Yaşayan oruç soruları

Süleyman KÖSMENE

Yaşayan oruç soruları

Sabahattin Aksakal: “İmsak geçtiği halde farkında olmadan yemek yiyen birisi ne yapmalı? Orucu bozulmuş mudur? Bozulduysa o gün yemeye devam edebilir mi? İftarı sehven erken açan birisi, artık yemeye devam edebilir mi? Yemeye devam ederse kaza mı, kefaret mi gerekir? Oruçlu iken adet olan bir kadın orucunu açar mı, açmaz mı?”

İmsak için ezan okunmaya başlandığı anda, yemeyi ve içmeyi derhal kesmek lâzım. Bu süre sehven de olsa aşılırsa oruç tehlikeye girer. Fakat imsaktan sonra yanlışlıkla az bir süre, meselâ beş dakikadır yediğini fark eden birisi, orucuna devam eder. Sonradan ihtiyaten o günün orucunu bir gün kaza eder.
İmsaktan yarım saat gibi hayli bir zaman geçtiği halde, hâlâ yanlışlıkla yemeye devam ettiğini fark eden birisi ise, o günkü orucunu ifsat etmiş olur.
Keza gün ortasında sehven oruç yiyen, ya da iftar oldu zannıyla–mesela saati ileri ayarlanmış olmak gibi bir nedenle—sehven erken açan birisi de orucunu ifsat etmiş olur.
Orucu yanlışlıkla ifsat etmenin cezası ve kefareti yoktur. Ancak oruç bozulmuş olduğu için bilahare bir gün kaza eder. Yanlışlıkla oruç bozan birisinin o gün artık oruçlu kalmasına gerek kalmamıştır. O gün orucunu yiyebilir. Bundan ona ceza veya kefaret gerekmez. Fakat böyle birisinin ulu orta oruç yememesi, işi gizli tutması edebinin, saygısının ve olgunluğunun ifadesidir.
Sehven oruç yemekle, unutarak oruç yemek bir değildir. Unutmak sehiv değildir. Unutmak ve yanlış etmek iki ayrı fiildir.
Unutarak oruç yemek, oruç olduğunu hatırlamayarak yemek içmekten ibarettir. Unutarak oruç yemek orucu bozmaz. Bu kişi oturup bir güzel su içse de, bir güzel yemek yese de orucu bozulmaz. Böyle birisi orucuna devam eder ve sonradan kaza etmez.
Sehven oruç yiyen birisi ise oruç olduğunu biliyor. Mesela abdest alırken oruç olduğunu bildiği halde ağzına fazla su alıp boğazına su kaçırsa ve yutsa orucu bozulur. Artık o gün orucunu-–teşhir etmemekle beraber—yiyebilir. Sonradan kaza eder. Buna kefaret gerekmiyor.
Oruçlu iken àdet gören bir kadın da artık o gün orucuna devam etmez. Orucunu yiyebilir. Nitekim bu kadın zaten kan kaybetmiştir. Güç ve enerji kaybetmiştir. Zayıf düşmüştür. Orucunu açar. Şeriat, bu kadının orucunu açmasına izin veriyor. Sadece saygıdan dolayı açıktan yememesi kâfidir. Şüphesiz sonradan kaza günlerine o günü de ilave edecektir.
***
KARGALARI GÜLDÜREN CERBEZE
İshak Okutan: “Bazı ilahiyatçılar televizyonda kadının àdet görmesinin orucunu bozmadığını söylediler. Yine aynı kişiler teravih namazını camilerde cemaatle kılmanın dini bir emir olmadığını, atalarımız kılıyor diye kılmanın şirk olduğunu söylediler. İşin doğrusu nedir?”

Âdet gören kadının oruç tutmamasını ve sonradan orucu kaza etmesini Peygamber Efendimiz (asm) söylemiştir. Hazret-i Âişe (ra): “Bizler orucu kaza etmekle emr olunur, fakat namazı kaza etmekle emr olunmazdık.” diyor.1
Bunun üzerine söz olmaz.
Allah’ın muaf saydığı bir hususta Allah’ın kullarını zorlamak, sağlıklı bir yaklaşım değildir.
Teravih namazına gelince… Bu namaz şüphesiz evde de kılınabilir olmakla beraber; bin dört yüz yıldan beri camilerde cemaatle kılınır. Hazret-i Ömer (ra) döneminde teravih namazları yirmi rekât olarak camilerde düzenli bir şekilde kılınmaya başlanmış ve bu konuda icma meydana gelmiştir.
İmam-ı Azam (ra) bu konuda der ki: “Teravih namazı sünnet-i müekkededir. Hazret-i Ömer (ra) onu kendi kafasından yirmi rekâta çıkarmış değildir. Bu yolda bir bid’ât de ortaya koymuş değildir. Verdiği hüküm, kendi düşüncesinin bir ürünü de değildir. Hazret-i Ömer’in bu hükmü, Hazret-i Peygamber’in (asm) kendisine verdiklerine ve Asr-ı Saadetteki uygulamalara dayanmaktadır.”2
Dört mezhep bunda birleşmiştir. Bu nedenle bütün âlem-i İslâm teravih namazlarını genellikle camilerde cemaatle kılarlar.
Bu hükmü çürütmeye kimsenin gücü yetmez.
Kişi kendisi kılmayabilir. Ama bir hükmü ortadan kaldıramaz, yok sayamaz.
Bu hükme uyanları müşriklikle suçlayamaz.
Bin dört yüz yıldan beri bu hükme bağlı kalan âlem-i İslâm’ı şirkle itham etmek, en hafif deyimi ile cerbeze yapmaktan başka bir şey değildir. Buna kargalar da gülerler.

Dipnotlar:
1- Müslim, Hayz, 335, 2- Cezîrî, İ. Fıkhı, 1/462
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın