Sancak Başmüftüsü Hasib Sulyoviç

Sancak Başmüftüsü Hasib Sulyoviç: "Adalet hissi taşıyan herkes Karadziç’in tutuklanmasını sabırsızlıkla bekliyordu”

Sadık ŞANLI • 58. Sayı / GÜNDEM

1990’lı yıllara damgasını vuran en büyük olaylardan biri Bosna-Hersek savaşıydı. Binlerce insanın katledildiği ve dünyanın uzun bir müddet sessiz kaldığı bu dramın etkileri hâlâ Boşnak toplumu üzerinde hissediliyor. Bosna katliamının mimarlarından Slobadan Miloseviç yargılanma aşamasındayken cezaevinde intihar etmişti. Srebrenitza’da başka bir katliama imza atan Karadziç de şu sıralar yargılanıyor. Bu yargılanmayı Bosnalı Müslümanlar kadar Sırbistan’ın Sancak Eyaleti’nde yaşayan Müslümanlar da yakından takip ediyor. Onların temsilcisi konumunda olan Sancak Başmüftüsü Hasib Sulyoviç ile Karadziç’in yakalanmasını ve Balkanlar’daki Müslümanların durumunu konuştuk…

Balkanlar, dünyanın belli başlı odak noktalarından birisi. Etnik ve dinî yapısıyla, tarihî geçmişiyle her an bir hareketlilik ve çatışmaya gebe bir bölge. Mevcut durumuyla Balkanları nasıl değerlendiriyorsunuz? Balkanların hali hazırda en temel sorunları neler?

Öznel olarak gelebilir belki ama Balkan Yarımadası dünyanın en ilgi çeken bölgelerinden biri. Genel olarak da Balkanlar çok önemli jeostratejik bir bölge. Ayrıca Doğu ve Batı, Ortodoksluk ile Katoliklik arasındaki kavşak noktasında stratejik konumu olduğunu, Müslümanların, önemli bir faktör olarak 14. yüzyıldan beri, hatta daha da öncesinde burada bulunduklarını biliyoruz. Balkanlara çeşitli çiçeklerle dolu bir bahçe olarak bakıyorum ben. Öte yandan Balkan kelimesi, “bal ve kan” yani “bir arada” anlamını taşıyor. Gelecekte inşallah sadece “bal” yani “bir” olacağı ümidini taşıyoruz. Son yüzyılda Balkanlar’da yaşanan savaşlarda, toplam nüfus içerisinde en çok Müslümanlar öldürüldü. Eminim ki inanç ve çeşitlilik çatışmalar için bir neden değildi. Ama büyük güçler veya büyük olmak isteyenler bölgedeki farklılıklardan yararlanarak Balkanları karıştırdılar. Bu güçler tarafından belli dönemlerde doğrudan ya da dolaylı, az ya da yüksek yoğunluklu çatışmalar çıkarıldı. Balkanlar’da yaşayan Müslümanlar ise inandıkları dine yakışır biçimde, zulmü ve kan dökülmesini istemiyorlar.

Karadziç’in yargılanması bölgede yaşayan Müslümanlar tarafından nasıl karşılandı?

Boşnaklar, Müslümanlar ve yüreğinde bir nebze de olsa adalet hissi taşıyan herkes Karadziç’in tutuklanmasını sabırsızlıkla bekliyordu. Biliyoruz ki Kuran-ı Kerim “kim bir masum insanı öldürürse bütün insanları öldürmüş gibidir” diyor. Karadziç 200 bin masum Boşnak-Müslüman’ın ölümüne neden oldu. Ne yazık ki, dünyadaki herhangi bir mahkeme gibi Lahey Mahkemesi de onun hak ettiği cezayı veremez. Binlerce kişinin ölümüne neden olan birine nasıl bir ceza verilebilir ki? Karadziç dünyada nasıl bir ceza alırsa alsın yaptıklarının hesabını ahirette Allah’a verecektir. İntikam hissi taşıyan Müslümanlara da rahmetli Aliya İzzetbegoviç’in mesajını hatırlatmak gerekiyor: “İntikamı değil, adaleti arayın.”

Sancak Bölgesi Sırbistan içerisinde Müslümanlar’ın yaşadığı küçük bir bölge. Sırbistan'ın Müslümanlara yaklaşımı dünya kamuoyu tarafından biliniyor. Boşnakların yaşadığı sıkıntıları siz de yaşıyor musunuz?

Karadağ’ın ayrılmasıyla Sancak ikiye bölündü. Yarısı Karadağ’da, diğer yarısı da Sırbistan'da kaldı. Bu sınır, köyleri, mahalleleri ve cemaatleri bölüyor. Bölünmeyi engelleyemedik maalesef. Sancak’ta, yani Sırbistan’da kalan kısımda 200 bin Müslüman Boşnak yaşıyor. Miloseviç döneminde ne kadar azap çektiğimizden, Sancak’ta yaşanmış terörden, cinayetlerden, polis baskısından, tehditten, göçlerden vs. dünya ne kadar haberdar açıkçası emin değilim. Ancak Allah’a şükür günümüzde dinî ve milli açıdan durum iyileşti.

İKÖ ve Türkiye'nin bölgedeki Müslümanlara yönelik faaliyetleri var mı?

Son iki yılda, Sırbistan Rijaseti (Diyaneti) içinde örgütlenen ve faaliyet gösteren Sancak İslam Topluluğu Meşihatı (Sancak Müftülüğü) birçok başarıya imza attı. Türkiye’den ve Türk kardeşlerimizden topladığımız maddi yardımlarla bir kız İmam hatip lisesi, beş anaokulu ve iki mescid açtık. Tutin şehrinde da bir medrese için ve yoksul olan Syenitsa Şehri İslami Merkezi için başlattığımız projelerimiz var. Amacımız daha kaliteli bir dinî ortam sağlamak adına şartları iyileştirmek. Allah’a şükürler olsun, durumlar iyiye gidiyor. Devlet de yaptığımız çalışmaları şu an için engellemiyor. Türkiye ve Sırbistan arasında yapılacak işbirliklerinin ve Türkiye tarafından bölgemize yapılan yatırımların vatandaşlarımız, hatta Boşnak Müslümanlar için daha iyi bir geleceği inşa edeceğine inanıyoruz.

Balkanlar’daki Müslüman ülke ve topluluklarının temel problemlerinin çözümleri için neler yapılabilir?

Balkan Müslümanları’nın karşıladıkları sorunlar ülkeden ülkeye farklılaşıyor. Müslüman kardeşlerimizle sağlıklı bir iletişim kuracak ve Balkan Müslümanları’nın sorunlarının çözümüne yardımcı olacak bazı yardım ve merkez kuruluşlarının eksikliğini hissediyoruz. Türkiye ise, Balkanlar’da Avrupalı lider bir ülke konumunu almalı. Sırbistan’da yaşamakta olan 550 bin Müslüman’ın (Boşnaklar, Arnavutlar ve Romanlar) sorunu, Sırbistan Din İşleri Bakanlığı’nın kilise ve dinî cemaatler ile ilgili hazırladığı aykırı kanunlar. Bu tip sorunları çözebilmek için, eğer bu türden bir yapı diplomatik ve uluslararası hukuka aykırı değilse, ilk başta Türkiye elçiliği içinde bir Diyanet İşleri şubesi açılmalı. Ayrıca Türk Diyanet İşleri buralarda yaşayan Müslümanların sorunlarını çözebilmek için bir temsilcilik açmalı.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın