3. Ahmed b. Hanbel ve Müsned'i

3. Ahmed b. Hanbel ve Müsned'i

Ahmed b. Hanbel Şeyban Kabilesine mensuptur. Nesebi Nizâr b. Ma'd b. Adnan'da Hz. Peygamber (s.a.)'in nesebi ile birleşir. 164'de Bağdat'da doğmuştur. Abbasiler'in en parlak döneminde Bağdat'ta yetişmiştir. Babası, çok küçükken öldüğü için yetim olarak, çocuk denecek yaşta ilim tahsiline başlamıştır. Önce, Ebû Yusuf un ilim meclislerine devam etmiş, sonradan Bağdat mu-haddislerinden Hüşeym b. Beşir'in ders halkasına dâhil olmuştur.

Ahmed b. Hanbel, ilim yolculuklarına h. 186 yılında başlamıştır. Önce Basra'ya, sonraları Küfe, Vâsıt ve Mekke gibi büyük şehirlere gitmiştir. O, Mekke'de îmam Şafiî'nin derslerine devam etmiştir. 198 yılında haccetmek için Mekke'ye oradan da Abdurrezzak es-San'ânî'den hadis almak için yaya olarak Yemen'e gitmiştir.

Ahmed b. Hanbel, yolculukları sırasında kendi el emeği ile geçinmiş, yük taşımış, kendisini seven hocalarından bile maddî yardım kabul etmemiştir. Kırk yaşlarında iken h. 204 yılında Bağdatta ders okutmaya başlamış ve büyük takdir toplamıştır. Kendisinden hadis nakledenler arasında Buhârî, Müslim, Ebû Davud gibi meşhur hadîs imamları ve iki oğlu Abdullah ile Salih bulunmaktadır.

Halife Me'mun devrinde Kur'ân'ın mahlûkiyeti meselesi dolayısıyla ortaya çıkan mıhne'den, Ahmed b. Hanbel payına düşeni göğüslemekte tereddüt göstermedi. O, bu konudaki halifenin emirlerin karşı çıktı. Sünniliğin savunmasını yaptı. Bunlara karşı da 18 ay hapiste yattı. 150 vazifeli tarafından kır-başlandi, bileği kırıldı. Ağır şekilde yaralandı. Fakat asla vicdan nezâhetini kaybetmedi. Bişr b. el-Hâris, «Allah, Ahmed'i saf altın olarak çıktığı bir ateşe atü»der. O, kendisine işkence edenler aleyhinde bulunmadı, onları bağışladı.[98]

Ahmed b. Hanbel, hapisten çıktıktan sonra 8 sene kadar yaşadı 77 yaşlarında iken h. 241'in Rebiu'I-evvel ayında vefat etti. Vefati büyük üzüntü sebebi oldu. 60.000-250.000 arasında rakkamlarla ifade edilen bir cemaat, cenaze namazına iştirak etmiştir. Vefatı günü 20.000 kişinin müslüman olduğu rivayet edilmiştir. [99]

[98] Sıddîkî, Hadis Edebiyati Tarihi, s, 83-S4.

[99] Abdurrauf, «Ahmed b. Hanbel'in Müsnedi», (trc. M. Uğur), Diyanet Dergisi, C. 14, sy. 1, s. 21-33'den özetle. Doç. Dr. İsmail Lütfi Çakar, Hadis Edebiyâtı, İfav Yayınları: 33-34.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın