|
Konu Başlığı: el-Buharî ve et-Târihu'l-kebîr'i Gönderen: Hadice üzerinde 04 Haziran 2011, 12:16:37 bb. el-Buharî ve et-Târihu'l-kebîr'i. Birinci bölümde kısaca biyografisinden bahsettiğimiz Ebû Abdillah Mu-hammed b.îsmail el-Buhârî (256/870)'nin meşhur Sahîh'inden sonra hadis edebiyatı içinde önemli bir yeri bulunan ikinci eseri et-Tarihu'1-kebir'idir. et-Tarihu'l-kebîr, "Sahabe tabiûn ve sonrakileri alfabetik olarak tanıtmak üzere[703] kaleme alınmıştır. Eser, Hz.Peygamber ile başlamaktadır. Sonra ismi Muhammed olan 871 kişiyi baba adlarına göre alfabetik olarak sıralamaktadır. [704] Daha sonra İbrhahim'ler ile normal alfabetik sıralamaya geçilmektedir. I, II ve IV. cildleri ikişer kısım olarak neşredilmiş olan[705]eserin III. cildine ait hiç bir yazma nüsha bulunamamıştır. [706] Abdullah b.Ebû Kuhâfe'den Abb-âs'a kadar olan biyografiler bu yüzden eksik kalmıştır. et-Târîhû'1-kebîr, ait olduğu devrin telif geleneğine uygun olarak bilgileri senedli rivayetlerle sunmaktadır. Matbu' nüshada toplam olarak 9522 biyografi yer almaktadır. II. cildin ikinci kısmı sonunda yine el-Buhârî'ye ait olan el-Küna isimli kitab bulunmakta ve 1000 künye sahibi kısaca tanıtılmaktadır. Böylece et-Târîhû'l-kebîr'de 10522 şahıs hakkında bilgi bulabilme imkanına sahibiz.[707] Bu eksik haliyle bile et-Târîhû'1-kebîr, İbn Sa'd'ın et-Tabakât'ul-kübrâ'sı-nın bir misli fazlası şahıs hakkında -kısa da olsa- bilgi ihtiva etmektedir. Ayrıca tanıtılan kişilerin rivayetlerinden birer tane örnek verilmiş olduğuna da işaret etmek gerekir. Ne var ki, biyografik bilgi açısından oldukça yetersiz bir muhtevanın mevcudiyeti de göze çarpmaktadır. Meselâ çoğu şahısların vefat tarihleri bile verilmemiştir. Daha çok râvî olarak güvenirlik derecesine işaret eden kısa ifâdelerle yetinilmiştir.[708] [703] bk. et-Tarihu'1-kebîr, 1-1,2. [704] a.g.e., 1-1, 11-271. [705] Haydarabad, 1360-1363 [706] bk. II-2, 376 [707] SıddîkTnm 42.000 (H. E. Tarihi, s. 150) ve 40.000 (s. 155)'den fazla biyografi ihtiva ettiğine dair kaynak göstermeksizin verdiği rakamlar, matbu nüshadaki rakamla büyük bir tezat içindedir. [708] Doç. Dr. İsmail Lütfi Çakar, Hadis Edebiyâtı, İfav Yayınları: 232-233. |