Oruç

ORUÇ

SORU: Receb ayının tümü oruçlu geçirilebilir mi?

Peygamber Efendimiz receb ayında çok oruç tutardı; geçirilebilir, olabilir. Ne kadar çok oruç tutarsa, sevabı o kadar çok olur.

Şaban ayında Peygamber Efendimiz, şabanın yarısından sonra orucu pek tavsiye etmemiş. Ramazana kullar hazırlansın diye, vücut beslensin diye, şabanın onbeşinden sonra uygun görmemiş.

Soru:

CEVAP: Bazıları Suudî Arabistan'a uyup, bizden bir gün önce oruca başladı. Bu farklı durum ne olacak?

--Bu eski bir hikâyedir. Çok yıllardan beri sürüp gelmektedir. Bizim çok iyi bildiğimiz bir konudur.

Suudî Arabistan bu işi ciddi yapmıyor; bunu net olarak size söyleyebilirim. Gördüm dediği zaman görmeden gördüm diyor. Şimdi gördüm de demiyor, ilân ediyor sadece... Onlar hesapla yapıyorlar bu işi... Suud hesapla yapıyor, görmüş gibi gösteriyor.

Görmeden yapıyor ve hilâl yokken yapıyor. Astronomi alimlerine göre hilâl yokken, ay batmışken, hilâli gördüm diyor. Suud'da bulunduğum zamanlarda incelemeler, gözlemler yaptık; ilân ettikleri, gerçeğe uymuyor.

SORU: Her ramazanda kimileri takvime göre, kimileri Suud'a göre oruç tutuyor. "Takvimler yanlış, Diyanet de hilâli araştırmıyor." deniliyor. Sizce hangisi câizdir?

CEVAP: Biz, bunu araştırmak gerekir diyoruz. Çünkü, Peygamber Efendimiz, "Araştırın! Bakın, görün!" demiş. Onun için damın üstüne çıkıyoruz, dağın üstüne çıkıyoruz. Bulunduğumuz şehirde ramazan geleceği zaman inceleme yapıyoruz, bayramın muhtemel olduğu akşam incelemeyi yapıyoruz. İşi bilimsel olarak tâkib ediyoruz. Rasathâne ile ilgi kuruyoruz. Göğü incelemek için teleskop bile aldık. İyice takib ediyoruz. Astronomi profesörleri ile de konuşuyoruz.

Çok kere, gördük diyenler yanlış söylüyorlar. Suud görmüş diyorlar; görülmesi mümkün değil, biz aksini tesbit etmişiz. Sonradan onun yanlışı çıkıyor. Çok defa bizim Türkiye'nin hesabı doğru çıkıyor. Ama yine de, Peygamber Efendimiz "Hilâli görün de ramazana öyle başlayın!.. Hilâli görün de bayramı öyle yapın!" dediği için, rasat işini de bırakmamak lâzım!..

SORU: Ramazan hilâli ile ilgili bilgi verir misiniz? Bugün sabah hilâli gördüm; acaba ramazan hilâli miydi?

CEVAP: Bu hilâl denilen şey iki devrede görülür. Bir, Arabî ay biterken, bitmesine yakın görülür. Şimdi biz şaban ayındayız ya, şaban ayının son haftasında olduğumuz için, gökyüzünde hilâl görülür. Herkes görür. Çünkü, büyükten küçülmeye başlıyor. Sabah vaktinde bakarsanız, gökyüzünde hilâli görürsünüz. Bu şabanın hilâlidir.

Şabanın ortasında dolunaydı. Son haftasında yarımay oldu. Şimdi daha da inceliyor, yok olmağa doğru gidiyor. Bu şabanın eskiyen hilâlidir. Yeni hilâl akşamleyin görülür. Bu sabah görülen hilâllerle ramazan başlamaz. Daha bu şaban bitmedi demek...

Akşam güneş battığı zaman, güneşin battığı yerin sol tarafına doğru biraz yukarılarında hilâli görüyorsanız, o zaman yeni ay başlar. Belli ki güneşten geriye kalmış, yâni güneşle ictimâ olmuş, ictimâyı geçmiş demektir.

Onun için, içinde bulunduğunuz Arabî ayın 29. ve 30. günlerinde akşam hilâli gözleyin! İbadettir; çünkü, ibadete vesile olan şeyi tesbite yarıyor. Hem de zevkli bir şeydir. Oturursunuz akşam vaktinde, güneş battıktan sonra, şu yeni hilâli görecekmiyim diye... Görünce de dua edersiniz.

SORU: Eşim hamile... Doktor, oruç tutmayacaksın dedi. Oruç tutmasa olur mu? Ne kadar fidye verecek?

CEVAP: Oruç tutmasın diyen doktorun müslüman ve mesleğinde mâhir doktor olması lâzım!.. İki şart var:

1. Doktor müslüman olacak. Gayrimüslim olursa olmaz. Çünkü, kasden oruç tutturmamak isteyebilir.

2. Hâzık olacak; yâni mesleğinde mâhir olacak. Oruç tutarsa, gerçekten zarar verebileceğini bilen bir kimse olacak.

Tabîb-i müslim-i hâzık, eğer oruç tutmasın derse, her günü için bir sadaka-i fıtır miktarı fidye vererek orucunu tutmaz. Sıhhat bulduğu zaman da, öder.

SORU: Kişi sahura kalkmayıp, gece yarısı yemek yeyip oruca niyet etse, sakıncası olur mu? O oruç makbul müdür?

CEVAP: Olur, sahura kalkmasa da olur. Sahura kalkmasa oruca zarar gelmez; oruç oruçtur. Ama, sahura kalkmak sünnettir.

SORU: Oruçlu iken misvak kullanılabilir mi?

CEVAP: Öğleden evvel misvak kullanılabilir. Öğleden sonra dişleri misvaklamak mekruh olur.

SORU: İ'tikâf yapmak istiyorum; ne tavsiye edersiniz.

CEVAP: İ'tikâf sevaptır. Camiye girecek, hep ibadet edecek, Kur'an okuyacak, namaz kılacak... Evine gitmeyecek, akşam da camide yatacak. Son on gün yatılmalı olduğu için, hocaya müracaat edilir. Müftülüklerden izin alınıp da yapılan bir şeydir.

Durumu müsâit olanlar, ramazanın son on gününde böyle kendilerini ibadete verir de, camiye girerlerse; Peygamber Efendimiz'in sünnetidir. Kadir gecesine de isabet etmiş olurlar, garantili olmuş olur; sevabı çok kazanırlar. Durumu müsâit olanlara tavsiye ederim.

SORU: İtikâfa kaç yaşında girmek uygundur?

CEVAP: Herkes girebilir, bir tahdit yoktur. Büluğa ermemiş çocukların değil de, akıl baliğ gencin girmesi uygundur. Yoksa öyle lise bitirecek, üniversite bitirecek vs. mecburiyeti yoktur.

Ben kardeşiniz babamın yanında, Hocamız sağken onun mescidinde îtikâfa girerdim. Kimse de bir şey demezdi.

SORU: Îtikâfta iken ilâç alabilir miyim? Her gün için niyet edebilir miyim?

CEVAP: İlâç alabilirsiniz. Önce Allah'ın izniyle tam yapmaya niyet edin! Hastalık bir mâzerettir, tam yapamazsanız, yapabildiğiniz kadarını yaparsınız.

SORU: Oruç tutamayan bir kimsenin ne kadar fidye vermesi lâzım gelir?

CEVAP: Oruç fidyesi, bir fakirin sabahlı akşamlı gıdasıdır. Yâni, sadaka-i fıtr miktarı o miktardır. Bir insanın sabah akşam iki defa yemek yiyeceği düşünülür. İki yemeği nasıl yer, ne kadarla doyar, normal olarak insaflı bir şekilde hesaplanır.

SORU: Nafile olan üçaylar orucu nasıl tutulabilir? Receb, şaban ayları sürekli oruçlu olarak mı geçirilecek; yoksa, bu ayların bir başında, bir ortasında, bir sonunda mı tutulacak?

CEVAP: Nafile oruçlar arasında üçaylar orucu diye bir oruç yoktur. Peygamber Efendimiz, ramazana vücut biraz hazırlansın diye, şabanın onbeşinden sonra oruç tutmamayı tavsiye etmiştir. Ama kendisi recebde şabanda çok oruç tutardı. "Bazan oruca bir sarılırdı, hiç bırakmayacakmış gibi olurdu. Bazan da bir bırakırdı, galiba hiç tutmayacak bu sefer diye düşünülürdü." diyorlar. Demek ki öyle, "Alışkanlık olmasın, herkes tutacak sanılmasın da mecburiyet olmasın!" diye bazan tutmuş bazan tutmamış ama, recebde şabanda çok tuttuğunu biliyoruz.

Üçaylarda oruç tutulmasının sebebi; o üçaylar mübarek aylar olduğu için, sevabı çok olduğundan dolayı, kefaret orucunu o aylara denk getiriyorlar. Kefaret orucu tutma mecburiyeti olan bir kimsenin, iki ay peş peşe oruç tutması lâzım ya; o aylara getiriyorlar ki sevabı çok olsun diye... Kefaret orucu tutuyorlar. Yoksa, üçaylar orucu diye bir oruç yoktur. Hattâ Peygamber Efendimiz, şabanın sonlarına doğru tutmamayı da tavsiye etmiştir. Bunu böylece bilesiniz.

Her ayın başında, ortasında, sonunda oruç tutmak, daha ziyade üçayların dışındaki aylar içindir. Recebde, şabanda çok tutarmış kendisi Peygamber Efendimiz...

SORU: Şevval ayı orucunu peşpeşe mi tutacağız, yoksa ayrı ayrı mı tutulacak?

CEVAP: İkisi de câizdir. Bir çırpıda altı tanesini peşpeşe, altı patlar tabanca gibi arka arkaya da olabilir. Ayrı ayrı da olabilir.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın