๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Hadis Edebiyatı => Konuyu başlatan: Hadice üzerinde 06 Haziran 2011, 14:01:36



Konu Başlığı: el-Mübârekfurî ve Tuhfetu'l-ahvezî'si
Gönderen: Hadice üzerinde 06 Haziran 2011, 14:01:36
8. el-Mübârekfurî ve Tuhfetu'l-ahvezî'si

Muhammed Abdurrahman b. Abdurrahim el-Mübârekfûrî 1283/1866'da doğmuş, Kur'ân'ı hıfzederek öğrenime başlamış, Urduca ve Farsça öğrenmiş­tir. Yakın çevresindeki tahsilini müteakıb Dehli' ye gelmiş ve orada öğrenimi­ne devam etmiştir. Memleketine döndüğü zaman sünnet-i seniyyeye hizmet için Daru't-ta'lîm adıyla bir medrese açmıştır. Daha sonra yörede bir çok med­reseler açmış ve açtırmıştır. Çok sayıda öğrenci yetiştirmiştir.

Bir ara 4 yıl süreyle Ebu't-Tayyib Şemsu'l-hak el-Azîmâbâdî' nin daveti üzerine ona Avnu'l-ma'bud' un hazırlanmasında yardım etmiştir. Ömrünün sonunda gözlerini kaybeden el-Mübârekfûrî[552] biraz sonra tanıtacağımız şer­hinin son iki cildinin bu halinde talebelerinin yardımıyla tamamlamıştır. 1353/1935 yılında vefat etmiştir.

Ondan fazla kıymetli eser bırakmış olan müellifin eserleri arasında Tir-mizî 'nin cami'ine yazdığı «Tuhfetu'l-ahvezî » adlı şerhin ayrı bir yeri vardır.

el-Mübârekfûrî bu şerhte; TirmizV nin her râvisi için gerektiği kadar bi­yografik bilgi vermiş, hadisleri tahrîc etmiş olan öteki muhaddisleri zikretmiş, sened ve metinlerdeki işkâlleri izah etmiştir. Hadislerin şerhi sırasında mu-haddis fakihierden ve seleften iktibaslar kaydetmiştir. TirmizV nin hasen, sa­hih gibi görüşlerini diğer muhaddîslerin değerlendirmeleri ile desteklemiştir. Tirmizî tarafından genel olarak zikredilmiş olan ulema görüş ve ihtilaflarını delillerini ve kimlere ait olduklarını, râcih görüşlere de işaret etmek suretiyle açıklamıştır. Yine TirmizV nin, mezhep ulemasından yaptığı nakillerdeki tesâkülü -az da olsa- göstermiştir.

«Kavluhû » üslubuyla kaleme alınmış olan şerhte, TirmizV nin metni say­fa başların ayrıca kaydetmiştir. Bâb ve hadisler baştan sona müteselsilen nu­maralanmıştır. [553]

el-Mübârekfûrî, şerhine, şerhe başlamazdan önce iki cildlik bir de mukad­dime yazmıştır. Mukaddimetu Tuhfeti'l-ahvezî adıyla basılmış olan bu mu­kaddime iki bâb'a ayrılmıştır. 41 fasıl'dan oluşan birinci bâbta- Hadis ilmi, ha­disçilerin fazileti, hadislerin tedvini, hadis ile amel gereği, Hadis ilmine hizmet etmiş ulemanın çoğunun Arap olmadığı, Hadis ilminin Hindistan' daki durumu gibi konular işlendikten sonra, müelliflerin değişik amaçları ve bu amaçlar doğrultusunda meydana getirdikleri Hadis edebiyatı çeşitleri, Hadis kitablan-nın tabakalarını ayrı ayrı ve büyük ölçüde Kâtib Çelebi' nin Keşfu'z-zunûn' undan yaptığı iktibaslarla işlemiştir.

îkinci bâb'ta, Tirmizî ve Cami' inin bütün özellikleri tanıtılmıştır. Şerhte kullandığı kısaltmalar ve Tirmizî nüshalarının değerlendirilmesi ile mukad­dime cildleri sona ermektedir.

Eser 10 ciîd, mukaddimesi 2 cild halinde basılmıştır.[554]


[552] Vefatından 3-4 ay önce ameliyatla bir gözü açılmıştır.

[553] Geniş bilgi için bk. Mukaddimetu Tuhfeti'l-ahvezi, II, 189-216.

[554] Doç. Dr. İsmail Lütfi Çakar, Hadis Edebiyâtı, İfav Yayınları: 165-166.