının tetkik ve tenkidine zemin hazırlamaktadır. Bu ilmin edebiyatı da prensipler edebiyatı demektir.

Zaten usûl, asl'm çoğulu olarak, asıllar, kökler, kaynaklar anlamında­dır. Terim olarak da yol, yöntem, kaide, düzen ve metod anlamlarına gelen usûl, bir ilmin asıl mevzuundan önce öğrenilmesi gereken esaslar, prensipler ve başlangıç bilgileri ve teknikleri demektir. Böyle olunca, Hadîs usûlü, Hadis il­minin dayandığı prensipler, hadis metodolojisi anlamına gelmektedir.

Hadis Usûlcüleri denilince de hadis ilminin dirayete dayanan prensipler bölümü (usûliyât) ile meşgul olan âlimler ("usûliyyûn") akla gelir.

Dirâyetu 1-hadis îlmi ve dolayısıyla Hadis Usûlü Edebiyatı da temellerini Rivâyetul-hadis İlmi ve Edebiyatı gibi ashâb-ı kiram'ın hadis nakli ve rivaye­tinde gösterdikleri titizlik, araştırma ('tesebbüt-taharri") ve denetim faaliye-tinlerinde bulmaktadır. Ashabın, üst seviyede bir dikkat ve titizliğe sahip ol­maları yanında, birbirlerinden duydukları hadisleri daha iyi bilenden tahkik etmekten de geri kalmadıkları bilinmektedir. Hz.Aişe'nin 20 kadar sahâbinin rivayetlerini tashih ettiğine dair hadisleri Bedreddin ez-Zerkeşi (79411391) "el-İcâbe li îrâdi mestedrekethü Aişe ale's-sahâbe[575] adlı eserde toplamış bulunmaktadır. Öte yandan Hatib Bağdadî (46311071) de hadis öğrenmek ve bildikleri hadisleri kontrol etmek için uzun yolculuklara çıkan sahâbileri "er-Rihle fî talebi'I-hadîs[576]   tanıtmaktadır.

Ashab ile başlayan bir araştırma ve tetkik gayretleri, dirâyyetü'l-hadis'e aid kaidelerin şekillenmesine zemin hazırlamıştır. Tebliğ görevi ve Hz.Pey­gambere yalan isnad etmeme dikkati, hadis ilmine dair tüm faaliyetlerin teme­linde yatan gerçek olmanın yanında hadis usûlünün, en erken bir dönemden itibaren uygulama alanına intikalini de gerçekleştirmiş olan asıl sebeptir. An­cak Hadis Usûlüne dair edebiyatı müstakil hüviyetleri ile Rivâyetü'l-hadis Edebiyatından daha sonraki bir dönemde bulabilmekteyiz.

Aslında bu gelişme -mesele biraz yakından tetkik edilirse- tabiî buluna­caktır. Zira hadis metinlerinin hadis kitaplarında bir araya getirilmesi temel­de "sahih" hadisleri tesbit amacından kaynaklanmaktaydı. Bu tesbit çalış­maları da belli kaidelere göre yapılıyordu. Bazıları kabul edilirken bir kısmı da güvenilir bulunmuyor ve reddediliyordu. Ne var ki bu tesbit, redd ve kabul­lere esas teşkil eden kaideler ("usûl") belli kitaplarda toplanmış değildi. Kai­delerin biliniyor ve uygulanıyor olması yeterli görülmekteydi. Hadis metinleri­nin bu uygulanan canlı kaidelere göre tesbitinden sonra, geleceğin araştırıcıla­rına Hadis Edebiyatının hangi kaidelere göre oluşturulduğunu anlatma görevi de yerine getirilirdi. Nitekim bu da geciktirilmemiş, kütüb-i sitte dönemini ta-kib eden yıllarda usûl edebiyatı da müstakil mahsûllerini vermiştir.

Ancak yine bu arada hatırlanması uygun olan bir durum söz konusudur. O da -müstakilleri olmasa bile- bazı hadis Usûlü kaideleri daha önceki dönem­lere ait eserlerde de yer almıştır. Meselâ îmanı Şâfıî (204i819)'nin er-Risâle.'si Ahmed b.Hanbel (2411'855) 'in, kendisine sorulan suallere verdiği cevap­lar, Müslim (261 i874)'in Sahih'mde yazdığı mukaddime, Ebu Davud (275/888)'un Mekkelilere yazdığı mektub, Tirmizi (2791'892)'nin Câmi'i ve sonundaki Kitâbu'l-ilel'z' bu konuda ilk anda sayılabilecek olan eserlerdir. Yi­ne Buhârî (2561870)'nin üç tarihi, cerh ve ta'dil bilginlerinin değerlendirme­leri de hadis usûlü kaidelerinin ilk kaynaklarıdır. Hatta bu gerekçe ile Tirmizınin ilk usûl yazarı kabul edilmesi gerektiği fikri ileri sürülmüştür? [577]

Ne var ki, biz Usûl Edebiyatı diye müstakillen vücuda getirilmiş eserleri kasdetmekte ve onları ele almak istemekteyiz.

Bu, aynı zamanda hadis ilminde lisans üstü çalışması yapacak olanların müstağni kalmayacakları Usûl Edebiyatını tetkik etmek anlamına da gelecek­tir. İbn Hacer el-Askalânî (852/1448)'nin Nuhbetu'l-fıker Şerhi Mukaddi­mesinde verdiği listeyi esas alarak şöyle bir sıralama yapmak mümkündür:

1. el-Muhadisü'l-fâsıl beyne'r-râvî ve'1-vâ'î, Ebu Muhammed el-Ha-sen bAbdirrahmân b.Hallâd er-Râmehurmuzl (360/971).

2. Ma'rifetu  ulûmi'l-hadîs, el-Hakim Ebu Abdillah en-Neysâbûri (405/1014).

3. el-Müstahrac, Ebû Nuaym el-Isfehânî (430/1038).

4. el-Kifâye   fî   ilmi'r-rivâye, el-Hatîb   Ebû   Bekr   el-Bağdâdî (463/1071).

5. el-İlma' ilâ ma'fîreti usûli'r-rivâye ve takyûdi's-sema', el-Kaadî İyaz (544/1149).

6. Mâ lâ yese'u'l-muhaddise cehluh, Ebû Hafs Ömer b.Abdilmecid el-Meyânci (580/'1184).

7. Ulûmu'l-hadîs, İbnu's-Salah, Ebu Amr Osman b. Abdirrahman eş-Şehrizûrî (643/1245).

a. et-Takrîb   ve't-teysîr, Muhyiddîn   Yahya   b.Şeref en-Nevevî (676/1277).

b. İhtisara Ulûmi'l-hadîs, el-Hafız îbn Kesîr (774/1373).

c. Nuhbetu'l-fiker fî muşta lalı ı ehli'1-eser, îbn Hacer el-Askalânî (852/1448).

8. Tedrîbu'r-râvî fî şerhi Takrîbi'n-Nevevî, Celâleddin es-Suyûti (911/1505).

9. Kava'idu't-tahdîs, es-Seyyid Cemaleddin el-Kaasımî (1332/1914).

10- Tevcîhu'n-nazar ilâ usûli'I-eser, Tahir el-Cezâirî (1338/1920)

Pek tabiîdir ki Hadis Usûlü Edebiyatı bunlardan ibaret değildir, özellik­le h.XPV. asır başlarından itibaren İslâm Dünyasında yeniden canlanan hadis usûlü çalışmaları giderek müsbet yönde gelişmektedir.[578]

Gerek bu listede yer alan gerekse almayan usûl edebiyatı telif tarzı açısın­dan, rivâyetul-hadis kitapları tekniği ile yazılmış eserler ve modern telif Usu­lüyle yazılmış eserler olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır.

Konuları, senedli bilgiler halinde işleyen edebiyat mütekaddimûna aittir. Modern tarzdakiler ise, müteahhirûnun kaleme aldıklarıdır. Biz bu telif tarzı farklılığını dikkate alarak Usûl Edebiyatını iki grubta tanıtmaya çalışacağız.[579]


[575] Beyrut, 1390/1970.

[576] Beyrut, 1975.

[577] bk. ttr. el-İraam et-Tirmizi ve'1-muvâzene, s. 260.

[578] Bilgi için bk. Çakan, Anahatlarıyla Hadis, s. 153-159.

[579] Doç. Dr. İsmail Lütfi Çakar, Hadis Edebiyâtı, İfav Yayınları: 175-178.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: I. Hadis Usulü Edebiyatı
« Posted on: 29 Mart 2024, 14:13:42 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: I. Hadis Usulü Edebiyatı rüya tabiri,I. Hadis Usulü Edebiyatı mekke canlı, I. Hadis Usulü Edebiyatı kabe canlı yayın, I. Hadis Usulü Edebiyatı Üç boyutlu kuran oku I. Hadis Usulü Edebiyatı kuran ı kerim, I. Hadis Usulü Edebiyatı peygamber kıssaları,I. Hadis Usulü Edebiyatı ilitam ders soruları, I. Hadis Usulü Edebiyatıönlisans arapça,
Logged
Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes